| De betovering van kleur | juni 2020 |
|---|
 |
| Puttertje n.a.v. tentoonstellingen over kleur afb: Detail uit Kleureyck, Van Eycks kleuren in design | campagnebeeld Design Museum Gent 2020 afb: Detail Schilderij Vergezicht 2019 | olieverf op doek | Steven Aalders | Tentoonstelling Van Gogh inspireert Steven Aalders | Van Gogh Museum Amsterdam 2020 afb: Detail uit Schilderij De versiering | Bert Kinderdijk (BK) |
| Met zijn buit, olieverf met een hoog kleurpigment, stapt BK (beeldend kunstenaar en echtgenoot) naar de kassa. Tussen neus en lippen door test hij mijn kleurkennis. Hoe zit het ook alweer. Niets is toch gekleurd? Kleur, dat is toch licht in verschillende golflengtes? Trillingen die in 6 kleuren uiteenvallen op belichte objecten? Ofwel de drie primaire kleuren (rood, geel en blauw) en hun mengingen (groen, paars en oranje) die in de kleurencirkel tegenover elkaar staan? Rood tegenover het met geel en blauw gemengde groen, geel tegenover het blauw en rood verkregen paars en blauw tegenover oranje, de menging van rood en geel? Complementair zodat ze elkaar versterken? Waarom is dit zo belangrijk om te weten. Nou, probeer maar eens kleuren te mengen, als je niet weet wat je doet wordt alles grijs. Kleur geeft vrijheid. Vincent van Gogh ontdekte het na het lezen van Grammaire des arts du dessin (1867) van Charles Blanc. De dynamiek van de complementaire kleurparen boeide hem bijzonder en hij vond een methode om een intensere kleur te krijgen. Herkennen wij niet direct het geel en het blauw van Vincent van Gogh? |
| Nu sommige musea niet meer zo overvol zijn, is het wellicht tijd voor een bezoekje aan het Van Gogh Museum in de hoop dat we de werken en de kleuren van dichtbij kunnen bekijken. Op de website van het museum ontdek ik de tentoonstelling Van Gogh inspireert Steven Aalders en het werk Vergezicht 2019. Een werk dat blijft hangen. Ik lees: ‘De Nederlandse kunstenaar Steven Aalders (1959) maakt abstracte schilderijen waarin hij werk van grote kunstenaars uit het verleden onderzoekt. Hij richt zich daarbij vooral op hun ideeën over kleur. Geïnspireerd op Vincent van Gogh maakte Aalders een werk waarin hij de kleuressentie van Vincents schilderij De oogst wil vangen.’ De belangrijkste kleuren in De oogst zijn volgens Aalders goudgeel en hemelsblauw…’ Bij het schilderij Vergezicht 2019 zette Aalders deze twee kleuren naast elkaar op een steenrode achtergrond. Het is betoverend. De kleuren gaan zo mooi samen. Daar word je stil van… |
| Best moeilijk hoor, kleur. Maar waar komen kleuren eigenlijk vandaan? Tijdens mijn reizen door Nederland en Vlaanderen voor de uitgever van de Gele Bladzijden / Page Jaune Belgique passeerde ik in Zeeland en in het zuidwesten van Noord-Brabant de aanduidingen Meekrap en Wouw. Via een vroegere werkgever (textielhandelaars die reisden naar Afghanistan, Pakistan, India en China) maakte ik al kennis met de kleuren indigo, saffraan en drakenbloed. Dat er een kleurstoffenindustrie in Nederland bestond, dat wist ik niet. Meekrap wordt gebruikt als grondstof voor rood, en het blad en stengel van wouw geven een gele kleurstof. Toen ik in Antwerpen de boeken de Il Libro dell’Arte, van Cennino Cennini (1360 – 1427?) en Kleur, een reis door de geschiedenis van Victoria Finlay, en later Het geheime leven van kleuren van Kassia St Claire bemachtigde, ging er een wereld voor mij open. Het is mijn ‘Heilige Drie-eenheid’ in de zoektocht naar kleur. BK attendeert mij dan altijd nog even op het boek Kleurenleer van kunstschilder, ontwerper en docent Johannes Itten. |
| De gele kleur van de uitgever van de Gele Bladzijden / Page Jaune Belgique is gepatenteerd. Is een kleur voldoende onderscheidend en uniek en geschikt als merk? In 2007 claimde T-Mobile het alleenrecht op de kleur magenta en sommeerde andere bedrijven de kleur niet meer te gebruiken. Magenta is een mengkleur van rood en blauw en de complementaire kleur van groen, een kleur die je overal bij kunt gebruiken. ‘Magenta is een tovermiddel’ vertelde de kunstenaar die naast ons woonde op een landgoed onder de rook van Utrecht. Hij schreef o.a. het Boek Magenta. De flaptekst van het boek begint met de woorden: ‘Door de verf doe ik steeds een beetje magenta. Het is een van mijn geheimen. Het roze van magenta laat de kleuren gloeien. Geel wordt geler of zelfs oranje, rood wordt dieper rood. Blauw wordt intenser.’ Hij ‘vermenigvuldigde’ regelmatig schilderijen van Karel Appel en leden van de CoBrA-groep, waarbij de kleuren van het doek afspatten. Bezoek de expositie Vrijheid in kleur in het Stedelijk Museum Schiedam, en ontdek vorm, lijn en kleur… |
| De afgelopen ‘zonnige’ maanden heb ik mij verbaasd over de helder blauwe kleur van de hemel. Waarom is de lucht vaak blauw? Dat komt omdat het licht van de zon de rode stralen (de grootste golflengte) zo goed als rechtdoor door de dampkring stuurt, terwijl blauw en violet licht (de kleinste golflengtes) al door zeer kleine verstoringen (moleculen) worden verspreid, zodat ze voor ons blauw lijken. Einstein bewees dat moleculen van zuurstof en waterstof in de lucht al groot genoeg zijn om de blauwe stralen te verstrooien en de rest te laten gaan. Daarom zien wij de lucht vaak blauw. En wat gebeurt er tijdens een prachtige oranje zonsondergang? Luchtvervuiling en zoutdeeltjes bij zee breken de stralen af, en dan kleurt de lucht oranje of zelfs rood. Kleur is, net als geluid, een trilling en niet meer dan een interpretatie van ons brein. Ontdek via 100 designstukken hoe licht, materie en patronen een effect hebben op kleur. Bezoek Gent en ervaar zelf de kracht van kleur. |
| Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser Leven en werk van Vincent van Gogh | Van Gogh Museum Amsterdam Van Gogh inspireert Steven Aalders | Van Gogh Museum Amsterdam Streekmuseum De Meestoof | Tholen Meekrap | Streekmuseum De Meestoof, Tholen Claudy Jongstra | Tentoonstelling Inner Vitality RMT Rijksmuseum Twenthe CoBrA | Vrijheid in kleur | Stedelijk Museum Schiedam Cobra Museum Amstelveen Kleureyck, Van Eycks kleuren in design | Design Museum Gent L’Heure Bleue | Kunst met de nadruk op de kleur blauw | Groepstentoonstelling PLUS-ONE Gallery en Gallery Sofie van de Velde Antwerpen Verf van Oude Meesters | Old Holland Museum, Driebergen |
|
| Puttertje n.a.v. tentoonstellingen over kleur afb: Detail uit Kleureyck, Van Eycks kleuren in design | campagnebeeld Design Museum Gent 2020 afb: Detail Schilderij Vergezicht 2019 | olieverf op doek | Steven Aalders | Tentoonstelling Van Gogh inspireert Steven Aalders | Van Gogh Museum Amsterdam 2020 afb: Detail uit Schilderij De versiering | Bert Kinderdijk (BK) |
