Puttertje 27

Militaire krachtpatser | januari 2018
Waterliniemuseum Fort bij Vechten Bunnik afbeelding puttertjes
Puttertje n.a.v. een bezoek aan Fort bij Vechten Bunnik, een van de grootste en fraaiste forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie
afb: Detail uit de tentoonstelling ‘Sterk Water’, over hoe water een wapen werd | Foto Puttertje
In de Romeinse tijd (begin van de jaartelling) heeft op deze plek een castellum gestaan met de naam Fectio. Maar waarom stond het fort juist daar? Het Romeinse fort lag aan de rivier Rijn, die er toen stroomde. In poortgebouw K van het Waterliniemuseum is een tentoonstelling over de Romeinse geschiedenis van het fort en de omgeving. In de zijruimte is er een interactieve presentatie over Fectio en de andere twee castella in de stad Utrecht; Hoge Woerd en het Domplein, en panelen met informatie over de Limes…. Dat is één
Veel later bedacht Maurits van Oranje (1567 – 1625) de waterlinie. De Stadhouder en legeraanvoerder had een grote passie voor wiskunde en kreeg in 1589 de opdracht voor een verdedigingsplan. Hij zocht de kortste weg, en waar de heuvelrug overgaat in polderland zet je gerust een sluis open of steek je een dijk door en dan stroomt het omringende land vol water. Het was het begin van de 80-jarige oorlog en in geval van nood werd water een wapen! De Franse filosoof Voltaire heeft het later heel treffend verwoord: ‘De Hollanders staken de dijken door en zagen hun kudden verdrinken, maar aan die uiterste nood gaf men de voorkeur boven slavernij.’ In het rampjaar 1672, tijdens de Hollandse Oorlog waarin ‘het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos’ was, is de oude waterlinie op het allerlaatste moment met succes ingezet. Maurits leermeester en raadsman Simon Stevin (1548 – 1620), natuurkundige, wiskundige en ingenieur, was geïnteresseerd in vestingbouw, een hype in die tijd. Hij combineerde Italiaanse en Nederlandse ontwerpen en ontwierp een veelhoekig bastion dat net verder buiten de hoofdwal uitsteekt en meer ruimte bood voor het opstellen van geschut. Een innovatie van die tijd!…. Dat is twee.
In 1815 werkt ingenieur Cornelis Kraijenhoff een plan uit voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie, hij vond dat ook Utrecht binnen de verdedigingslinie moest vallen. Het plan werd uitgevoerd en de militaire krachtpatser Fort bij Vechten is rap gebouwd (1867 – 1870) en telt achttien miljoen bakstenen! De Nieuwe Hollandse Waterlinie moest het westen van het land beschermen tegen een aanval vanuit het oosten. Bij de aanvang van de Eerste Wereldoorlog heeft de waterlinie er voor heeft gezorgd dat Duitsland Nederland niet binnen durfde te vallen? Maar helaas, met de komst van vliegtuigen is de waterlinie als verdedigingswerk zo goed als overbodig geworden…. Dat is drie.
Wist je dat er veel aandacht werd besteed aan de beplanting? Dat bomen en struiken dienden als camouflage, en dat doornstruiken het effect hadden van prikkeldraad? En dat planten met uitgebreide wortelstelsels werden aangeplant om de schade van granaatinslagen te beperken? Staatsbosbeheer is nu eigenaar van het fort en op Fort Vechten en in het Waterliniemuseum duik je in een interessante geschiedenis…. En dat is nu. Het is te veel om op te noemen! Ga kijken, speuren en wandelen! Vanaf 2018 is het museum toegankelijk met de Museumkaart!
Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser
Tentoonstelling ‘Sterk water’ | Fort bij Vechten en het Waterliniemuseum | Bunnik
Waterliniemuseum Fort bij Vechten Bunnik afbeelding puttertjes
Puttertje n.a.v. een bezoek aan Fort bij Vechten Bunnik, een van de grootste en fraaiste forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie
afb: Detail uit de tentoonstelling ‘Sterk Water’, over hoe water een wapen werd | Foto Puttertje
Puttertje