Puttertje 64

Madonna ontmoet Dulle Griet | oktober 2019
Jean Fouquet Madonna KMSKA Antwerpen Dulle Griet Pieter Brueugel de Oude Museum Mayer vd Bergh
Puttertje n.a.v. tentoonstellingen Madonna ontmoet Dulle Griet in Museum Mayer van den Bergh en Antwerpen viert Breugel
afb: Detail uit Schilderij Madonna omringd door serafijnen en cherubijnen | Jean Fouquet | Collectie KMSKA Antwerpen | Foto Puttertje
afb: Detail Schilderij De Dulle Griet | Pieter Bruegel de Oude | Museum Mayer van den Bergh Antwerpen | Foto Puttertje
Op mijn vraag of er een boekje is met uitleg over wat er allemaal te beleven valt op het schilderij Dulle Griet (1563?), een allegorie over hebzucht en verspilling met als centrale figuur een groot kwaad wijf (Dulle Griet) en op de achtergrond de brandende hel, schiet de baliemedewerker van het museum spontaan in de lach. ‘Maar nee mevrouw, daar zijn ze precies nog niet uit, en dat kan nog wel even duren vooraleer het bibliotheekvullende Bruegelonderzoek is afgerond’. Na mijn opmerking ‘dan verzinnen we zelf wel iets’, schaterde hij het uit, ‘doe uwe goesting’, of zoiets, wierp hij mij toe.
In België is iedereen altijd aangenaam beleefd, maar deze museummedewerker had een aanstekelijk gevoel voor ‘breugheliaanse humor’. We bezoeken de tentoonstelling Madonna ontmoet Dulle Griet in Museum Mayer van den Bergh in Antwerpen. Fritz Mayer (Antwerpen 1858 – 1901) was een Belgisch kunstverzamelaar en kunsthistoricus. De ongehuwde, in de adelstand verheven Breugelfanaat stierf op 43 jarige leeftijd. Zijn moeder, Henriëtte van den Bergh, ontfermde zich over zijn kunstverzameling en stichtte het Museum. In 1894 kocht Fritz Mayer op een veiling een schilderij ‘Landschap met een massa spookachtige figuren’. Hij had geluk en ontdekte later dat het schilderij de tot op dat moment verloren gewaande Dulle Griet van Pieter Bruegel de Oude was. O ja, hoe zat het ook alweer met al die Bruegels?
Maar kom ik niet eigenlijk naar het museum voor de Madonna van Jean Fouquet (Tours ca. 1420 – ca. 1480)? Was ik niet stellig van plan om lang stil te gaan staan voor dat schilderij? Madonna omringd door serafijnen en cherubijnen kwam in het Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen terecht via de collectie van de Antwerpse burgemeester en kunstverzamelaar Florent Van Ertborn (Antwerpen 1784 – Den Haag 1840). Het KMSKA ondergaat al jarenlang een grote verbouwing en een aantal kunstwerken wordt op verschillende locaties getoond. En zo sta ik dan voor de Madonna (een deel van een tweeluik) in Museum Mayer van den Bergh.
Het hangt mooi, op ooghoogte, solitair op een muur in een vrij donkere omgeving maar goed belicht. Het is de laatste woensdag van de maand en dan zijn de Antwerpse musea gratis open voor publiek. Het is erg druk en ik besluit op dat moment een museumpas aan te schaffen, zo kan ik in de toekomst drukke dagen vermijden. Gelukkig was de belangstelling voor Dulle Griet groter dan voor de Madonna, en kon ik toch nog rustig het grote blote witte kind en de porseleinen huid van Maria observeren. De blauwe en rode spekgladde engelen op de achtergrond deden mij denken aan mierzoet snoep. Aan de vooravond van Halloween bezorgen de Madonna en Dulle Griet mij een unheimisch gevoel. Trick or treat? Er is niet zoveel veranderd in pakweg 500 jaar, toch?
Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser
Madonna ontmoet Dulle Griet | Verzamelaars in topstukken gevat | Museum Mayer van den Bergh, Antwerpen
Jan Brueghel I (1568-1625) | Een uitmuntend tekenaar | Snijders&Rockoxhuis, Antwerpen
Antwerpen viert Breugel
Dulle Griet: rebellie – provocatie – wanhoop – feminisme | Hedendaagse artistieke kijk op de Dulle Griet in het Maagdenhuis, Antwerpen
Jean Fouquet Madonna KMSKA Antwerpen Dulle Griet Pieter Brueugel de Oude Museum Mayer vd Bergh
Puttertje n.a.v. tentoonstellingen Madonna ontmoet Dulle Griet in Museum Mayer van den Bergh en Antwerpen viert Breugel
afb: Detail uit Schilderij Madonna omringd door serafijnen en cherubijnen | Jean Fouquet | Collectie KMSKA Antwerpen | Foto Puttertje
afb: Detail Schilderij De Dulle Griet | Pieter Bruegel de Oude | Museum Mayer van den Bergh Antwerpen | Foto Puttertje
Puttertje