 |
| afb: Portret Claudia Zielman, Bert Kinderdijk 2020 | Schilderij Pandora,, Bert Kinderdijk 2020 |
| De door de tentoonstellingsmakers beschikbaar gestelde campagnebeelden en persfoto’s met bijpassende teksten zijn soms ware kunstwerkjes en een feest om naar te kijken. Het maakt nieuwsgierig en de reflex om een expositie direct te gaan bekijken zit er nog stevig ingebakken. Maar dat is sinds 2020 een andere realiteit. Het is vooral erg wennen. Eerst was er veel vertrouwen en stelden we de vraag; wanneer wordt het weer normaal? Maar naarmate het jaar vorderde kwam de onzekerheid en vroegen we ons af; wordt het weer normaal? En wat betekent dat dan voor ons? En voor mijn activiteiten met puttertjes.nl, een tentoonstellingsagenda voor Nederland en Vlaanderen, met korte verhalen over kunst en erfgoed? En voor kunst in het algemeen? Los van de huidige lockdown had ik mij in het verleden al wel een digitale lockdown voorgesteld. Als je vanaf 1987 betrokken bent bij online activiteiten, dan weet je hoe kwetsbaar een virtueel bestaan kan zijn. Plan B ligt klaar… |
| |
| Maar, hoe komt een mens er eigenlijk bij om een onlinedienst te bedenken voor een nichemarkt? Dat zit zo. Jaren geleden tijdens mijn DTG-periode (DTG uitgever van gedrukte en digitale media waaronder de Gouden Gids en De Telefoongids) opperde ik het idee voor een gids kunst en cultuur. Door in cultuur te investeren kun je als organisatie je menselijke kant tonen, en is er altijd een aanleiding om een gesprek te beginnen. Immers was DTG om die reden al shirtsponsor van Feyenoord en had het, na de verhuizing van het hoofdkantoor naar Amsterdam-Zuidoost, een skybox in de Johan Cruijff Arena. De gids voor kunst en cultuur is er nooit gekomen, er waren andere prioriteiten (lees column Uitgevers). Ging ik dat dan nu zelf doen? En in welke vorm dan? Zo gedacht, zo gedaan. Na een opleiding webdesign en online marketing ging putterjes.nl op enig moment online. Toen de inschrijving in het handelsregister van KvK een feit was, werd de vraag gesteld hoe ik mijn geld ging verdienen. |
|
| Dat gaat lastig samen, buiten het ‘grote’ geld in de kunstwereld natuurlijk (lees over ‘wallpower’ bij Musea). Sowieso is geld verdienen moeilijk. Voor DTG bezocht ik 10.000 bedrijven in Nederland en Vlaanderen en ik zag, naast succes, even zoveel geworstel. Als er dan op enig moment een periode van economische neergang komt, zoals tussen 2009 en 2016, houden veel bedrijven het niet vol. Ook de opdrachten en kunstverkopen van BK (beeldend kunstenaar, ontwerper en echtgenoot) waren beduidend minder in die tijd, maar een ijzersterk netwerk rondom zijn persoon hield ons op de been. We hadden geleerd en trokken ons plan. Toen de economie in 2017 terugveerde stroomlijnden wij ons leven, teneinde in alle rust te kunnen wonen en werken. En natuurlijk heb je geld nodig. Naast het maken van kunst door BK (kunstenaars gaan altijd door met creëren), pakte ik het plan weer op voor de gids voor kunst en cultuur en legde de nadruk op tentoonstellingen. |
|
| Waarom dan alleen tentoonstellingen? Als je samenleeft met BK krijg je dagelijks van alles over kunst mee. Hij verdiept zich al decennialang in kunst; kunst maken, kunst kijken, erover lezen en veel opzoeken. Je wordt er vanzelf mee besmet. We bezoeken regelmatig tentoonstellingen en erfgoedplekken. Puttertjes.nl is opgezet om samen met mensen op stap te gaan en naar kunst te kijken, in Nederland en Vlaanderen. Geen vliegtuigen naar buitenste buitenlanden want verre bestemmingen worden via tentoonstellingen wel naar hier gebracht. Meer hoefde niet, minder kon eigenlijk niet, toch? Uit mijn omgeving kwam de vraag naar een overzichtelijke website om tentoonstellingen te zoeken en te vinden. Een groep mensen is geïnteresseerd in kunst, maar het moet ook wel een beetje leuk zijn. ‘Borrelen, bitterballen, bijpraten’ hoort er absoluut bij. Ik keek mee hoe er werd gezocht op internet en bijna iedereen gebruikte Google. Minder werd er gebruik gemaakt van andere sociale media, maar dat is maar net met wie je omgaat. En zo ontdekte ik het potentieel. |
|
| Bij DTG leerde ik dat iets werd gebruikt als het gratis is en min of meer compleet, en dat je niet bang moet zijn voor aantallen. DTG had destijds een database van ruim 600.000 bedrijven die allemaal gratis vermeld stonden. Dat is beheersbaar, weliswaar met flink wat personeel, maar toch. Tijdens een uitzending van The Big Five van de Platformeconomie op BNR (Business News Radio), sprak een ondernemer in beleggingsproducten zijn gedachten uit. ‘Hij zou het nu helemaal anders doen. Alles in eigen beheer, zonder personeel. Hiermee ben je wendbaar, kan je op elk tijdstip werken, zie je snel de verbanden en houd je het overzicht.’ Die informatie én het zoekgedrag van kennissen met Google nam ik mee tijdens het bedenken van de tentoonstellingswebsite puttertjes.nl. Uren, dagen, nachten, maanden en jaren heb ik gezocht op internet, in kunstboeken en kunsttijdschriften, en de infrastructuur aangelegd en bijgeschaafd. De inmiddels op puttertjes.nl geplaatste duizenden gratis vermelde tentoonstellingen kunnen worden gezocht in Nederland en Vlaanderen op plaats, op naam (musea, galeries en tentoonstellingsruimten), op provincie (alle provincies in Nederland en Vlaanderen) en op Nieuwste Boven (de 500 nieuwste exposities dagelijks bijgewerkt). Elke dag worden tentoonstellingen gewisseld en nieuwe expositieruimtes toegevoegd. En natuurlijk vallen er ook locaties af. |
|
| Google Analytics toont via welke pagina’s er wordt ingestapt, hoeveel pagina’s er worden geraadpleegd en hoeveel tijd de zoeker op pagina blijft (lees het privacybeleid op puttertjes.nl). Ook wordt het bouncepercentage (als een bezoeker na 1 pagina weer ‘terugveert’ naar Google) getoond. Verassend genoeg is het bouncepercentage laag! Dat wil zeggen dat veel zoekers meerdere pagina’s bekijken. En dat is bijzonder omdat veel landingspagina’s direct in de behoefte voorzien. Puttertjes.nl wordt veel mobiel geraadpleegd. De site is snel informatief en up to date en op deze manier altijd binnen handbereik. Het is best lastig mensen zover te krijgen dat ze zich een beetje verdiepen in het gebruik van een website. Trivago (hotelaanbiedingen) deed een poging om via een reclamecampagne op TV uit te leggen hoe mensen konden zoeken en boeken. Maar over zulke budgetten beschikken wij niet en dat hoeft ook niet. Wij zoeken de weg van de geleidelijkheid en we zien de bezoekersaantallen langzaam stijgen. En ook weer dalen, zoals na de eerste lockdown. Tijdens de tweede bijna lockdown bleven veel musea, galeries en expositieruimten open voor publiek, uiteraard bijna allemaal met een tijdslot. De bezoekersaantallen op puttertjes.nl stegen direct weer. |
|
| Ben ik daar dan zo mee bezig? Natuurlijk, want als je lang bij een commerciële onderneming met Amerikaanse roots hebt gewerkt, kan je niet anders meer dan rationaliseren en kwantificeren. Maar kunstenaars leven veelal in een andere wereld. Geld is niet zo aanwezig, en ook wij kennen onze ‘brood-met-houtlijm’-momenten. Toen wij op enig moment de bodem van de schattkist raakten, en ik moest kiezen tussen boodschappen doen voor een lang weekend of voor hetzelfde bedrag een grote emmer houtlijm kopen zodat BK een kunstwerk kon afmaken, koos ik voor houtlijm. Het kunstwerk is er nog altijd en hangt prachtig. Rekenen en met cijfers omgaan is belangrijk, ook om te kunnen zien wanneer je iets moet loslaten om tegen de stroom in je intuïtie te volgen, ofwel je opgestapelde ervaringen. Toch blijft de vraag hoe bezoekersaantallen te laten stijgen mij bezig houden. Verhalen over infuencers, YouTubers en Instamusea hebben mijn aandacht, maar ik laat het voorbij gaan. Onlangs adviseerde iemand mij op Facebook te adverteren, ga ik dat doen? |
|
| Zelf heb ik niet veel met Sociale Media. Buiten WhatsApp om (anders ben je voor niemand meer bereikbaar) maak ik er geen gebruik van. Dat zal een gemiste kans zijn, maar ik neem er genoegen mee. Het medium draagt ongetwijfeld bij aan geluk en welzijn (lees omzet), ondanks alle negatieve publiciteit rondom het fenomeen. Maar ik kan de moed niet opbrengen. Laat ik nu doelgroepen links liggen? Ik geloof het graag, maar dat moet dan maar. Hele volksstammen zijn niet geïnteresseerd in kunst, zoals ik niet geïnteresseerd ben in voetbal. Toen ik tijdens mijn DTG-periode bij Marc Overmars over de vloer kwam om het programma voor zijn bedrijf in verhuur van klassieke auto’s door te spreken, wist ik niet eens wie hij was, maar ik wist wel iets van klassieke auto’s. Kunst is niet voor iedereen, voetbal ook niet. |
|
| Puttertjes.nl is een knipoog naar Twitter. Het puttertje (distelvink) werd in het verleden gewaardeerd om zijn talenten in het echte leven. Het was een opgewekt, geliefd en leergierig huisdier dat getemd kon worden en kunstjes kon leren. Een gekooide distelvink werd getraind zelf met een vingerhoedje aan een kettinkje zijn drinkwater uit een reservoirtje te putten. Zo komt het puttertje aan zijn bijnaam, afgeleid van het werkwoord putten. Ouders van kleine kinderen hielden ze als huisdier, voor het geval zich een gezondheidscrisis voordeed. Bij gebrek aan een echte vogel kon een geschilderde distelvink ook dienen om de ziekte te bezweren. Er zijn veel schilderijen bekend met Maria, haar kind en een distelvink. En ook BK schilderde Het Puttertje van Carel Fabritius 1654 (Mauritshuis) in een van zijn stillevens. De vogel stond symbool voor verschillende betekenissen en werd het beeld van hoop. Waar Twitter aan de haal gaat met onze zielenroerselen, biedt Puttertjes.nl de nodige afleiding dichtbij huis. |
|
| Puttertjes.nl is een WebApp die niet hoeft te worden geïnstalleerd vanuit Google Play of de App Store. Weliswaar is er dan geen snelkoppeling-functie, waarmee de webapplicatie via een icoon op de smartphone of tablet kan worden geopend, soit, ‘elk nadeel heb zijn voordeel’, zullen we maar zeggen. Puttertjes.nl is zonder in te loggen te gebruiken via desktop, laptop en mobiel/ tablet (iOS en Android). Er is geen cookiepop-up, er zijn geen automatische advertenties, er kan niet worden geliket en er kunnen geen reviews worden achtergelaten. Het is een site voor iedereen die geïnteresseerd is in kunst en tentoonstellingen. Heerlijk grasduinen in het aanbod van de makers. Vinden en linken, zoeken en boeken, dat is de functie. De site gaat niet op slot, tenzij die wordt gehackt, en er is geen betaalmuur. En natuurlijk kan ik het verzamelen van data door Google en andere zoekmachines niet tegengaan, en ben ik niet verantwoordelijk voor de websites van derden. Wat daar gebeurt laat ik graag aan het gezonde verstand van de gebruiker over. Internet is niet de meest veilige plek. |
|
| Ik droomde ervan. Eerst al tijdens mijn DTG-periode, en later toen ik naarstig op zoek was mijzelf opnieuw uit te vinden als OneManBand, waarbij ik in eigen beheer diensten ontwikkel en aanbied via internet. Nu is het dan zover. Alles valt samen. Ik leef een ‘stil leven’ en spreek bijna niemand live. Ik kijk en ik sprokkel. Ik probeer via kunst ‘dingen’ te ontdekken die er wel zijn maar die ik nog niet zie. Dat is voor mij in de eerste plaats de reden om met deze materie bezig te zijn. Doorgronden en opnieuw interpreteren, doorborduren. Daarnaast zijn de vele puttertjes (korte verhalen over kunst en erfgoed met tips) herinneringen aan bezoeken aan exposities met dierbaren, vrienden en kennissen. Een grotere troost is er niet. Via de verhalen en de beelden komen herinneringen terug en krijgt de toekomst een nieuwe betekenis. Elke dag bezoeken meer en meer geïnteresseerden puttertjes.nl. Tentoonstellingsmakers en kunstenaars geven tentoonstellingen door via e-mail. Opdrachtgevers sturen informatie, de klus wordt op afstand geklaard en zij ontvangen de factuur digitaal. Wie had kunnen denken dat het allemaal zo zou gaan? Google waardeert de website als duidelijk, betrouwbaar, eenvoudig, up-to-date, geen advertenties, geen verkoopdoelen en een goede linkstructuur. Zo houden we de zaak in de lucht, en geen mens weet hoe het verder gaat. Of toch wel? |
|
| Na vijf jaar is puttertjes.nl in augustus 2021 beëindigd. Het is tijd voor iets nieuws. Klik hier… |
| afb: Portret Claudia Zielman, Bert Kinderdijk 2020 | Schilderij Pandora,, Bert Kinderdijk 2020 |
|
