| Toevlucht | juni 2021 |
|---|
 |
| Puttertje n.a.v. de tentoonstellingen Frida Kahlo in Nederland en Vlaanderen afb: Detail lu901 luminous | Mexican Artist Postkarte | DIN A5 afb: Schilderij Drie poortjes | Bert Kinderdijk (BK) afb: Foto Bernard Silberstein | Frida Paints Self-Portrait while Diego Watches 1940 | The Jacques and Natasha Gelman Collection of Mexican Art©Courtesy of Th FA |
| Het leven versoepelt, en veel tijd om te wennen is er niet. Wellicht komt het gevoel van traagheid weer even terug tijdens een bezoek aan de vele kerken, kloosters en musea in de vakantie? Of is dat net zo goed hard werken, rennen en je verdiepen. Is consumeren een toevlucht, of zijn we op zoek naar iets anders? Leven en dood, meer is er uiteindelijk niet, toch? Maar wat doen we met die tussentijd? |
| Frida Kahlo raakte op 18-jarige leeftijd betrokken bij een verkeersongeluk, en die gebeurtenis bepaalde het verdere verloop van haar leven. Tijdens een lange herstelperiode zocht zij haar toevlucht in de kunst. In de meer dan 25 jaar dat ze zichzelf, haar leven en haar vrienden portretteerde, combineerde ze beelden uit de pre-Spaanse-, de koloniale- en post-revolutionaire geschiedenis in haar werk. |
| Frida Kahlo is in 1907 geboren, vlak voor de Mexicaanse revolutie van 1910. Haar vader was een bekende fotograaf, en zij raakte al op jonge leeftijd geïnteresseerd in fotografie. Tijdens haar leven verzamelde ze een enorme collectie foto’s. Afbeeldingen die haar inspireerden, en die ze bewerkte, beschilderde of verknipte. Gaf het haar de illusie dat je iets kunt laten voortbestaan? |
| In 1929 trouwde ze met Diego Rivera, een Mexicaans muralist. Hij was geïnteresseerd in de precolumbiaanse geschiedenis van Mexico (de geschiedenis vóór Columbus in 1492). ‘Kunst is reclame, of het is geen kunst’, schijnt Diego Rivera te hebben gezegd. Grijpt hij terug naar de tijd van de Spaanse kolonisatie, waar de Christelijke beeldtaal werd ingezet om de Indiaanse ziel te winnen? |
| In die tijd werden in Latijns-Amerika veel kloosters en missiedorpen gesticht. De Vlaamse Pieter van Gent (1523 1572) bestudeerde de gesproken taal en het indiaans beeldschrift. Hij vertaalde de christelijke gebeden in een soort stripverhaal, en hij richtte een school op waarin begaafde inlanders de westerse kunstambachten leerden. En zo raakte de (beeld)cultuur vermengd. |
| De inlanders geloofden in de onsterfelijkheid van de ziel en het eeuwige leven na de dood. Dat is ook te zien op de grote mural ‘Dream of a Sunday Afternoon in Alameda Central Park’, van Diego Rivera in het Museo Mural Diego Rivera in Mexico-Stad. Op deze muurschildering komt 400 jaar Mexicaanse geschiedenis samen. |
| Tussen Diego Rivera, Frida Kahlo en vele anderen, staan ook de Spaanse veroveraar uit 1521 Hernán Cortés, en de 19-eeuwse president Porfirio Díaz op de muurschildering afgebeeld. Maar wie is toch die veemde figuur in het midden? Met flaphoed en boa? Zat zo’n beeld niet plotseling in de vensterbank bij mijn zus toen zij uit Mexico terugkeerde? Niemand wilde het hebben na haar dood, en nu is het beeld bij ons. |
| De vreemde figuur, de door de Mexicaanse illustrator José Guadalupe Posada in 1913 gemaakte La Calavera de la Catrina, staat symbool voor de Dag van de Doden. In Latijns-Amerika gelooft men dat de zielen van kinderen op 1 november, en die van volwassenen op 2 november terugkeren naar de aarde. Het skelet met de sierlijke hoed was bedoeld om uit te beelden dat de rijken net zo ontvankelijk zijn voor de dood als ieder ander mens. |
| Ook in het huwelijk van Frida Kahlo met de veel oudere Diego Rivera speelde de dood een rol. In 1930 verloor zij haar ongeboren kind. Een gevolg van het verkeersongeluk op 18-jarige leeftijd. Ze kon wel zwanger raken maar geen kinderen baren. Diego Rivera wilde geen kinderen, maar voor Frida Kahlo was het een lang gekoesterde wens en een terugkerend thema in haar schilderijen. |
| Putte zij kracht uit haar grote liefde voor de kunst? Haar schilderijen zijn doordrenkt met symboliek, en veelal geïnspireerd op haar gebroken lichaam. Ze stierf jong. Frida Kahlo gebruikte haar ‘tussentijd’ om de Mexicaanse geschiedenis én de geboorte van het Mexico van na de revolutie in 1910 op een bijzondere wijze te verbeelden. Over de hele wereld wordt haar kunst vanuit verschillende invalshoeken beschreven. |
| Ook op dit moment in Nederland en België. Met de tentoonstellingen Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution, nu te zien in het Cobra Museum voor moderne kunst in Amstelveen, en ‘Frida Kahlo – Her Photos’ nu te zien in de Sint-Pietersabdij in Gent, en Viva la Frida! in het najaar te zien in het Drents Museum Assen, komen thema’s als politiek en maatschappelijk engagement, vrije expressie, emancipatie en gender ter sprake. |
| Wordt kunst ingezet als reclame, zoals Diego Rivera opmerkte met zijn uitspraak ‘Kunst is reclame, of het is geen kunst’? Uiteraard worden onderwerpen aan de kaak gesteld via kunst. Dat is nu eenmaal ook de rol van de kunsten. De tijd en aandacht die inlanders besteden aan het maken van kunst en artefacten, en waarin hoge culturen tot ontwikkeling kwamen, ligt ver achter ons. |
| Of zit het anders? Bezint eer ge begint, ga kijken en zoek daarna je toevlucht in de kloosters van de Merode en in Brabant, die speciaal dit jaar de poorten openen. Herontdek de rust, de schoonheid en de traagheid. |
| Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser Viva la Frida! | Drenst Museum, Assen Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution | Cobra Museum, Amstelveen Frida Kahlo | Her Photo’s | Historische Huizen Gent, locatie Sint-Pietersabdij Norbertijnen in de Merode Laat je leiden langs kastelen en abdijen | Landschapspark de Merode De Heiligen ons voorgegaan | Da Vinci Museum | Abdij van Tongerlo PARCUM Heverlee, Leuven | Erkende museum en expertisecentrum voor religieuze kunst en cultuur Brabants Kloosterleven | Jubileum 4 kloosterordes 2e Biënnale Kunst in de Heilige Driehoek | HOOP | Sint-Catharinadal, Oosterhout Museum Krona | Kunst – Kruidentuin – Klooster | Uden |
|
| Puttertje n.a.v. de tentoonstellingen Frida Kahlo in Nederland en Vlaanderen afb: Detail lu901 luminous | Mexican Artist Postkarte | DIN A5 afb: Schilderij Drie poortjes | Bert Kinderdijk (BK) afb: Foto Bernard Silberstein | Frida Paints Self-Portrait while Diego Watches 1940 | The Jacques and Natasha Gelman Collection of Mexican Art©Courtesy of Th FA |
