| Armando in Amersfoort | december 2019 |
|---|
 |
| Puttertje n.a.v. de expositie Armando in Amersfoort | 75 jaar Vrijheid | dubbeltentoonstelling in Museum Flehite en de Elleboogkerk in Amersfoort afb: Detail uit Het Wiel, Armando | Museum Flehite, Amersfoort | Foto Puttertje afb: Detail Plattegrond binnenstad Amersfoort | Foto Puttertje afb: Detail uit Schwarzes Wasser (2007) van de Duitse kunstenaar Raffael Rheinsberg (1943-2016) | Boekje Dierenpraat, Armando | Foto Puttertje |
| Verhaal De Haas uit de bundel Dierenpraat van Armando ‘Ik ben jarig en ik heb niks voor mijn verjaardag gekregen. Heb jij wat voor me? Ja, wat zou je willen hebben, vroeg ik? Een huis, een mooi groot huis, en liefst zo snel mogelijk. Een huis? Ja een huis maar het mag ook een gebouw wezen. Ja maar dat is onmogelijk riep ik uit. Nou weet je wat zei de haas, geef me dan maar een fiets…Nee, toch maar niet. Ik wil helemaal geen fiets, weet je wat ik wil, ik wil grondgebied maar dat heb je zeker ook niet voor me. Nee, zei ik. O, zei de haas, geef me dan maar de zee, of anders geef me maar hoorngeschal, of hoongelach of een boekenkast dan kan ik knap worden. Nee toch niet, ik wil een harnas. O nee, nou weet ik het, ik wil de horizon voor mijn verjaardag, ja dat is het, een horizon…Of toch niet, nee, ik wil een zwembad, een weersvoorspelling, een bosrand, of een regenboog, een oerwoud, een orgel, ik wil een fornuis, een parkeerplaats, ik wil een middenscheiding, een hoedendoos, zonsverduistering een oprijlaan… Ik kan niet meer, ik maak mij veel te druk. Ik ben helemaal buiten adem. Ik ga nu even nadenken wat ik echt voor mijn verjaardag zou willen hebben. De haas sloot zijn ogen en dacht na, het leek alsof hij in diepe slaap was. Toen deed hij zijn ogen weer open en sprak, ja, nu weet ik wat ik wil. Ik wil niks, heb je dat voor me? Ja zei ik, dat heb ik voor je. Hier, asjeblieft. Dank je, zei de haas. Ik ben blij dat ik je ontmoet heb, want ik heb tenminste iets voor mijn verjaardag gehad. Ja, ik ben blij. Ik stak mijn hand op en vervolgde mijn wandeling over de stille heide.’ Deze tekst is bijna geheel overgenomen uit het boekje Dierenpraat van Armando. |
| Armando in Amersfoort Tijdens de tentoonstelling Armando in Amersfoort bezoeken wij de Elleboogkerk. Het in 2007 in de as gelegde onderkomen van het Armando Museum is gerestaureerd en tijdelijk opengesteld voor publiek. Even wanen wij ons terug in de tijd. De installatie Schwarzes Wasser (2007) van de Duitse kunstenaar Raffael Rheinsberg (1943-2016) trekt direct de aandacht. Het oogt als een tapijt. De installatie is opgebouwd uit verbrande resten van het Armando Museum. Kort na de brand verbleef Rheinsberg een week in Amersfoort om in de ruïne van de Elleboogkerk allerlei overblijfselen te verzamelen van de museumramp. Deze objecten gebuikte hij bij het samenstellen van de installatie. Opmerkelijk element is de kop van een paling die waarschijnlijk tijdens het blussen met grachtwater de kerk is ingespoten. Natuurlijk gaan we op zoek naar de kop van de paling. Het maakt dat je met je neus op de installatie wordt gedrukt en dan zie je pas écht wat er ligt. Slim bedacht van de makers van de tentoonstelling om dit object zo expliciet te benoemen. |
| Tussen de ritmisch gerangschikte verkoolde resten valt mijn oog op het boekje ‘Dierenpraat’. Ontving Armando (1929-2018) hiervoor niet in 2000 een Zilveren Griffel? Later, tijdens het herlezen van De haas lijkt het alsof ik in een versie van mijn eigen leven wordt gekatapulteerd. Waarom dan? Lees dit verhaal verder. Armando bracht een belangrijk deel van zijn jeugd door in Amersfoort. Met vrienden speelde hij op het terrein dat in de Tweede Wereldoorlog een concentratiekamp werd. Zijn ervaringen in deze omgeving vormden een voedingsbodem voor zijn latere werk, en ook voor de verhalen in de kinderboeken. Het huis waar mijn ouders na de oorlog gingen wonen en waar mijn zus is geboren lag op steenworp afstand van die plek. Het is nu een plaats van herinnering, en wij komen er nog vaak. |
| 75 jaar Vrijheid In 2020 viert Nederland 75 jaar vrijheid, en ik realiseer me dat ik alles heb gekregen wat de haas in het verhaaltje van Armando voor zijn verjaardag vroeg, met dank aan een leven in vrijheid en een onbezorgde jeugd in Amersfoort. Mijn vader vertelde verhalen over de oorlog die hij als kind had meegemaakt. Over hoe hij in de hongerwinter met een groep kinderen onder begeleiding van Amersfoort naar Almelo is gelopen, over de brug bij Zwolle. Die brug kan ik niet passeren zonder eraan te denken. Koken en lekker eten werd later zijn grootste passie. Ook mijn moeder is als jong meisje samen met haar ouders, broers en zusters en dorpsgenoten aan het begin van de oorlog geëvacueerd. Deze en nog andere verhalen mogen niet worden vergeten. Amersfoort, in het hart van Nederland, kent plekken waar oorlog voelbaar is. |
| Museum Flehite besteedt op dit moment aandacht aan de negentigste geboortedag van Armando. De expositie is een eerbetoon aan Armando, die gedurende zijn leven een rijk en betekenisvol oeuvre heeft opgebouwd. We staan aan de vooravond van een nieuw decennium en door het hele land worden activiteiten in het kader van 75 jaar vrijheid georganiseerd. Bezoek ook eens een expositie in een andere regio en neem kennis van de verhalen daar. Maar, voordat het 2020 wordt ben ik jarig, en op de vraag ‘wat zou je willen hebben?’, antwoordde ik; niks. Want ik kan zelf een middenscheiding maken en ik heb al een hoedendoos, een horizon en een zonsverduistering en alle onmogelijke wensen die de haas op zijn verlanglijstje had staan. Hoezo, dat kan toch helemaal niet? Jawel hoor, dat kan wel, want als je met een kunstenaar bent die een wereld voor je tovert ervaar je ongekende vrijheid. En net als de haas uit het verhaaltje van Armando ben ik blij. Ik ben blij dat ik je ontmoet heb. |
| Tips: Let op! De tips hebben geen links, kopieer de regel en plaats die in de browser Armando in Amersfoort | Museum Flehite en Elleboogkerk, Amersfoort Nationaal Monument Kamp Amersfoort Herinneringslantaarn Amersfoort | Armando en anderen Onze Lieve Vrouwetoren | In het hart van Nederland, Amersfoort 75 jaar Vrijheid | 2020 |
|
| Puttertje n.a.v. de expositie Armando in Amersfoort | 75 jaar Vrijheid | dubbeltentoonstelling in Museum Flehite en de Elleboogkerk in Amersfoort afb: Detail uit Het Wiel, Armando | Museum Flehite, Amersfoort | Foto Puttertje afb: Detail Plattegrond binnenstad Amersfoort | Foto Puttertje afb: Detail uit Schwarzes Wasser (2007) van de Duitse kunstenaar Raffael Rheinsberg (1943-2016) | Boekje Dierenpraat, Armando | Foto Puttertje |
