Lord Crackfree 5

Niet zonder ons… | november 2021
KLM huisjes collectie KLM huisjes Veilinggebouw De Zwaan Amsterdam en schilderij Bert Kinderdijk
N.a.v. het boek ‘Sterke Verhalen, alle geheimen achter de gevels van de KLM huisjes’, en een bezoek aan Veilinggebouw de Zwaan
afb: Collectie van 91 KLM huisjes | Veilinggebouw de Zwaan
afb: Beeldmerk Veilinggebouw de Zwaan | Amsterdam
afb: detail Schilderij Amsterdam, Bert Kinderdijk, BK | Particuliere collectie
Lord Crackfree wordt getipt. De digitale catalogus van Veilinggebouw de Zwaan biedt een collectie van 91 KLM-huisjes aan, samen met het boek ‘Sterke Verhalen, alle geheimen achter de gevels van de KLM huisjes’. Het stijlvol vormgegeven koffietafelboek onthult de waargebeurde geschiedenis achter de gevels van bekende en onbekende (grachten)huizen uit alle delen van Nederland.
Alle delen van Nederland? Jawel, niet alleen de grachtenhuizen uit Amsterdam staan model voor de met jenever gevulde porseleinen bouwwerkjes. Als jonge twintiger woonde ik enige tijd naast huisje #13, D´Gekroonde Bye-korf in Amersfoort, een pand uit 1687. Mijn oom verwierf het pand schuin tegenover D´Gekroonde Bye-korf, en zo werd huisje #13 aan alle kanten bekeken en kende het voor ons geen geheimen. Of toch wel?
Veilinggebouw de Zwaan is al bijna zeventig jaar een familiebedrijf, en tijdens mijn DTG-periode bezocht ik de eigenaar, familie van den Brink, voor het advertentieprogramma in de gids en online. Daarna maakte ik altijd een rondje door het karakteristieke pand aan de Keizersgracht 474. Is het vijf verdiepingen hoge grachtenpand, gevuld met interessante artikelen ook een KLM-huisje?
Even langsgaan is niet meer zo gemakkelijk in deze tijd. Digitalisering en online veilingen hebben grote vooruitgang geboekt. Het bereik is sterk vermeerderd, en de papieren catalogus verdween van het toneel. En maakt Augmented Reality (AR) het niet mogelijk dat je kan zien hoe een object of een kunstwerk in je huis past? Maar de meeste winst zit hem in het feit dat er meer verhalen kunnen worden verteld, en dat werkt aanstekelijk.
Zo ook het verhaal van de KLM-huisjes. Hoe kwam KLM eigenlijk op het idee? Het bedrijf begon in 1952 met het uitgeven van deze miniatuurflesjes. Luchtvaartmaatschappijen mochten vanwege oneerlijke concurrentie geen cadeautjes aan hun klanten geven. Dus liet KLM een paar Delftse huisjes maken, en vulde ze met jenever. De miniaturen worden wereldwijd gezien als icoon van Nederland. Maar hoe kom je eigenlijk aan zo’n huisje?
Je krijgt een huisje aan het einde van een businessclassvlucht intercontinentaal. Het schijnt dat mannen veranderen in kleine jongens als ze er een mogen uitkiezen. Ook politici zijn verwoede verzamelaars. Sommigen bouwen er hele steden mee. Anderen drinken al tijdens de reis hun huisje leeg. En worden er voor dit statussymbool niet talloze ruilbeurzen georganiseerd?
Het schijnt dat er een miljoen keer per jaar zo’n huisje wordt uitgedeeld. Hoe het nu met KLM gaat vernemen we dagelijks via de media. Is het zwaar getroffen bedrijf inmiddels zelf een huis op lemen voeten? En zoeken de medewerkers in de bekende blauwe pakjes niet massaal een koophuis buiten Amsterdam, omdat de prijzen in de hoofdstad de pan uitrijzen?
Hoe gaat dit verder? Horses in the air/ Feet on the ground/ Never seen this picture before/, de tekst van het nummer ‘A gentleman’s honor’ van het album The photographer van Philip Glass neuriede vaak in mijn hoofd bij het zien van het beeld van de op Schiphol geparkeerde KLM-toestellen, tijdens de wereldwijde lockdowns. Werd de opera The photographer, gebaseerd op het leven en de moordzaak van de 19e-eeuwse Engelse fotograaf Eadweard Muybridge, niet in 1982 voor het eerst opgevoerd in het Koninklijk Paleis in Amsterdam?
Huisje Paleis op de Dam is een speciale uitgave in de KLM-huisjesserie. Ooit kreeg je er een als je een businessclassreis boekte via een reisbureau, én op huwelijksreis ging. En wist je dat veelvliegers kans maken op een zeer zeldzaam exemplaar van huisje Paleis Het Loo? Wie 60 vluchten per jaar businessclass vliegt, en dat 10 jaar achter elkaar, ontvangt zo’n highclasshuisje.
Hoe weet ik dat allemaal? Televisiemaker, uitgever en fotograaf Mark Zegeling, de bedenker, de maker én de uitgever van het boek ‘Sterke Verhalen, alle geheimen achter de gevels van de KLM huisjes’ vertelt er geanimeerd over. Hij heeft drie jaar aan het boek gewerkt, en doet alles in eigen beheer. Hij is bij elk huisje op bezoek geweest om de verhalen erachter te leren kennen.
Ontdek het sterke verhaal over de apotheek van huisje #21, De Salamander in Delft. Dat is ook een wáár verhaal. De apotheek maakte van mensenvet, gekocht van een beul, een soort wondercrème. De beul verhandelde de lichamen van mensen die waren terechtgesteld, en de apotheker kookte de lijven net zo lang tot het vet kwam bovendrijven. Dit ‘beulsvet’ werd ingezet bij onder andere nekpijn.
Doet dit denken aan het project SELF – Human Soap, van mens voor mens, van kunstenaar Julian Hetzel? In dit kunstproject wordt zeep gemaakt van menselijk vetweefsel dat door de cosmetische chirurgie is weggezogen uit lichamen. SELF is een interactieve, performatieve installatie die maatschappelijk verantwoord ondernemen bevraagd door middel van het upcyclen van schuld.? SELF is ook een winkel. Koop Human Soap!
‘Sterke Verhalen, alle geheimen achter de gevels van de KLM huisjes’ is inmiddels uitgebreid met een wandelgids, een luxe boek, een tijdschrift, een tijdreis via de app, en een E-boek. Ook verschijnt er regelmatig een update, want elk jaar komt er een nieuw KLM-huisje bij. Op 28 oktober 2021 vierde het Amsterdamse Theater Tuschinski zijn 100e verjaardag, en ter gelegenheid van dit eeuwfeest presenteerde KLM huisje #102.
De veiling bij de Zwaan is op 17 november, en start om 14.00 uur. De Collectie van 91 KLM huisjes, en het boek ‘Sterke Verhalen, alle geheimen achter de gevels van de KLM huisjes’, kan in het bezit komen van ‘degene in z’n schuilhoek achter glas/ degene die dacht dat-ie alleen was’/ ofdegene met ’t vruchteloze zoeken’/ Want reizen doe je vooral in je hoofd, toch? Of zit het anders, en gaat het, zoals ze bij KLM allang weten; ‘niet zonder ons‘…
Tips: Let op! De tips hebben geen link, kopieer de regel en plaats die in de browser
Veilinggebouw De Zwaan | Amsterdam
Boek MarkMedia | ‘Sterke Verhalen, alle geheimen achter de gevels van de KLM-huisjes’, Mark Zegeling

YouTube | Interview Mark Zegeling over alle geheimen achter de gevels van de KLM-huisjes
Grachtenmuseum Amsterdam | Museum of the Canals
Amsterdamse Grachtenhuizen
Blog | De acht meest gewilde KLM-huisjes
Royal Goedewaagen keramiek en Delfts Blauw | Nieuw Buinen
House of Bols Cocktail & Genever Experience | Amsterdam
Kunst op Schiphol
KLM-huisje #96, Hendrick Hamel Museum | Gorinchem
KLM-huisje #21, De Salamander | Delft
Julien Hetzel | Human Soap

Veilinghuizen Antwerpen
Lied | Niet zonder ons, Ramses Shaffy
KLM huisjes collectie KLM huisjes Veilinggebouw De Zwaan Amsterdam en schilderij Bert Kinderdijk
N.a.v. het boek ‘Sterke Verhalen, alle geheimen achter de gevels van de KLM huisjes’, en een bezoek aan Veilinggebouw de Zwaan afb: Collectie van 91 KLM huisjes | Veilinggebouw de Zwaan
afb: Beeldmerk Veilinggebouw de Zwaan | Amsterdam
afb: detail Schilderij Amsterdam, Bert Kinderdijk, BK | Particuliere collectie
Overzicht LC Lord Crackfree