Puttertje 43

Utrecht Rome in 333 uur | december 2018
afb De mediterende Hiëronymus 1605 1606 Caravaggio Museu de Montserrat CM Utrecht 2018
Puttertje n.a.v. de tentoonstelling Utrecht Caravaggio en Europa in het Centraal Museum, Utrecht
afb: Detail De mediterende Hiëronymus 1605 – 1609, Caravaggio | Museu de Montserrat | Foto Puttertje
afb: Detail campagne 2018 – 2019 Utrecht Caravaggio en Europa, Centraal Museum, Utrecht | Foto Puttertje
Het is 333 uur lopen van Utrecht naar Rome lees ik op de website van het Centraal Museum. Wat opvallend dat de samenstellers van de tentoonstelling Utrecht Caravaggio en Europa dit vermelden. Het getal 333 roept herinneringen op. Ooit werkte ik bij een internationaal georiënteerd bedrijf. Bijna een kwarteeuw was ik nummer 333 op een lijst met duizenden anderen en ik had totaal geen klagen over het een-nummer-zijn. Werken in internationaal verband is sowieso een verademing. Ook in de tijd van en na Caravaggio (1571 – 1610) inspireerden kunstenaars elkaar over de grenzen heen. De Utrechtse schilders, Gerard van Honthorst, Dirck van Baburen en Hendrick ter Brugghen zakten destijds naar Rome af. Waarom dan?
‘Stelen’ en ‘rapen’, ofwel; ‘leren door afkijken en kopiëren’, zo noemt Karel van Mander (Vlaams kunstschilder en schrijver, 1548 –1606) het in zijn Schilder-boeck, dat verscheen in 1604. Het boek was bedoeld als handleiding voor schilders die verhalen uit de klassieke mythologie wilden afbeelden. Schilders uit de Lage Landen vertrokken in die tijd naar Italië om kennis op te doen van de klassieke beeldtaal, en ‘om goede kunstwerken te bestuderen en te kopiëren’. Gerard van Honthorst volgde Van Manders raad op. Hij tekende rond het midden van de kernperiode van het caravaggisme (1600 – 1630), Caravaggio’s Kruisiging van Petrus na, en die tekening is nu te zien in het Centraal Museum.
Als de tentoonstelling Utrecht Caravaggio en Europa geopend is, boeken we kaarten via de website. Het is erg druk, en we kunnen over de koppen lopen. Maar na anderhalf uur zijn de meeste bezoekers richting café vertrokken, en slenteren wij nog een paar keer heen en weer. Nu is het mogelijk om te kijken en te vergelijken, want zo is de tentoonstelling opgebouwd en dat ga je dan automatisch doen. De zalen zijn ingedeeld op thema en geleidelijk aan wordt duidelijk waarin de werken van elkaar verschillen. In zaal 2 hangen De Graflegging van Christus van Dirck van Baburen (Nederland), van Caravaggio (Italië) en van Nicolas Tournier (Frankrijk). Ze worden naast elkaar getoond, en op deze manier zijn de Caravaggio-varianten goed te toetsen aan het origineel. Zeer bijzonder om dit zo te kunnen zien.
De graflegging van Christus van Caravaggio is het topstuk van de expositie. Het is geschilderd in 1602-1603 en hangt in het Vaticaan Museum. Zelden wordt het uitgeleend, maar nu is het t/m 13 januari 2019 voor het eerst in Nederland te zien. Vanaf 15 januari komt Caravaggio’s Medusa naar de tentoonstelling. Reden te meer om nog een keer te gaan, ook om de andere internationale meesterwerken van het ‘nieuwe realisme’ weer te zien. Want er valt veel te ontdekken in het mysterie van het verborgen licht. Om de woorden van Karel van Mander nog maar eens aan te halen; ‘Stelen’ en ‘rapen’, want dat geldt toch net zo goed voor de bezoeker van de tentoonstelling? Boek en bezoek, het is maar 33,3 minuten lopen van Centraal Station Utrecht. Zoveel moois zo dichtbij? Daar word je toch stil van…
Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser
Tentoonstelling Utrecht Caravaggio en Europa | Centraal Museum Utrecht
Stadswandeling | Instaprondleiding | Lezingen
Bezoek ook de tentoonstelling in het Alte Pinakothek in München
Theodoor van Loon, een caravaggist tussen Rome en Brussel | BOZAR Brussel
afb De mediterende Hiëronymus 1605 1606 Caravaggio Museu de Montserrat CM Utrecht 2018
Puttertje n.a.v. de tentoonstelling Utrecht Caravaggio en Europa in het Centraal Museum, Utrecht
afb: Detail De mediterende Hiëronymus 1605 – 1609, Caravaggio | Museu de Montserrat | Foto Puttertje
afb: Detail campagne 2018 – 2019 Utrecht Caravaggio en Europa, Centraal Museum, Utrecht | Foto Puttertje
Puttertje