Lord Crackfree 28

Richting onbekend | augustus 2022
Zilveren cognacverwarmer vélocipède, detail schilderij Tijdreizigers gietijzeren trolley Bert Kinderdijk en detail Morgan
N.a.v. de zoektocht naar zilveren objecten en naar een gevoel van vrijheid
afb: Cognacverwarmer zilver; model vélocipède | Collectie Lord Crackfree
afb: Detail Schilderij ‘Tijdreiziger‘, (gietijzeren trolley nr.14) | Bert Kinderdijk, BK | Particuliere collectie
afb: Detail Morgan | Collectie Lord Crackfree | Foto LC
De kunst van het ervaren maakt lezen en schrijven overbodig.’ Dat is een waarheid als een koe! Natuurlijk moet je eropuit voor het ultieme vakantiegevoel. Een mens heeft voortdurend behoefte aan nieuwe indrukken, en er is geen betere manier om dat te ondervinden dan door te reizen. Is het doel van vakantie niet hetzelfde als een uniek gevoel van vrijheid ervaren? Maar wat betekent vrij zijn eigenlijk in deze tijd? En kan een boek lezen of een verhaal schrijven de voorpret niet alvast een beetje leuker maken?
Als ik goed zoek zal ik zeker het zilvermerkje kunnen vinden tussen de spaken op het wiel van de cognacfiets van mijn vader. Want zo noemden wij dat voorwerp bij ons thuis. Mijn vader dronk af en toe een cognacje en mijn moeder hield van zilver, en zo was een compromis snel gemaakt. Drie dochters legden alle rijksdaalders bij elkaar en kochten een zilveren cognacverwarmer; model vélocipède, een mooi cognacglas én een fles Cognac Courvoisier VSOP *** Luxe. Vreselijke kitsch natuurlijk, maar iedereen was blij. En zo werd er gepolderd bij ons thuis, nog voordat het woord was uitgevonden.
Nadat onze wereld in elkaar was gedonderd omdat we met het verlies van mijn vader werden geconfronteerd, belandde het zaakje in een doos in de kast bij mijn zus. De spaken van de fiets waren losgeraakt en het geheel maakte een troosteloze indruk. Maar BK (echtgenoot en beeldend kunstenaar) zou BK niet zijn als hij zijn inzicht, creativiteit en geduld niet zou aanwenden om mijn zus gelukkig te maken door het geheel te restaureren. Inmiddels staan de fiets, de fles én het glas verdeeld over verschillende plekken in ons raadhuisje. Wij doen voort.
Achterwaarts de toekomst in gebruiken we de gebeurtenissen uit het verleden als leidraad voor onze verhalen. Maar fietsen doen wij nooit, en dat komt door Antwerpen. Maar wat heeft die stad daar mee te maken? Dat zit zo; toen wij in 2000 in Antwerpen gingen wonen waren er bijna geen fietspaden. Wel was het wegdek in de historische binnenstad geplaveid met kasseien en doorsneden met tramrails. Levensgevaarlijk voor fietsers die dat niet gewend zijn. Den Belg kan goed uit de voeten met de velo op de kasseien, maar ik hield het liever laag bij de grond en nam de step.
Inmiddels zijn veel fietsen elektrisch en struikel je over de e-steps. Zware ongelukken en vreselijk letsel zijn dagelijkse terugkerende items in het nieuws. En ook de verhalen van de mensen om ons heen die een val met de fiets hebben gemaakt zijn afschrikwekkend. Maar toen het bericht ons bereikte dat een medewerker van het RCE tijdens een fietsvakantie in een voormalig Sovjetland bij een aanslag om het leven was gekomen, waarbij zijn vriendin gewond was geraakt en nog drie andere fietstoeristen op gruwelijke wijze waren vermoord, ben ik voorgoed afgestapt.
Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed RCE is gevestigd in Amersfoort. Bovengenoemde medewerker was als projectleider betrokken bij de verhuizing van kunstobjecten uit de RCE-collectie naar het artlogistics-bedrijf waarvoor ik werkte destijds. Uiteindelijk zouden de collecties van het Rijksmuseum Amsterdam, het Nederlands Openluchtmuseum, Paleis Het Loo en de RCE onder één dak worden gebracht in het spiksplinternieuwe CollectieCentrum Nederland in Amersfoort. Zo geschiedde in 2021.
Bij het artlogistics-bedrijf was het mijn taak om het bedrijf met al zijn facetten op de digitale kaart te zetten. En dat lukte wonderwel. Toen Provincie Antwerpen in 2015 op zoek ging naar een vervoerder om de collectie en het interieur van Zilvermuseum Sterckshof naar het depot van Katoen Natie over te brengen, googleden medewerkers van de provincie drie bedrijven voor de tender. De aanbesteding werd gewonnen door het artlogistics-bedrijf, en zo raakte ik op afstand betrokken bij het uithuizen van het Zilvermuseum uit Kasteel Sterckshof in Deurne naar het kunstdepot van Katoen Natie in de haven van Antwerpen. (Lees over Katoen Natie in het verhaal Speelveld).
Je hoeft niet ver van huis voor het ultieme vakantiegevoel, toch? Je hoofd leeg maken gaat sneller in een land waar de cultuur iets verder van je af staat, en een bezoek aan Antwerpen, de stad die zich vanaf 1500 ontwikkelde tot dé handelsmetropool van West-Europa, levert al een wereld in het klein op. Ontdek Museum DIVA en ervaar de betoverende schepping van diamant, zilver en edelsmeedkunst van over de hele wereld onder één dak. En ook in het Nederlands Zilvermuseum in Zilverstad Schoonhoven voel je, ruik je en hoor je zilver.
Lord Crackfree komt veel zilver tegen bij brocantes en op veilingen. Maar wat bepaalt nou mede de prijs van het object? Het is niet per se nodig om een voorwerp direct mooi te vinden, want je kunt ook enorm gegrepen worden door het achterliggende verhaal. Dat vertelt de Baarnse kunsthistorica Sandra van Berkum (1968-2021) in haar Boek Zilverkunst in Nederland. Als freelance-auteur voor ’Collect’, het tijdschrift voor verzamelaars van kunst en antiek, schreef zij uiteenlopende artikelen en verhalen over zilver en zilveren objecten. En schreef zij ook niet over de kunst van het reizen?
Wist je dat de combinatie fiets/trein een favoriete reiscombinatie is? En dat je voordelig met de trein door Europa kan reizen? Zelf vind ik het een hele uitzoekerij, en het kost weken zo niet maanden om het reizen-met-de-trein-systeem onder de knie te krijgen. Het is plannen en vooruitdenken, en dat voelt toch minder vrij. Nu Duitsland het openbaar vervoer deze zomer bijna gratis heeft gemaakt zitten veel reizigers ongemakkelijk op stations waar treinen aankomen en vertrekken; richting onbekend. Maar de jongens van Spoorcast, een bijzonder leuke en informatieve podcast met alle ins en outs over het reizen met de trein, zetten je direct op het juiste spoor.
Wat mij betreft staat de auto nog altijd synoniem voor vrijheid. In onze Morgan creëren wij een imago voor onszelf dat bij de tijdgeest past. We reizen door de tijd en proberen al schilderend en schrijvend momenten uit ons leven vast te houden en te koppelen aan andere tijden. Zoals het schilderij Tijdreiziger van BK. In dit werk vertelt een gietijzeren trolley nr.14 in een stilleven met tassen en handschoenen ons het verhaal van een oorlog, waarbij een V2-bom op het kruispunt vóór Hotel Weber in Antwerpen terechtkwam en veel burgerslachtoffers maakte onder tramreizigers. Ook de link die Antwerpen met Amersfoort heeft zit verwerkt in dit schilderij. Lees de column Hotels.
Reis of tijdreis jezelf een zinvol bestaan in één of andere richting, want het leven is dol, dwaas en niet te begrijpen gek. En met die vrijheid zitten we opgezadeld. De vrijheid om er iets van te maken. Gelukkig is de vakantie binnenkort voorbij en kunnen we ons verheugen op bomexplosies, moordaanslagen, protestmarsen, schermutselingen en massale plunderingen. Zoals Joost Rosendaal het beschrijft in zijn boek Tot Nut van Nederland Polarisatie en revolutie in een grensgebied, 1783-1787. Over de onvrede in Nederland rond 1780, toen het land, en met name de regio rondom ons raadhuisje, in een staat van burgeroorlog verkeerde, waarbij gewone burgers streden voor onder andere eerlijke lastenverdeling. De polder voorbij. Richting, onbekend.
Tips: Let op! De tips hebben geen link, kopieer de regel en plaats die in de browser
Museum: DIVA | Het museum voor diamant, juwelen en zilver in het historische hart van Antwerpen
Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven
Boek: Zilverkunst in Nederland | Kunsthistorica Sandra van Berkum (1968-2021)

Galerie Lieve Hemel | Zilver
Nederlandse zilverveiling
Zilver en Brocantiek | Antieke zilveren gebruiksvoorwerpen en brocantiek
CollectieCentrum Nederland: vier rijkscollecties onder één dak | Amersfoort

Magazine: COLLECT | Kunst Antiek Design
Podcast: Spoorcast | Over het wel over het reizen per trein en alles wat daar bij komt kijken

TV: Rail Away | Meer dan 200 afleveringen over markante spoorlijnen en het reizen met de trein overal ter wereld
Museum: Spoorwegmuseum Utrecht
Museum: Train World Brussel

Nationaal Fietsmuseum Velorama | Nijmegen
Koers | Museum van de wielersport | Roeselare (BE)

Wandeling Zurenborg, parel van Antwerpen | Ontdek het ontstaan van het grootstedelijk tramnet
Spoorkunst Museum Paul Delvaux | Koksijde
Tramkunstenaar | Het wereldwijde web van Willem van Genk

Morgan Motor Company Ltd | Malvern Engeland
Column Hotels Tijdreiziger
Boek: Tot Nut van Nederland Polarisatie en revolutie in een grensgebied, 1783-1787 | Joost Rosendaal

Online: Moderne Nederlandse democratie begon in Heusden | Historiek
Online: Zilveren penning, die diende om het ‘ontzet der verdrukte burgerij’ van Heusden in 1787 te gedenken
Zilveren cognacverwarmer vélocipède, detail schilderij Tijdreizigers gietijzeren trolley Bert Kinderdijk en detail Morgan
N.a.v. de zoektocht naar zilveren objecten en naar een gevoel van vrijheid
afb: Cognacverwarmer zilver; model vélocipède | Collectie Lord Crackfree
afb: Detail Schilderij ‘Tijdreiziger‘, (gietijzeren trolley nr.14) | Bert Kinderdijk, BK | Particuliere collectie
afb: Detail Morgan | Collectie Lord Crackfree | Foto LC
Overzicht LC Lord Crackfree