Puttertje 19

Rood, het mes en de afsnijmaat | juli 2017
Gerrit Rietveld interieur voor DouglasDC7 etc. afb Zandfoort aan de Eem Amersfoort
Puttertje n.a.v. de tentoonstelling De Kleuren van De Stijl in Kunsthal KAdE in Amersfoort
afb: Detail Interieur voor DouglasDC7 etc., Gerrit Rietveld | Foto Puttertje
afb: afb Zandfoort aan de Eem | Eemplein Amersfoort
Dat wist ik niet, dat van die vliegtuiginterieurs voor KLM. Mijn vriendin werkt al ruim een kwarteeuw voor de vliegreus en alles is daar altijd blauw. Ook kon ik in de verste verte niet vermoeden hoe een directeur vormgeving van KLM in 1956 met Gerrit Rietveld correspondeerde over ‘de afsnijmaat per gordijntje’. Aandoenlijk gewoon. Hoe ik dat weet? Die brief hangt nu in Kunsthal KAdE op de tentoonstelling De kleuren van De Stijl. Kunsthal KAdE zoomt in op het kleurgebruik van zes kunstenaars van De Stijl en kijkt tegelijk hoe kleur een rol speelt bij kunstenaars van na 1945. Ik bezocht de tentoonstelling met BK (echtgenoot, beeldend kunstenaar en ontwerper). Die was aangenaam verrast en stortte zich in het thema met bijbehorende ingewikkeldheden. Kleur is best een moeilijk onderwerp en al helemaal als het wordt uitgelegd. Hij las, keek, staarde, bestudeerde kleurenschema’s, kleurtheorieën en voorstudies, knikte instemmend, en keek nog eens. Maar wat híj zag, zag ik niet, en met een ik-kijk-even-verder gezicht zocht ik mijn eigen weg in de kleur.
Beneden spatte Cobra van de wand en natuurlijk kon Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III van de Amerikaanse kunstenaar Barnett Newman hier niet ontbreken. Het pakweg 13m2 rode doek met aan de ene zijde een blauwe baan en aan de andere een smalle gele baan raakte in 1986 zwaar beschadigd nadat een verwarde bezoeker, een kunstenaar nota bene, het bewerkte met een mes. Waarom dan toch? Omdat hij abstractie kunst als ‘een plaag’ zag. Het gerestaureerde schilderij hing erg rood te zijn in KAdE. Je kon het rood amper nog los zien van het mes. Is dat wat ze zeggen over een beschadigd werk? Dat iemand die het werk schade toebrengt het ook opnieuw vormgeeft? Telt dat? En wat doet kleur in je hoofd? Ik draaide rond en zag het monochroom blauw van Yves Klein. Adembenemend mooi. Hij patenteerde zijn ultramarijnpigment als International Klein Blue ofwel IKB. Bedoelde Theo van Doesburg dit met zijn opmerking: ‘Het hoogst bereikbare voor een kunstenaar is het zelf worden van kleur?’
Verzadigd van kleur bleef ik lang staan bij de ‘grootmeester van het zwarte schilderij’ Ad Reinhardt. Zwarte schilderijen verwijzen naar niets anders dan zichzelf, zegt hij. Dat sprak mij aan. Ik beklom de trap en onderging afterimage van Olafur Eliasson als een soort afterparty, om bij te komen van deze indrukwekkende tentoonstelling over kleur.
Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser
Tentoonstelling De Kleuren van De Stijl | Kunsthal KAdE, Amersfoort
100 jaar De Stijl | Van Mondriaan tot Dutch Design 2017-2018, Nederland
Boeken Boeiende verhalen over kleur:
Kleur, een reis door de geschiedenis van Victoria Finlay
Het geheime leven van kleuren van Kassia St Clair
Het Handboek van de Kunstenaar, Il Libro dell’Arte van Cennino Cennini
Kleurenleer van Johannes Itten
Catalogus bij de tentoonstelling De Kleuren van De Stijl door Robbert Roos en Marjory Degen
Gerrit Rietveld interieur voor DouglasDC7 etc. afb Zandfoort aan de Eem Amersfoort
Puttertje n.a.v. de tentoonstelling De Kleuren van De Stijl in Kunsthal KAdE in Amersfoort
afb: Detail Interieur voor DouglasDC7 etc., Gerrit Rietveld | Foto Puttertje
afb: afb Zandfoort aan de Eem | Eemplein Amersfoort
Puttertje