Column 17

Hypotheken | 2013
Dit is niet wat het lijkt en schilderij Het masker Bert Kinderdijk BK Particuliere collectie
afb: Schilderij Dit is niet wat het lijkt, en schilderij Het masker, Bert Kinderdijk BK | Particuliere collectie
Over hypotheken valt veel te zeggen maar het is vaak beter om te luisteren. Het was 1995 en een klant, de eigenaresse van een autoverhuurbedrijf, voorspelde toen al haarscherp de crisis van 2008. Zij had in de VS gewoond en die wijsheid meegenomen naar Nederland. Het verhaal kwam aan in mijn hoofd, drong door tot in mijn onderbewustzijn om daar nooit meer uit te verdwijnen. Vanaf dat moment volgde ik elk bericht in de krant over de huizen- en hypotheekmarkt. Een kort berichtje in 1999 over ene heer Schumacker maakte dat wij ons huis in Antwerpen, waar wij in 2000 gingen wonen, op een aantrekkelijke manier konden financieren.
In 2007 kochten wij het boek ‘Als de Dollar valt’ geschreven door Willem Middelkoop. Op weg naar klanten in Zeeuws Vlaanderen en wachtend tussen de vele sluizen bij Terneuzen las ik het boek in een keer uit. De Sluiskilbrug tussen Terneuzen en Gent stond gemiddeld 23 keer per dag open (dat behoort, met de ingebruikneming van de Sluiskiltunnel op 20 mei 2015 door Willem-Alexander en Máxima, tot het verleden). Tijdens het wachten, een kwartier per keer, las ik hoofdstuk na hoofdstuk. Zo helder had ik het nog nooit gelezen! Moesten wij onze conclusies trekken? Toeval of niet, ons huis ging in de verkoop en een bekende Vlaamse acteur heeft het fraai gedecoreerde pand in Antwerpen gekocht om er zijn stemmenbureau in te vestigen.
Het was maart 2008 en wij gingen definitief terug naar Nederland. In augustus 2008 waren wij opnieuw eigenaar van een woning in Baarn en een maand later, in september 2008 viel Lehman Brothers. Wereldwijd besloten overheden in onderling overleg de depositogarantiestelsels te versterken en de bedragen te verhogen om een bankrun in de kiem te smoren. Kropen wij door het oog van de naald? De rest is inmiddels bekend. In de herfst van dat jaar ging De Telefoongids samen met de Gouden Gids en de eerste reorganisatie werd aangekondigd. Het slotakkoord van de hypotheekmarkt beleefde ik in oktober 2009.
Op weg naar klanten in de regio Alkmaar kwam via de radio het bericht binnen dat Pieter Lakeman rekeninghouders van DSB Bank had opgeroepen hun spaargeld bij de bank weg te halen. Ik reed op dat moment op de rotonde bij Alkmaar en passeerde het DSB stadion. Dirk Scheringa stond met zijn hele ‘imperium’ in alle Gouden Gidsen van Nederland en hij droeg flink bij aan de omzet. Later op de dag bezocht ik een klant in Opmeer en ik stuitte op de nieuwbouw van het Scheringa Museum voor Realisme. 10.000 m2. Vijf keer zo groot als het van Gogh Museum in Amsterdam en speciaal ontworpen voor de collectie van het museum.
De gemeente Opmeer is een dorp met ruim 11000 inwoners. Bij het uitstappen uit de auto raakte mijn kous bekneld en ik moest op zoek naar een nieuw paar. Het centrum van Opmeer is niet groot maar wel gevarieerd. De mensen zijn vriendelijk en behulpzaam. Een vrouw in de straat wees mij de weg naar de winkel met de kousen. Waar je ook liep in Opmeer altijd weer kwam je de nieuwbouw van het museum tegen, beangstigend gewoon. Zoals een schip aan de Antwerpse kade dat boven alles uittorent en als je dan zes straten verderop loopt nog als een monster op je ligt te loeren. Alles in Opmeer leek zich voor te bereiden op de komst van veel publiek.
Ik bracht een bezoekje aan het museum, toen nog gevestigd in Spanbroek een deelgemeente van Opmeer. Bij binnenkomst kreeg ik een folder met de beschrijving over de missie van het museum; ‘Het bevorderen van de belangstelling voor het (Magisch) Realisme’. Wat zei Pyke Koch ook alweer over het Magisch Realisme? ‘Voorstellingen die wel mogelijk zijn maar niet waarschijnlijk’? En had Renë Magritte niet een schilderij gemaakt met de tekst ‘Ceçi n’est pas une pipe’? ‘De pijp is geen echte pijp maar een afbeelding van een pijp’ Door telkens te bevragen en op het verkeerde been te zetten dwong Magritte ons over kunst na te denken.
Is dat wat Dirk Scheringa ons verkapt wilde vertellen? Dat we zelf moesten nadenken over de beslissing van onze aankopen? Daar waar vier zielen in onze borst vechten om de eerste plaats en de burger, de werknemer en de spaarder het verliezen van de consument, daar lag hij op de loer en greep hij zijn kans en hij was beslist niet de enige toch? In de laatste zaal van het museum stond het beeld van Magritte ‘La folies des Grandeurs’ ofwel Grootheidswaan, Megalomania volgens de beschrijving. En van de topstukken van het Scheringa Museum. Het stelt een vrouwentorso voor uit drie holle delen die naar boven toe smaller worden. Wishful thinking?
Goede kunst herinnert ons aan het ware. Bij het uitrijden uit Spanbroek passeerde ik het hoofdkantoor van DSB Bank. Een pand ontworpen door Alberts en van Huut, architecten die ontwerpen volgens de ideeën van het organische bouwen en bekend zijn van o.a. het ING-gebouw in Amsterdam Zuidoost, thuisbasis van de prachtige collectie figuratieve kunst met topstukken van Raoul Hynckes, Dick Ket, Carel Willink en Pyke Koch zorgvuldig samengesteld door Sacha Tanja (1942-2004) die het aandurfde om in die tijd dwars tegen de heersende modes in te gaan omdat ze luisterde naar wat mensen aansprak. De weg waaraan DSB Bank is (was) gevestigd draagt de naam Dick Ketlaan. Hoe groot kan een verlangen zijn?
afb: Schilderij Dit is niet wat het lijkt, en schilderij Het masker, Bert Kinderdijk BK | Particuliere collectie
Dit is niet wat het lijkt en schilderij Het masker Bert Kinderdijk BK Particuliere collectie
gepubliceerd in 2013
Horen zien en linken
Overzicht