| De toorts van Amersfoort | februari 2019 |
|---|
 |
| Puttertje n.a.v. de tentoonstelling Maestro van Wittel – Hollandse meester van het Italiaanse stadsgezicht in Kunsthal KAdE, Amersfoort afb: Detail Colosseum Rome, Caspar van Wittel (Gaspare Vanvitelli) | Foto Puttertje afb: Detail Gezicht op Amersfoort 1671, Mattias Withoos | Collectie Museum Flehite | Foto Puttertje |
| ‘Ja er komt enorm veel publiek naar deze tentoonstelling’, zegt een medewerker van Kunsthal KAdE in Amersfoort als ik belangstellend informeer naar de drukbezochte expositie op zomaar een dinsdag. ‘Iedereen die wel eens in Rome is geweest, herkent de pleinen, de plaatsen en de sferen.’ Ik knik begrijpend en met een lichte blos van schaamte verdwijn ik onopvallend tussen menigte die kreetjes slaat bij het zien van Piazza del Popolo, de Tiber met zijn bruggen en de Engelenburcht op de oever, het Piazza Navona, het Colosseum, het Sint Pietersplein, de Quirinaal, Villa Borghese, kerken, straten en de kleinere pleinen. Het feest der herkenning is in volle gang. Maar ik kom in de eerste plaats niet voor Rome, ik ben zelfs nog nooit in Rome geweest! Ik bezoek de tentoonstelling ook voor iets anders dan de nog nooit in Nederland getoonde stadsgezichten van Caspar van Wittel. Ik kom voor de Lange Jan, en dat houd ik wijselijk voor me. Maar wie is dan de Lange Jan? |
| De in 1627 in Amersfoort geboren Matthias Withoos schilderde in 1671 Gezicht op Amersfoort. Het werd in 2001 verworven door Museum Flehite, en sindsdien hangt het op een beetje een donkere plek in het museum. Altijd als we langs het schilderij lopen speuren we naar de voor ons zo bekende plekken. Op het grote schilderij prijkt rechts van het midden Onze Lieve Vrouwetoren. De toren heeft de bijnaam ‘Lange Jan’. Caspar van Wittel, Amersfoort 1653 – Rome 1736, was een leerling van Matthias Withoos en ook hij schilderde Gezicht op Amersfoort in ca. 1712 , maar toen zat hij al hoog en breed in Rome. Putte hij de beelden uit zijn geheugen? Deze gouache van Van Wittel is in 2017 aangekocht door Museum Flehite en ook hierop is de toren van Amersfoort te zien. Nu hangen de beide schilderijen in het uitstekend verlichte KAdE en kan ik dichtbij komen om ze goed te bekijken. |
| Aanleiding is de tentoonstelling MAESTRO VAN WITTEL – Hollandse meester van het Italiaanse stadsgezicht. Na tien jaar voorbereiding en veel lobbywerk keert Caspar van Wittel eindelijk terug naar zijn geboortestad, de stad van Jacob van Campen, Johan van Oldenbarnevelt, Mondriaan en Armando. Hij vertrok rond 1673 naar Rome en werd lid van de Bentvueghels onder de bijnaam De toorts van Amersfoort. Collega’s zetten hem op het spoor van de vedute, het stadsgezicht, die hij ook maakte in Venetië, Napels en Florence. Gaspare Vanvitelli, zoals de wereldberoemde kunstenaar buiten Nederland wordt genoemd, verwierf naam en faam in Italië en hij wordt daar nu in één adem genoemd met Rembrandt, Vermeer, Frans Hals en Jan Steen. Zijn werken brengen miljoenen op. Maar keerde hij ooit terug naar Amersfoort? |
| Dat stond ik te bedenken toen ik, uitgeput van al dat moois, stilstond bij de veduta van het Piazza San Marco in Venetië. In Venetië ben ik gelukkig wel geweest. Een keer maar. Maar deze tentoonstelling ga ik beslist ik vaker te bezoeken. Waarom dan? Om te kijken en te vergelijken (Van Wittel en anderen toen, en Wilschut nu), om nieuwe dingen te ontdekken, en om het avontuur in aanloop naar deze bijzondere tentoonstelling te beleven (catalogus, documentaire en een website geheel gewijd aan het leven en werk van Caspar van Wittel). En dat kan allemaal in Amersfoort. |
| Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser Kunsthal KAdE, Amersfoort | Maestro van Wittel – Hollandse meester van het Italiaanse stadsgezicht Fotograaf Wilschut treedt in Van Wittels voetsporen | Kunsthal KAdE, Amersfoort De Lieve Vrouw, Amersfoort ‘De Toorts: La Vita Bella di Caspar van Wittel’ | Documentaire Stichting Vrienden van Caspar van Wittel | Site, geheel gewijd aan het leven en werk van Caspar van Wittel |
|
| Puttertje n.a.v. de tentoonstelling Maestro van Wittel – Hollandse meester van het Italiaanse stadsgezicht in Kunsthal KAdE, Amersfoort afb: Detail Colosseum Rome, Caspar van Wittel (Gaspare Vanvitelli) | Foto Puttertje afb: Detail Gezicht op Amersfoort 1671, Mattias Withoos | Collectie Museum Flehite | Foto Puttertje |
