Goed geschoten | december 2021 |
---|
N.a.v. de jacht op het wilde zwijn en andere opgezette dieren afb: Wim Delvoye | Usak 2011 | Perzisch tapijt op polyester mal | Tapisdermie collectie kunstenaar afb: Opgezette kop van een Wild Zwijn, Foto Lord Crackfree (LC) afb: detail, Geschilderde varkenskop op schaal | Bert Kinderdijk (BK) |
‘Varkens horen alles, zelfs je gedachten.’ Dat sta ik te bedenken bij het zien van de kop van een harig zwijntje, hangend aan een rek in de kraam op een brocantemarkt. De woorden komen van Dafne Westerhof van Het Beloofde Varkensland, en zij kan het weten. Uitgewerkte fokzeugen, die door het leven gaan als Familie Bofkont, krijgen bij haar een goed pensioen. En koopt zij niet ook biggen vrij om in Het Beloofde Varkensland oormerkloos te kunnen rondscharrelen? |
‘Net geschoten.’ De handelaar in opgezette dieren toont trots zijn waar. ‘Een dierenkop maakt je interieur helemaal af’, zegt hij, en hij wijst naar de koppen van reeën, herten en andere opgezette dieren, én naar de kop van het harige zwijn. Natuurlijk zijn wij, Lord Crackfree, ook ooit gezwicht en staat er bij ons in de keuken een kleurrijk stel fazanten op een als een stilleven gedekte tafel. Geen Fine Taxidermy zoals bij Darwin, Sinke & van Tongeren, maar toch. |
Het bericht; ‘De koning mag blijven jagen op kroondomein Het Loo’, houdt de gemoederen bezig, en niet alleen vanwege het dierenleed. Op 8 december 2021, de dag waarop prinses Amalia haar eerste toespraak houdt, waarin zij Beatrix citeert door te zeggen ‘Ik zal trachten een goede leerling te zijn’, roept De Tweede Kamer koning Willem-Alexander op natuurgebied Kroondomein Het Loo tóch het hele jaar open te stellen voor publiek. Immers, veel mensen zijn het afgelopen jaar meer van de natuur gaan genieten. |
Het aantal wilde zwijnen op de Veluwe is geëxplodeerd. Jaren van overvloed hebben ervoor gezorgd dat de dieren de hele winter door volop beukennootjes en eikels konden vinden. Ze maakten van de gelegenheid gebruik, en hebben veel jonge zwijntjes gebaard. Nu is het plan om 8800 zwijnen te laten verdwijnen. Als ze niet worden aangereden of sterven van de honger en opgepeuzeld door de wolven (de voedselsituatie is dit jaar karig), worden ze afgeschoten. De teller staat nu al op 5000. |
Binnenkort is er geen zwijntje meer op de Veluwe te bekennen. Scharrelen er dan alleen nog massa’s roze en getatoeëerde mensen rond? Vreemd, dacht ook Noorse historicus Kristoffer Hatteland Endresen (1983), in zijn provincie in Noorwegen wonen meer varkens dan mensen, maar hij zag ze nooit. Waar zitten die verstopt? Hij wist niks van varkens, en op zijn zoektocht naar het dier schreef een boek met de prachtige titel Litt som oss, wat letterlijk betekent: ‘Een beetje zoals wij’. |
De Nederlandse vertaling van het boek over de rol van het varken in de geschiedenis, in religies en culturen, en in onze huidige maatschappij, draagt de bloedeloze titel Het Varken. Een gemiste kans. Het boek is tevens een ervaringsverslag van de periode dat de schrijver op een Noors varkensbedrijf meeliep. Hij ontdekte dat varkens alles eten, ook afval en poep, en in extreme gevallen zelfs mensen. Maar worden alleseters niet bestempeld als slimme wezens? |
‘Absoluut’, zegt Kristoffer Hatteland Endresen in een interview. Origineel stammen varkens af van het wild zwijn. Maar door fokprogramma’s zijn ze nu haarloos, en groot en dik geworden. Vanaf de 16e eeuw zijn Europese varkens gekruist met de vettere zwarte zwijnen uit China. Dus bijna alle varkens in de wereld hebben het Chinese zwijnengen? Als dat maar geen voorteken is. Ook de grote donkere vlekken zijn uit het varken gemanipuleerd, want huidpigment vond men onsmakelijk! |
Daar kan ik wel wat mee, moet de Belgische kunstenaar en uitvinder van de ‘kakmachine’ Cloaca Wim Delvoye hebben gedacht. Kocht hij niet een kasteel met de opbrengsten van zijn vacuüm verpakte excrementen (uitwerpselen) voorzien van datum en handtekening, die voor veel geld per stuk over de toonbank gingen? Hij houdt wel van provoceren, en vindt een kunstwerk pas interessant ‘wanneer het in de war brengt en werelden combineert die op het eerste niets met elkaar te maken hebben’. |
Van zijn kunstproject ‘Art Farm’ in China, waar hij van getatoeëerde varkens mobiele sculpturen maakte, bestaan enkel nog beelden. De door Chinezen met zorg gefokte varkens werden door Wim Delvoye kunstzinnig getatoeëerd. Het project hield op te bestaan in 2010, en nu heeft hij polyester exemplaren van varkens bekleed met oosters tapijt en noemt hij de sculpturen ‘Tapisdermie’. Goed geschoten, toch? Hiermee komt naar mijn idee, het onder het tapijt gemoffelde dier volledig tot zijn recht. |
Varkens eten graag samen, kunnen goed delen, slapen tegen elkaar aan als het koud is, hebben een scherpe neus, een bijzonder goed gehoor, leren snel en communiceren genuanceerd. En wist je dat ze rouwen bij verlies? Het is één van de intelligentste soorten zoogdieren. Ook als orgaandonoren hebben varkens een lange staat van dienst. Veel van de organen van varkens zijn ongeveer net zo groot als die van mensen. |
Ode aan het Varken dus. En laat dat nou net de titel zijn van een rondreizend kunstwerk, dat vooral in Nederland en België aandacht vraagt voor de leefsituatie van varkens. Het gigantische sculptuur van een varken dat met drie poten in de lucht naar de vrijheid springt is een kunstwerk van Jantien Mook en haar vriend Dirk-Jan Schrander. Het is gemaakt van ronde cortenstalen plaatjes die lijken op schietschijfjes. Het varken van 5×4×7 meter weegt 2500 kg, en is nu te zien in de Grote Waal in Hoorn. En, hier mag je niet schieten… |
Tips: Let op! De tips hebben geen link, kopieer de regel en plaats die in de browser Dafne Westerhof | Familie Bofkont en Het Beloofde Varkensland Fine Taxidermy | Darwin, Sinke & van Tongeren Kroondomein Het Loo | Wandelen in het Paleispark Wild eten op de Veluwe Kristoffer Hatteland Endresen | Boek, Het Varken Het verdrietige lot van het varken | Wakker dier Wim Delvoye’s ‘Cloaca’ uitgelegd… door Wim Delvoye Cloaca | Wim Delvoye | Wim City 3D Artfarm | Wim Delvoye | getatoeëerde levende varkens Tapisdermie | Wim Delvoye | Wim City Ode aan het Varken | Jantien Mook |
N.a.v. de jacht op het wilde zwijn en andere opgezette dieren afb: Wim Delvoye | Usak 2011 | Perzisch tapijt op polyester mal | Tapisdermie collectie kunstenaar afb: Opgezette kop van een Wild Zwijn, Foto Lord Crackfree (LC) afb: detail, Geschilderde varkenskop op schaal | Bert Kinderdijk (BK) |