Puttertje 61

Langs alle kanten PiKANT! | augustus 2019
PiKANT! tentoonstelling Phoebus Foundation in het Waterkasteel in Moorsel Aalst 2019
Puttertje n.a.v. tentoonstellingen PiKANT!, Vijf eeuwen cultuurgeschiedenis uitgekleed | Oranjerie van het Waterkasteel van Moorsel – Aalst, en in de Sint-Gudulakapel en de Sint-Martinuskerk
afb: Detail uit Annemie Rager schedelrelieken 2017-2019 | Foto Puttertje
afb: Detail uit Kantate 2016, The Urchin, Jin Choi en Thomas Shine | Foto Puttertje
afb: Detail Interieur met kanten tafelkleed | The Phoebus Foundation | Foto Puttertje
Opgelet! U wordt langs alle kanten bekeken. Een klein bordje aan de muur waarschuwt, en dat kunnen wij begrijpen want wat hier getoond wordt is uniek. In en om het Waterkasteel van Moorsel, een plaats bij Aalst in Oost-Vlaanderen, is een selectie van topstukken uit binnen- en buitenland uit zowel privécollecties als musea samengebracht. ‘Hier wordt de geschiedenis van kant onthuld’, zegt Fernand Huts, ondernemer en kunstverzamelaar en organisator van PiKANT! in een interview. Het weelderige kasteelpark is uitzonderlijk geopend en toont eigentijdse gigantische kanten kunstwerken. In de Orangerie ga je op reis door de tijd, droom je weg bij creaties van onder andere Yves Saint Laurent en Lanvin, en onthullen bruidsjurken, molensteenkragen, eeuwenoude korsetten en pikante slipjes hun geheimen.
Samen met mijn vriendin uit Antwerpen bezoek ik de tentoonstelling PiKANT! Vijf eeuwen cultuurgeschiedenis uitgekleed. Zij beoefent perfect de naald- en draadkunst in een ander genre, en onze blik op de getoonde werken is interessant verschillend. Daar waar haar ogen blijven haken aan randjes en kantjes langs handschoenen, mutsjes, omslagdoeken, waaiers, parasols en tafelkleden zowel in de vitrines als op de getoonde schilderijen, gaat mijn aandacht uit naar de kanthandel. Gedurende vijf eeuwen was kant de mooiste, duurste en meest prestigieuze stof die er bestond. Het kloppend hart van de kantindustrie lag in Vlaanderen. Vlaamse kant werd gedragen door de rijken en machtigen der aarde. En toch werd diezelfde kant gemaakt door heel gewone vrouwen, in veelal zeer nederige omstandigheden.
Trouwkant en rouwkant, hoe knap gemaakt en hoe mooi geschilderd. Ik denk aan het door BK (beeldend kunstenaar, ontwerper en echtgenoot) geschilderde De Afspraak II, een schilderij ter gelegenheid van een huwelijk, met een kanten schoentje, handschoenen en een kanten voile. Witte kant en zwarte kant. Het zwarte kant uit Geraardsbergen heeft oorspronkelijk niets te maken met rouw, maar wanneer er in de jaren 1950 een Italiaanse vrouw komt wonen, ontstaat er een nieuwe traditie: Geraardsbergse kant transformeert tot rouwkant. Tijdens de tentoonstelling wordt er ook gerouwd, en wel om het einde van de Vlaamse kantproductie. De handgemaakte kant heeft al in de 19e eeuw te lijden onder de concurrentie met de machinale kant. De Eerste Wereldoorlog betekent het definitieve einde, en de kantwerksters wijdden zich nog even aan oorlogskant. Vandaag wijken fabrikanten uit naar China, waar oude kantpatronen slinks worden gekopieerd en goedkoop worden gebreid! Daardoor sterft zelfs de machinale kantindustrie in Europa een treurige dood.
Maar waarom is de kanttentoonstelling te zien in Moorsel bij Aalst? Dat is toch de stad van het Carnaval, Louis Paul Boon en Daens? In de 17de eeuw was kant een algemene benaming en sprak men in hoofdzaak van Vlaanderse kant, maar in de loop van de 18de eeuw ontstond een toenemende specialisatie met de opkomst van verschillende kloskantgenres, vaak genoemd naar de steden waar ze ontstonden, zoals Aalster kant. Nu is kant veel meer dan een ambacht of volkskunst. Oude kanttechnieken worden kunstig gecombineerd met nieuwe materialen en uitdrukkingsvormen. En dat kun je allemaal zien in Moorsel (Aalst). De Orangerie van het Waterkasteel toont vijf eeuwen kant in Vlaanderen, en de Dreef, de Sint-Martiniuskerk en de Sint-Gudulakapel laten eigentijdse kanten kunstwerken zien.
Is Moorsel – Aalst daarom deze zomer het decor van kant? De slimme zakenman en kunstverzamelaar Fernand Huts wil met de tentoonstelling PiKANT! niet alleen prachtige kunst tonen, maar hij heeft ook een hoger doel. Hij wil met PiKANT! de Vlaamse kant een duwtje in de rug geven op de Unesco-werelderfgoedlijst. Hij wordt hierbij gesteund door Katoen Natie, Indaver, Jozef Dauwe, Jan Pieter De Nul van Jan De Nul Group, Living Lace, Stad Aalst, Provincie Oost-Vlaanderen en anderen. Aalst is al bekend bij de Unesco-organisatie vanwege een erkenning van het Carnaval als immaterieel cultureel erfgoed. Kant is al vijf eeuwen Vlaams erfgoed, ofwel werelderfgoed. En dat verdient een plaats op de Unesco-lijst. Alles op de tentoonstelling ademt kant, en kosten noch moeite zijn gespaard om de wereld hiervan te overtuigen.
Pikant detail is de deelname aan de tentoonstelling van het lingerieconcern Van de Velde, bekend van de merken Marie Jo, PrimaDonna en Andres Sarda. Ontdek hoe het in 1919 in Schellebelle opgerichte korsettenatelier van Achiel en Margaretha Van de Velde uitgroeide tot een beursgenoteerde onderneming in o.a. luxe lingerie. In 2019 viert het concern zijn 100-jarig jubileum. Kant leeft! Geniet van prachtige kunst van Rubens, Jordaens en Van Dyck, van eigentijdse kantobjecten en, van de collectie klassieke auto’s van Willy Michiels, eigenaar van het Waterkasteel. Bezoek Moorsel in Aalst. Ga beslist nog die kant op deze zomer…
Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser
PiKANT! | Vijf eeuwen cultuurgeschiedenis uitgekleed. Waterkasteel van Moorsel – Aalst
Sint-Gudulakapel en Sint-Martinuskerk | Aalst
Fiets- en wandelroutes | Aalst
PiKANT! tentoonstelling Phoebus Foundation in het Waterkasteel in Moorsel Aalst 2019
Puttertje n.a.v. tentoonstellingen PiKANT!, Vijf eeuwen cultuurgeschiedenis uitgekleed | Oranjerie van het Waterkasteel van Moorsel – Aalst, en in de Sint-Gudulakapel en de Sint-Martinuskerk
afb: Detail uit Annemie Rager schedelrelieken 2017-2019 | Foto Puttertje
afb: Detail uit Kantate 2016, The Urchin, Jin Choi en Thomas Shine | Foto Puttertje
afb: Detail Interieur met kanten tafelkleed | The Phoebus Foundation | Foto Puttertje
Puttertje