Column 27

Uitgevers | 2017
Bert Kinderdijk Plafondschildering particuliere collectie en schilderij Stilleven met brief van BK collectie Gemeente Soest
afb: Detail Plafondschildering, Bert Kinderdijk | particuliere collectie en schilderij Stilleven met brief van BK, Bert Kinderdijk | Collectie Gemeente Soest
Op 21 juni 2011 gaat mijn website online. De post bezorgt op die dag een nieuwe Telefoongids | Gouden Gids editie ’t Gooi 2011-2012, toeval bestaat niet. Tijdens de koffie blader ik door de gids en ik lees hardop zoals Arnon Grunberg jaren geleden de telefoongids voorlas in een reclamespot. Hij deed dit vast niet alleen voor het geld, het zijn immers de woorden die hem inspireren? De basis voor deze spirituele ervaring was al gelegd door niemand minder dan grafisch vormgever Wim Crouwel die in 1972 het lettertype en de lay-out voor De Telefoongids ontwierp. Gerard Reve heeft ooit gezegd dat hij een boek hoopte te schrijven dat alle boeken overbodig zou maken, behalve de Bijbel en De Telefoongids…..Ik lees in de gids omdat er zoveel in te ontdekken valt, alles roept herinneringen op. Woorden worden bedrijven, bedrijven worden mensen en mensen worden verhalen. Ik transformeer de inhoud naar het leven van alle dag en bij de rubriek uitgevers dwalen mijn gedachten af.
Mijn moeder werkte als jonge twintiger bij G.F. Callenbach in Nijkerk. Uitgever van onder andere de kinderboekjes van W.G. van der Hulst met titels als Bruun de Beer, Rozemarijntje en Van Drie Domme Zusjes. Tijdens het lezen van die boekjes is bij mij de belangstelling voor het vertellen ontstaan en al snel produceerde ik mijn eigen verhaaltjes met bijbehorende tekeningen. De uitgevers van G.F. Callenbach en later ook die van Kluitman in Alkmaar moedigden mij aan met aardige brieven, cadeaubonnen en een uitnodiging voor een bezoekje aan de uitgeverij. Het advies veel oefenen, veel schrijven en veel lezen heb ik ter harte genomen en zo heb ik mijzelf bij elkaar gesprokkeld.
In 1987 werd ik aangesteld als accountmanager bij ITT Publinet en kwam ik vaak in ‘De Uitgeverij’ van ITT Publimedia ofwel de bedrijfskroeg van de organisatie. Het was de tijd dat de bomen tot in de hemel groeiden en er was altijd wel een reden om iets te vieren. In dat jaar bracht ik een bezoek aan Callenbach voor een presentatie van de nieuwe videotexdienst, de voorloper van internet. Het bedrijf was opgesplitst en een deel van de drukkerij werd op dat moment overgenomen door De Blaeuwe Werelt uit Apeldoorn. Dit was het begin van het tijdperk ‘Eten of gegeten worden’. Bedrijven werden klaargestoomd om verkocht te worden en veel collega’s vertrokken naar elders. Ook collega Raymond van de Klundert, Kluun, hield het voor gezien en trok zijn plan.
In 1993 betrekt BK (beeldend kunstenaar / ontwerper en echtgenoot Bert Kinderdijk) een nieuw atelier in de gemeente Soest, een folly. Dit ‘kostbaar maar nutteloos gebouwtje’ werd feestelijk geopend door Milly van Stiphout oud-wethouder van Soest en voorzitter van Stichting Het Parool, later Stichting Democratie en Media aandeelhouder van o.a. krantentitels als Het Parool, de Volkskrant, NRC Handelsblad en Trouw. Kort na de opening van het gebouwtje vertrekken wij naar Overijssel en worden we eigenaar van onze eigen folly, een molen zonder wieken compleet met atelier en woonhuis. Bij de Gouden Gids dienen de eerste overnamekandidaten zich aan en in 1998 verkoopt ITT World Directories Gouden Gids Nederland en Gouden Gids België aan VNU.
Begin 2000 zet Nederland de deur open voor meer aandeelhoudersinvloed. Er wordt in ons land te conservatief gefinancierd. Buitenlandse durfkapitalisten zijn op zoek naar lucratieve handel, Nout Wellink spreekt lovende woorden en de politiek houdt zich afzijdig. Managers worden rijk van het uitleveren van ondernemingen. Wij verhuizen naar Antwerpen en in die periode verschijnt er een nieuw gratis magazine voor ’t Stad Zone 03, een uitgave van De Persgroep. Met Zone 03 op zak hebben wij de stad snel leren kennen. Enthousiast gemaakt door stad en blad begin ik aan een opleiding Toeristische Gids Antwerpen. Het is 2003 en VNU wil van de Gouden Gids af, Het Parool komt in handen van De Persgroep en Zone 03 zoekt een accountmanager. Mijn aandacht is getrokken, ik stap in de auto en vertrek naar Brussel om te gaan praten met de Business Manager bij De Persgroep over de functie van accountmanager bij Zone 03. We hebben een interessant gesprek over verkopen, de Gouden Gids, De Persgroep en Christian van Thillo. Het idee dat de familie van Thillo de nieuwe eigenaar zou kunnen worden van de Gouden Gids vond ik nog niet zo’n vreemde gedachte.
Uiteindelijk vindt VNU in 2004 een overnamekandidaat en de Gouden Gids valt in handen van de opkoopfondsen Apax en Cinven. De Angelsaksische werkwijze wordt een begrip in Nederland. Op datzelfde moment is PCM, uitgever van o.a. de Volkskrant, NRC Handelsblad en Trouw op zoek naar kapitaal. De eigenaar van PCM, o.a. Stichting Democratie en Media, verkoopt onder het voorzitterschap van Milly van Stiphout 52,5% van de aandelen aan Apax en Apax wil PCM binnen vier jaar naar de beurs brengen. Wij lezen al jaren de Volkskrant en totaal verbijsterd ontdek ik via de krant hoe agressief Apax tekeer gaat bij PCM en ondervind ik aan den lijve hoe Apax en Cinven medewerkers en klanten van de Gouden Gids volkomen frustreren en het spel zo hard mogelijk spelen.
Op 1 augustus 2007 krijg ik een brief van de door Apax aangestelde Managing Director bij de Gouden Gids. Hij feliciteert mij met mijn 20-jarig dienstverband. Op hetzelfde moment lees ik een artikel in de Volkskrant over ‘De financiële man van Apax bij PCM’, Beide mannen hebben nagenoeg dezelfde naam. Toeval? In 2007 besluit Apax uit PCM te stappen, het beoogde resultaat blijft uit. De stichtingen waaronder de Stichting Democratie en Media kopen de aandelen terug en PCM blijft achter met een enorme berg schulden. In september 2007 is de Gouden Gids uitgegroeid tot een multimediaal bedrijf en de organisatie krijgt een nieuwe bedrijfsnaam: Truvo, met bijpassend letterlogo. Naam, logo en de komst van het digitale tv-kanaal in Nederland inspireren mij tot het bedenken van een breder productaanbod voor de organisatie en Truvo-Art, Truvo-School, Truvo-Humor en Truvo-Soap worden geboren in mijn hoofd. Maar het is op geen enkele manier de bedoeling om betrokken en loyaal te zijn, het management heeft andere plannen. Op 4 december 2007 krijg ik wederom een brief van de Managing Director met de mededeling dat Truvo is benaderd door European Directories, eigenaar van De Telefoongids, om te komen tot een nieuwe gecombineerde organisatie voor de Nederlandse markt. Het wachten is op de goedkeuring van de NMA.
Het is 7 december 2007 en BK legt de laatste hand aan een plafondschildering in de Muurhuizen van Amersfoort. Hij schildert in opdracht van een klant ‘De Schepping van Adam’ naar Michelangelo. In het atelier op landgoed Beverweerd lees ik op datzelfde moment het boek ‘Op Weg naar het Einde’ van Gerard Reve en ik ontdek de waarheid in het verhaal ‘Brief uit Schrijversland’, klik hier…. Een verhaal over o.a. kunstenaarschap en geld en waarin Reve schrijft ‘dat hij niets anders wil dan schrijven en daarmee als een fatsoenlijk ambachtsman, door het geschrevene te verkopen, genoeg geld verdienen om fatsoenlijk zonder hinderlijke belemmerende armoede te kunnen leven’. Met mensen had Gerard Reve helemaal niets, hij heeft gezocht naar verwantschap maar hij voelde zich eenzaam in gezelschap niet omdat mensen zijn zoals ze zijn, maar omdat ze maar gedeeltelijk zijn zoals ze zijn. In mijn beleving heeft Gerard Reve hiermee het verhaal geschreven dat ook de Bijbel en De Telefoongids overbodig maakt…..
In 2009 wordt de Gouden Gids overgenomen door European Directories en samengevoegd met De Telefoongids. PCM zoekt een overnamepartij om met het overnamegeld de schuldenlast te kunnen saneren. In 2009 neemt de Belgische uitgeverij De Persgroep, onder leiding van Christian van Thillo, 51% van de aandelen over en verandert de naam PCM in De Persgroep Nederland. De stille en slimme Belgen laten de Nederlanders voelen dat zij niet altijd even sterk onderhandelen en dat ze vaak op hun gelijk staan, zich veelal beroepen op de moraal en zo het doel uit het oog verliezen. In augustus 2010 zit mijn tijd erop bij De Telefoongids | Gouden Gids en ik verlaat het bedrijf. In september 2010 word ik uitgenodigd voor een gesprek bij De Persgroep Nederland in het INIT-gebouw in Amsterdam voor de functie van accountmanager bij de Volkskrant. De uitgeverswereld zal mij nog lang bezig houden al was het maar in mijn eigen kleine uitgeverswereldje waarin ik verhalen bedenk, columns schrijf en publiceer op mijn website, in eigen beheer ondersteund met beeldmateriaal gemaakt door BK. Een ontspannen leven hoeft niet veel geld te kosten, zeker als je geen echte uitgever bent…
afb: Detail Plafondschildering, Bert Kinderdijk | particuliere collectie en schilderij Stilleven met brief van BK, Bert Kinderdijk | Collectie Gemeente Soest
Bert Kinderdijk Plafondschildering particuliere collectie en schilderij Stilleven met brief van BK collectie Gemeente Soest
gepubliceerd in 2017
Wat verlamde inspireert nu | Readymade
afb. schilderij Brief aan..., BK, schilderij wolken BK en schilderij Letterkast Bert Kinderdijk Particuliere collecties
afb: detail uit Schilderij Brief aan.., BK, detail uit Schilderij wolken, BK, en Schilderij Letterkast, Bert Kinderdijk | Particuliere collecties
Readymades zijn gevonden teksten uit hun normale omgeving gelicht en gepresenteerd als gedicht.
Uit de tekst: ‘Op weg naar het einde. Brief uit Schrijversland’ van  G.K. van het Reve, Gerard Reve, klik hier…
Horen zien en linken
Overzicht