Column 15

Galeries | 2013
Schilderij Terugblik, naar Velasquez, Bert Kinderdijk, particuliere collectie en schilderij Houten Staanders BK collectie Gemeente Soest
afb: Schilderij Terugblik, naar Velasquez, Bert Kinderdijk | Particuliere collectie, en schilderij Houten staanders, BK | Collectie Gemeente Soest
In 1993 worden we eigenaar van een molen in Overijssel, gelegen net even van de IJssel tussen Deventer en Zwolle. De molen dateert uit 1895 en is omgebouwd tot woonhuis met atelier. Een prettige plek om te wonen en te werken in het fraaie Sallandse landschap omringd door tal van havezaten. Op een steenworp afstand van de molen staat kasteel Het Nijenhuis, een van de best bewaard gebleven havezaten in Overijssel. De voormalige directeur van het Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam, Dirk Hannema (1895-1984), bracht in 1958 zijn kunstcollectie naar het kasteel na een omstreden periode tijdens de oorlog en de aankoop van het schilderij ‘De Emmaüsgangers’ van Johannes Vermeer dat later een Han van Meegeren bleek te zijn. Hij ging er zelf ook wonen, schonk de collectie aan de Stichting Hannema-de Stuers Fundatie, voerde alleen nog het beheer, leidde er een teruggetrokken bestaan en bleef hardnekkig geloven in de authenticiteit van de ‘Vermeer’ en schreef nog andere in de collectie aanwezige werken toe aan deze schilder.
BK (beeldend kunstenaar / ontwerper en echtgenoot Bert Kinderdijk) heeft samen met een bevriende galeriehouder in 1980 een ontmoeting met Hannema en zij werden rondgeleid door een gevarieerde verzameling kunst bestaande uit 17e -eeuwse schilderijen, middeleeuws houtsnijwerk, niet westerse kunst en moderne werken van onder andere Picasso, Lucebert, Corneille en Karel Appel. Gedurende ons verblijf in Overijssel is dit de plek waar wij bijna dagelijks zijn en we raken er nooit uitgekeken. Het huis, de collectie, de tuin en de omgeving voelt als een geheel en vormt een thuis in een oord waar wij als passanten zijn neergestreken.
Tijdens mijn werk voor de Gouden Gids bezoek ik in die regio kunstuitleen en galerie IQ in Zwolle. Een van de weinige kunstbedrijven in Nederland die het aandurfde om met een behoorlijke advertentie in de Gouden Gids te gaan staan. De eigenaar is bevriend met Herman Brood die wij af en toe treffen bij een materialenhandel in Zwolle. De galeriehouder kunstondernemer onderkent het belang van marketing om zo kunst dichter bij de mensen te brengen en hij is hierin ook geslaagd. Inmiddels heeft hij vestigingen in Zwolle, Amersfoort, Hardenberg en Kampen en stemt hij vraag en aanbod op de juiste manier op elkaar af.
Tijdens de hoogtijdagen van het snelle geld speelt hij handig in op de grote vraag naar het werk van Herman Brood, Corneille, Karel Appel en andere kunstenaars van naam om vervolgens de handel weer vlot bij te sturen met het aanbieden van betaalbare werkjes op klein formaat als het allemaal even wat minder gaat. Van kunst heeft hij dan ook nauwelijks verstand maar hij heeft er wel gevoel voor zoals hij aangeeft in een interview waar hij ook vertelt dat hij vindt dat maar weinig mensen echt verstand van kunst hebben en hij noemt als positieve uitzondering een vervalser die in de stijl van de kunstenaar schildert. Door in het hoofd van de schilder te kruipen en alle lagen van het werk tot in detail te onderzoeken ontstaat er een nieuw geheel wat sterk lijkt op een origineel.
Een kennis van BK verzamelde grafiek en toen hij ontdekte dat het merendeel van de aankopen vervalst was maakte hij van de nood een deugd en opende hij, samen met zijn vrouw het Museum voor Valse Kunst in Vledder. Grafiek is vaak aantrekkelijk geprijsd, voldoende voorradig en voor veel galeriehouders een belangrijke bron van inkomsten. Maar is alle kunst niet sowieso een beetje vals? Postmoderne kunstenaars zijn zich ervan bewust dat originaliteit niet bestaat. Zodra je een kwast op het doek zet of een pen op papier dan bepalen je voorgangers die het onderwerp schilderden of erover schreven toch het verloop van het werk?
Niet elke galeriehouder is in de eerste plaats geïnteresseerd in geld. Een aantal legt met veel liefde een mooie verzameling aan, onderhoudt op een aangename manier contact met kunstenaars en beschikt over een internationaal netwerk van uiteenlopende klanten die op gezette tijden en consequent op de hoogte worden gehouden van nieuwe aanwinsten. Het lijkt wel of de werken in hun handen aan belangrijkheid winnen. Een schilderij maken is een, een schilderij verkopen is een andere zaak. Kunst gaat over het werk, marketing over de persoon. Zonder goede galeriehouder raakt de kunstenaar aan de bedelstaf maar te veel afhankelijkheid betekent stilstand in de ontwikkeling. Het is balanceren tussen twee werelden en BK is altijd op zoek naar de gulden middenweg. De toegepaste kunstopdrachten geven hem de financiële ruimte om daarnaast in zijn atelier te experimenteren en zich te kunnen vernieuwen.
In 1995 kwamen deze twee domeinen op een moment bij elkaar door deel te nemen aan de KunstRAI vertegenwoordigd door Galerie Lieve Hemel, en aan de AutoRAI. Autobedrijf Pon introduceerde op de AutoRAI de Seat Alhambra in een decor van zand en BK kreeg de opdracht een model van de auto uit te voeren op ware grootte in een combinatie van styropor en zand. Een knap staaltje beeldhouwwerk als je bedenkt dat de auto nog niet voor handen was en hij zich moest behelpen met fotomateriaal en werktekeningen.
In 2001 krijgt hij samen met een collega kunstenaar de opdracht voor de restyling van het interieur van een Hotel | Conferentieoord in Wassenaar. De nieuwe eigenaar had de wens het interieur op een kunstzinnige manier eigentijdser te maken met behoud van authentieke details. Ook moesten de hotelkamers allemaal een andere uitstraling krijgen. Het idee om een aantal kunstenaars te verzamelen voor de hotelkamerklus waaronder misschien wel Herman Brood voor de Broodzaal, wordt op bruuske wijze verstoord door de sprong van de kunstenaar van het Amsterdamse Hilton Hotel, maar…is het niet de vervalser die steeds weer de kunstenaar uit zijn dood laat herrijzen?
In 2006 betrekt BK een atelier op het Landgoed Beverweerd. Landgoed, kasteel en bijgebouwen krijgen een andere bestemming in de toekomst en hij kan beschikken over een prachtige ruimte waar weer nieuw werk wordt gemaakt. De zoektocht naar het onbekende is een continue bezigheid. Door telkens weer opnieuw te beginnen, naar het werk te luisteren, aan te pakken en kritisch te zijn lukt het hem de materie naar zijn hand te zetten. In het kasteel op Landgoed Beverweerd is de galerie gevestigd van een kunstenaar die tevens bekend staat als meestervervalser. Het romantische beeld is uitgegroeid tot een onuitwisbaar imago, maar…kan een etiket ook niet te stevig plakken?
afb: Schilderij Terugblik, naar Velasquez, Bert Kinderdijk | Particuliere collectie, en schilderij Houten staanders, BK | Collectie Gemeente Soest
Schilderij Terugblik, naar Velasquez, Bert Kinderdijk, particuliere collectie en schilderij Houten Staanders BK collectie Gemeente Soest
Gepubliceerd in 2013
Horen zien en linken
Overzicht