| Op zomertour met Arthur Briët | april 2019 |
|---|
 |
| Puttertje n.a.v. de tentoonstelling Arthur Briët ‘Rembrandt van de Veluwe‘ in het Noord-Veluws Museum, Nunspeet afb: Detail Schilderij Strandgezicht Katwijk Arthur Briët | Collectie Museum Katwijk | Foto Puttertje afb: Detail Campagnebeeld euroArt | Foto Puttertje |
| Een tentoonstelling als een reisboek, zo ervaar ik de expositie Arthur Briët ‘Rembrandt van de Veluwe’. Natuurlijk is bijna elke tentoonstelling een reis. Waarom heb ik dan speciaal nu de associatie met een heerlijke zomertour? Dat komt door de plaatsen die Briët in zijn leven heeft aangedaan. Die zijn voor mij zo herkenbaar, deels omdat ook wij (BK beeldend kunstenaar, ontwerper en echtgenoot en ondergetekende) op die plekken verbleven, en deels omdat de werken zo treffend zijn, dat het lijkt alsof ik in een film van mijn eigen leven ben beland. |
| Ik noem zomaar wat namen en plaatsen; Utrecht (Kunstliefde, Nieuwe Gracht), Antwerpen (Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Vincent van Gogh, Lange Beeldekensstraat, Straatveegster, Hof van Antiquair, Vluchtelingen uit België), Parijs (Sacré- Coeur op Montmartre in aanbouw), Napels (Op de ezel), Brabant (Binnenhuis Kempen), Nunspeet (Woning en atelier aan de rand van de zoom, boerenbinnenhuizen en aardappelschillende vrouw bij de haard), Overijssel (Overijssels interieur), Laren (Anna en William Singer, Hamdorff, Jacob Dooijewaard), Koninklijke subsidie, Den Haag, Scheveningen (afgebrande Kurhaus, familiedag op het strand), Zoutelande (Ferdinand Hart Nibbrig) en Amerika (hij was een geliefd kunstschilder in Amerika). Een leven van zoeken en vinden met interessante ontmoetingen, en tijdens de reis gaat het werk gewoon door. Zijn adagium was: ‘Geef enkel jezelf in je werk’. Ook BK schilderde de plekken in het voorbijgaan. |
| Als de op Java geboren Arthur Briët (1867 – 1939) een jaar is, verhuist zijn moeder met hem, na het overlijden van zijn vader, naar Utrecht. Hij tekent graag en volgt met zijn vriend Theodore van Lelyveld lessen modeltekenen bij het Utrechtse kunstgenootschap Kunstliefde. In zijn HBS-tijd maakt hij met een kroontjespen kleine humorvolle tekeningetjes in een gedichtenbundel van A.C.W. Staring, en met Walter Opzoomer richt hij een humoristisch tijdschriftje op. In 1884 gaat hij naar de Koninklijke Academie in Antwerpen, en ontmoet daar studiegenoot Vincent van Gogh. Briët krijgt onder andere les van Alexandre Struys door wie hij zich later laat inspireren zich te gaan toeleggen op het schilderen van armoedige binnenhuizen. Hij sluit zijn kunstopleiding in 1888 af met de Prix d’ Excellence, en ontvangt vier jaar achter elkaar de Koninklijke subsidie. |
| Na zijn studie vertrekt Briët naar Parijs om zich verder te ontwikkelen. Hij reist naar Napels en Capri en via Rome, Florence, Venetië, Duitsland, Parijs en België keert hij terug naar huis, en trouwt met de Brabantse Susanna. Op een trektocht vanuit Laren ontdekt hij het kunstenaarsdorp Nunspeet, waar hij in 1893 met vrouw en kinderen (Paul en Suus) gaat wonen. Regelmatig trekt hij er op uit om in andere plaatsen te schilderen bijvoorbeeld naar het Brabantse Heeze, Hattem aan de IJssel of Drenthe en Laren. Vanwege de astma van zoon Paul, verhuist het gezin in 1907 voor tien jaar naar Den Haag. Nadat hij is teruggekeerd in Nunspeet reist Briët in 1921 naar zijn geboorteland Nederlands-Indië. Hij brengt er het tropische buitenleven in beeld. Briët woont tot zijn overlijden in 1939 in Nunspeet aan de rand van de Zoom. Zijn werk is op veel plekken geëxposeerd, van Engeland tot Sint-Petersburg en van Amsterdam tot Rome, en zelfs in Amerika. |
| ‘Dat lijkt mij een aardige man.’ De stem van mijn moeder klinkt in mijn hoofd als ik voor het in 1937 door Georg Rueter geschilderde portret van Arthur Briët sta. En dat moet hij zeker geweest zijn, e.e.a. blijkt uit de vele contacten die hij had met kunstenaarsvrienden. Ze schreven elkaar, zochten elkaar op, zagen elkaar op tentoonstellingen en portretteerden elkaar. Mijn moeder vertelde over háár aardappelschillende grootmoeder bij de haard, en over het leven op de boerderij aan de rand van de Veluwe. Ze trouwde met mijn vader en samen reisden ze in hun jonge jaren vele zomers door Europa. Het schilderijtje ‘Op de ezel, Napels’, uit 1889 doet erg denken aan de ansichtkaarten die wij als thuisblijvers in Nederland toegestuurd kregen. Arthur Briët had oog voor de ongedwongen situaties die het leven van alle dag toonden. ‘Hij behandelt het interieur en de figuur met evenveel aandacht’. |
| Tijdens zijn leven is Briët bekend geworden doordat hij uitblinkt in het genre van de boerenbinnenhuizen. Hij past zowel in binnenhuizen als in portretten graag een sterk clair-obscur toe waarin de invloed van Rembrandt duidelijk is te herkennen. Soms combineert Briët, net als de grote meester een naturalistische met een impressionistische stijl. Vandaar zijn bijnaam ‘Rembrandt van de Veluwe’. Maar wordt hij daarmee niet te veel in de Rembrandt-hoek gestopt? Zijn kwaliteiten reiken zo veel verder, en hij wilde zich niet binden aan een richting? Daarom is de tentoonstelling ook een reis door verschillende schilderstijlen. Stap deze zomer in de voetsporen van Arthur Briët en ontdek niet alleen kunst maar ook kunstenaarskolonies, landen, steden, dorpen én stijlen… |
| Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser Arthur Briët ‘Rembrandt van de Veluwe’ | Noord-Veluws Museum, Nunspeet Monografie over Arthur Briët, geschreven door Williëtte Wolters-Groeneveld | Van Spijk Art Books euroArt | Europees netwerk van 72 kunstenaarsdorpen Van Gogh Route Antwerpen Museum STAAL in Almen | A.C.W. Staring |
|
| Puttertje n.a.v. de tentoonstelling Arthur Briët ‘Rembrandt van de Veluwe‘ in het Noord-Veluws Museum, Nunspeet afb: Detail Schilderij Strandgezicht Katwijk Arthur Briët | Collectie Museum Katwijk | Foto Puttertje afb: Detail Campagnebeeld euroArt | Foto Puttertje |
