Puttertje 50

Salonpoezen en ander pluizig spul | februari 2019
afb Henriette Ronner Knip Maine Coone Particuliere collectie Museum Vianen 2019
Puttertje n.a.v. de tentoonstelling Miauw! Katten in de kunst in Het Stedelijk Museum Vianen
afb: Detail Schilderij Maine Coone, Henriette Ronner-Knip | Particuliere collectie | Foto Puttertje
afb: Detail De kleine vriend, Henriette Ronner-Knip | Particuliere collectie | Foto Puttertje

afb: Detail Notenhouten kattenvitrine ca 1890, Henriette Ronner-Knip | Particuliere collectie Amsterdam | Foto Puttertje
‘Ja, dat had je kunnen weten!’ Thuisgekomen vertel ik aan BK (Bert Kinderdijk, beeldend kunstenaar en echtgenoot) dat we in het Stedelijk Museum Vianen een poging hebben gedaan het bijna kleinste schilderijtje van Henriëtte Ronner-Knip te bemachtigen. Immers kunstverzamelaar J. Janssens uit Loon op Zand en ‘hofleverancier’ van de tentoonstelling Miauw! Katten in de kunst, biedt er een flink aantal te koop aan. Ik bezocht de tentoonstelling met een kattenliefhebber, met veel kattenkunst in huis, en een groot bewonderaar van Ronner-Knip. Zij had haar oog laten vallen op een vertederend werkje. De wanden van het Stedelijk Museum Vianen hangen vol met romantische dierenschilderingen, salonpoezen en ander pluizig spul van o.a. Ronner-Knip. We keken begerig rond.
De in 1821 in Amsterdam geboren Henriëtte Knip leerde het schildersvak al op zeer jonge leeftijd van haar vader. Ook haar grootvader, ooms en tantes waren schilders. Ze trouwde in 1850 met de Fries Feico Ronner, en ze verhuisden naar Brussel, in die tijd een belangrijk centrum voor kunstenaars. Zij kregen zes kinderen en het gezin betrok met enige regelmaat een andere woning. Omdat Feico ‘ziekelijk’ was werd Henriëtte Ronner, zoals zij zich na haar huwelijk noemde, kostwinner. Zij combineerde het huishouden met het schilderen en werkte ’s ochtends vaak al vanaf vijf uur in haar atelier, en dat leverde inkomen, onderscheidingen en ridderorden op. Feico Ronner runde de zakelijke kant, hij regelde onder meer deelname aan tentoonstellingen en onderhield de contacten.
In de periode van 1850 tot 1870 schilderde Ronner-Knip voornamelijk honden. Ook portretteerde zij de schoothondjes van Marie-Henriëtte, de koningin van België. Maar toen rond 1870 de katportretrage in Engeland was uitgebroken, werden katten het hoofdonderwerp van haar schilderijen. In het museum bekijk ik een notenhouten vitrine die is gemaakt door Edouard, de zoon van Henriëtte en Feico. De verbouwde Lodewijk XV-kast is gevoerd met blauwgrijs satijn en van boven open. Hier stalde Henriëtte haar kattenmodellen, zo kon zij de dieren goed observeren en schetsen. Ze werkte gemiddeld zestien dagen aan een groot schilderij. De grootte, maar vooral het aantal katten op één schilderij bepaalde de prijs. Ik had het kunnen weten!
De vitrinekast wakkert mijn verbeelding aan, en ik probeer mij voor te stellen hoe witte proppen papier als plaatsbepaling voor de later in te schilderen katten dienden. Met geleende meubels, muziekinstrumenten en andere luxevoorwerpen schilderde Ronner-Knip eerst de stillevens op doek. Later werden de katten toegevoegd. Maar hoe gaat dat eigenlijk in deze tijd? BK (Bert Kinderdijk, beeldend kunstenaar en echtgenoot) bouwt zijn kattenschilderijen nog steeds op dezelfde manier op, al dan niet met geleend materiaal of persoonlijke attributen van de geportretteerden. Maar zijn salonpoezen hoeven niet meer in een vitrinekast, die worden veelvuldig en nauwkeurig vastgelegd met digitale hulpmiddelen, en ze gaan er echt niet voor zitten hoor. Die kast was zo gek nog niet…Nu te zien, eenmalig!
Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser
Miauw! Katten in de kunst | Stedelijk Museum Vianen
Het kattenkabinet in Amsterdam
afb Henriette Ronner Knip Maine Coone Particuliere collectie Museum Vianen 2019
Puttertje n.a.v. de tentoonstelling Miauw! Katten in de kunst in Het Stedelijk Museum Vianen
afb: Detail Schilderij Maine Coone, Henriette Ronner-Knip | Particuliere collectie | Foto Puttertje
afb: Detail De kleine vriend, Henriette Ronner-Knip | Particuliere collectie | Foto Puttertje

afb: Detail Notenhouten kattenvitrine ca 1890, Henriette Ronner-Knip | Particuliere collectie Amsterdam | Foto Puttertje
Puttertje