Column 38

Auto’s en autobedrijven | 2021
Detail foto Morgan plus 4 schilderij Deur met broek Bert Kinderdijk en detail schilderij De blauwe kast BK Particuliere collectie
afb: Detail foto Morgan, Schilderij Deur met broek, Bert Kinderdijk en detail Schilderij De blauwe kast, BK | Particuliere collectie
Staat de zwart-witgeblokte finishvlag, waarmee wordt gezwaaid tijdens de Formule 1-races, symbool voor de tegenstrijdige belangen in de autobranche? Daar draait immers alles om beweeglijkheid en vooruitgang, een cyclus van produceren en consumeren. Maar stijgende brandstofprijzen, het milieu, stagnerende distributie en chiptekort strooien zand in de geoliede machine. Zet het belangen tegenover elkaar?
‘Wat je mist weet je meestal pas als je het niet meer hebt’. Met die woorden neemt Angela Merkel in 2021 afscheid van een tijdperk. De ‘autokanselier’ die nauwe banden onderhield met CEO’s van o.a. grote Duitse autofabrikanten, zoals Volkswagen, Audi, Porsche, Mercedes en BMW reed zelf aan het begin van haar politieke loopbaan in een Volkswagen Golf. Wat zijn haar gedachten wanneer zij voor de laatste keer het portier dichtslaat van haar kogelvrije dienst-Audi?
Echte ideeën ontstaan in afzondering, en de auto is een plek om los te komen van alles. Voor veel mensen is de auto meer dan vervoer van A naar B. De honderdduizenden kilometers die ik heb afgelegd voor mijn werkgever waren rustpunten in een leven van presteren en dienen. Regelmatig maakte ik een omweg om ‘bij te tanken’. Het niet meer onderweg kunnen zijn voelt voor mij als een enorm gemis. En dat weet je pas als je het niet meer hebt.
Ik kan mij geen leven zonder auto voorstellen. Op dit moment hebben wij er meerdere. En in een tijd dat er een omslag nodig is naar minder auto’s, lijkt het wel alsof het er eerst meer moeten worden. BOVAG meldde in oktober 2021 dat er voor het eerst meer dan miljoen gebruikte auto’s in drie kwartalen zijn verkocht. We kunnen maar moeilijk loslaten. Een van de grootste adverteerdersgroepen van DTG in mijn tijd was de automotive-branche, en dan is het prettig dat je er iets van af weet.
Onderweg in de auto, tijdens mijn ritten voor DTG luisterde ik regelmatig naar De Nationale Autoshow van BNR. Ook BK (beeldend kunstenaar en echtgenoot) heeft een buitengewoon oog voor autovormgeving. Hij bezat verschillende klassiekers die hem steevast aandacht opleverden. Tevens ontwierp hij voor o.a. Volkswagen, Audi, Renault en Suzuki nieuwe showroomconcepten met bijpassende meubelvormgeving, en leverde hij een aantal kunstzinnige introductiepresentaties.
Nederland is een doorvoerland. De eindeloze muur van vrachtwagens op weg naar een of andere haven is een andere wereld dan die van het lint van personenauto’s. Er wordt driftig gecommuniceerd met gebaren die in lijn zijn met de boodschap. Opgejaagd door de kloktijd zitten we elkaar soms goed in de weg, maar voor alle gedrag is een reden, toch? En als je snapt waarom een ander iets doet is je woede snel over. Niet te veel nadenken en meegaan met de stroom.
‘Geef mij maar het ongecompliceerde menstype’, vertelde een rijinstructeur wanneer ik hem vragen stelde tijdens de bespreking van het advertentieprogramma voor DTG. ‘Die denken niet teveel na en halen snel het rijbewijs. En weet je dat er veel angstige mensen zijn, die niet goed durven te rijden?’ Ik kon mij er niet heel veel bij voorstellen. Maar dat was toen, vandaag de dag denk ik er anders over.
Het lijkt wel of de auto steeds meer met mensen doet. Wordt er onnodig veel risico genomen omdat het kan? Grijpt de rijassistent of full self driving-software op tijd in? Agressieve rijders en bumperklevers zijn van alle tijden, maar hoed je voor de weggebruiker die het als een persoonlijke belediging opvat wanneer hij wordt ingehaald, die kan lelijk uit de bocht vliegen.
Met de terugkeer van de Formule 1 heeft Nederland er een nieuw fenomeen bij. De Maxman (naar Max Verstappen) die de weg onveilig maakt, niet omdat hij niet goed kan autorijden, maar omdat er té veel mensen angstig zijn. Nee, geef mij maar de Cisman. Cisman? Robotisch ingenieur en ik-hou-van-auto’s,-mooie-vrouwen-én-hoge-hakken man, is een getrouwde heteroman die kokerrokken draagt en Louboutins. Misschien wordt een van boven mannelijk, en van onder vrouwelijk uitziende verschijning wel het nieuwe normaal.
Zelf kwam ik tijdens mijn bezoek voor DTG aan een autodakenleverancier, ook in contact met een man/vrouw, kunstenaar/autoliefhebber die de daken eigenhandig installeerde. Hij/zij gekleed in een wijde rok en pumps demonstreerde geanimeerd hoe de autodaken werden gemonteerd. Verder ging het gesprek over kunst, want de transformatie naar wie hij/zij/het eigenlijk zou willen zijn, was vastgelegd op schildersdoek.
Zonder vergelijking geen verschillen, en het zijn de verschillen die het hem doen. Zo evolueren we verder. Stel je voor dat een vrouw die op auto’s valt zwanger raakt van bijvoorbeeld een gele Cadillac, zoals in de film waarin de gevolgen van een titanium-implantatie worden verbeeld. Niet voor te stellen toch? Of wel. Wat voorspelde het boek 1984 van George Orwell ons ook alweer over ‘boosaardig bestuur’.
1984 was ook de tijd dat Frankrijk Minitel introduceerde, een videotexdienst en de voorloper van internet. De transportwereld maakte als eerste gebruik Minitel. Het Frankrijk-wijde-web kon worden gebruikt om telefoonnummers op te zoeken maar ook om dingen te bestellen of te reserveren. Toen de dienst in 1987 naar Nederland kwam, reisde ik als een van de eerste vertegenwoordigers het land door om deze wondere wereld aan de man te brengen. Bijna niemand geloofde er in.
En nu? Moderne auto’s zijn aangesloten op het internet of things, en staan via internetverbindingen in contact met andere apparaten en wisselen continu gegevens uit. Neemt de auto ook niet zelfstandig beslissingen, en grijpt die in bij een niet-pluisgevoel? Autofabrikanten weten precies hoe je rijdt. De sensoren en camera’s in een moderne auto registreren alles, en dat levert enorm veel informatie op.
Zelfs de QR-code (Quick Response) komt via de autobranche ons leven binnen wandelen. De in 1994 door het Japanse auto-onderdelenbedrijf Denso ontwikkelde tweedimensionale code was bedoeld voor het identificeren van de verschillende auto-onderdelen. En nu? Nu kan je alleen nog met een geldig coronatoegangsbewijs in de vorm van een QR-code naar een café, theatervoorstelling, concert of een sportwedstrijd.
Waar is de tijd gebleven dat ik, tot grote hilariteit van collega’s, met de Bosatlas naast mij door Nederland reed. En later via wegenkaarten, stratenboeken en stadsplattegronden mijn weg naar klanten vond. Wat je van verdwalen en omrijden leert is ongekend, en ook dat kan ik nog steeds missen. Het voor intern gebruik door DTG ontwikkelde boek met 26 verzorgingsgebieden, ingedeeld volgens koopstromen in Nederland, bevatte informatie over elk gebied, stad, dorp en buurtschap. Ik raadpleeg het nog.
Toen een klant, die aan mijn stem kon horen dat ik niet uit Friesland kwam, mij behulpzaam wilde zijn, en vroeg of ik wist hoe ik van Scherpenzeel (Friesland) naar zijn bedrijf in Egypte (Friesland) moest rijden, dreunde ik de route op als een gedicht; Nijetrijne/ Oldetrijne, Oldeholtpade/ Nijeholtpade, Oldeberkoop/ Nijeberkoop, en bij Twijfel links af.
De regio was bekend, BK had ooit in Oldeberkoop een klassieke auto gekocht. Een MG TD uit 1950, zwarte carrosserie met rood leren bekleding. We reden ermee door het fraaie Sallandse landschap waar we toen woonden in ons molenatelier. Maar in het achterhoofd van BK bleef de lang gekoesterde wens om eens een Morgan te bezitten altijd een beetje rond zoemen. Een Morgan?
‘Morgan is geen auto, maar een geschiedenis’, schrijft Bas van Putten (schrijver, musicoloog, autojournalist) in een column. De fabrikant van luxe sportwagens met een klassieke uitstraling is in 1910 opgericht door H.F.S. Morgan (1881-1959), en wordt op dit moment geleid door Steve Morris. Een grote ommekeer kwam in 2019. De Italiaanse investeerder Investindustrial kreeg in maart 2019 de overgrote meerderheid van de Morgan-aandelen in handen. De familie Morgan blijft als minderheidsaandeelhouder betrokken, en een deel van de aandelen is gereserveerd voor de bedrijfsleiding en het personeel. Investindustrial is al decennia lang betrokken bij Ducati en heeft een groot aandelenbelang in Aston Martin.
Het fabricageproces van Morgan is eigenlijk nog altijd hetzelfde als in het begin. De circa 700 Morgans die per jaar worden geproduceerd, zijn grotendeels met de hand vervaardigd. Het uiterlijk is sinds 1950 niet veel veranderd. En natuurlijk is de auto aangepast aan deze tijd, de laatste modellen halen hoge snelheden en zijn voorzien van ABS en bluetooth. Maar hoe gaat het verder als de regels voor brandstof en verkeersveiligheid worden aangescherpt? Morgan zet volop in op de toekomst. Charles Morgan, achterkleinzoon van de oprichter, heeft meerdere malen de toepassing van elektrische aandrijving verkend. Werkt hij inmiddels niet bij batterijproducent Britishvolt? Lees het verhaal over 50 jaar Morgan-club in Nederland Morgan 50 jaar MSCCH.
In 2021 zijn we toe aan een andere auto. We oriënteren ons en gaan op onderzoek uit. Maar de markt voor nieuwe auto’s beleeft onrustige tijden. Er is een tekort aan alle mogelijke grondstoffen, en ‘er gebeuren rare dingen’, volgens de berichten. Daar komt nog bij dat door het wereldwijde chiptekort een navigatiesysteem in je nieuwe auto nu geen optie is.
Het plan was met onze nieuwe aanwinst in Nederland en Vlaanderen tentoonstellingen en erfgoedplekken te bezoeken voor puttertjes.nl, een website over kunst en erfgoed met tips en uitstapjes. Dan is een auto waarmee je de LEZ’s (lage-emissiezones) zonder problemen kunt binnenrijden een must natuurlijk.
Maar Corona heeft veel veranderd. Inmiddels worden de snelwegen meer en meer bereden door haastige en agressieve rijders, zijn files weer aan de orde van de dag, en is brandstof flink duurder geworden. En wordt de culturele sector opnieuw hard geraakt bij een volgende lockdown? Wat zoeken we, wat kunnen we en waar hebben we behoefte aan. We schrappen puttertjes.nl, de tentoonstellingswebsite over kunst en erfgoed. Ai!
Bij BK laait een oude liefde weer op en we stellen onze plannen bij. In 2021 is het dan zo ver en rijdt de Morgan de oprit van ons raadhuisje op. Inmiddels rijden we rond in de regio. Heerlijk met het hoofd in de wind, ademhalen. We verkennen de binnendoorwegen en treden buiten de gebaande paden. We bedenken Lord Crackfree om op een andere manier met kunst en erfgoed bezig te zijn. Lord Crackfree? Lees hier…
En nu? Staan we aan de vooravond van beslissingen die ons leven drastisch veranderen? De hoeveelheid actualiteit omgeven door enorme reclameblokken voelt als terreur. We volgen het mondjesmaat. Economische groei is sinds de industriële revolutie het uitgangspunt van alle politieke besluitvorming. Zijn we, nu beleggingsfondsen kansen ruiken om geld te kunnen verdienen met het product duurzaamheid, opnieuw de klos? Zoals in 2004, toen bedrijven waaronder DTG en de Volkskrant bijna ten onder gingen aan de gevolgen van de beslissingen van durfkapitalisten? Met zeer kwalijke uitkomsten? Lees ook de column uitgevers, klik hier…
Ons huis heeft een garage met een binnendoor naar het raadhuis. Als we de deur van de raadzaal openzetten zien we de Morgan geparkeerd staan in zijn eigen onderkomen. De vormgeving blijft inspireren. Is een mens niet in staat om met kunst en vliegwerk zijn eigen wereld te creëren? Of een andere wereld? Zijn we met ontwikkeling en technologische innovatie onderweg naar een verantwoorde oplossing voor een mondiaal en collectief probleem? Uiteindelijk maakt een groeiende economie innovatie en transitie mogelijk. En die weg is altijd een omweg.
afb: Detail foto Morgan, Schilderij Deur met broek, Bert Kinderdijk en detail Schilderij De blauwe kast, BK | Particuliere collectie
Detail foto Morgan plus 4 schilderij Deur met broek Bert Kinderdijk en detail schilderij De blauwe kast BK Particuliere collectie
Morgan 50 jaar MSCCH
Detail schilderij Morgan Bert Kinderdijk BK, part. coll. Morgan 50 jaar MSCCH 1972- 2022, car badge GB coll Lord Crackfree
Horen zien en linken