Eigen weg | Lord Crackfree 34

_{^{N.a.v. de zoektocht naar}} _{^{tekstbordjes als leidraad voor de eigen weg}}
_{^{afb: Schilderij ‘Appeltjes van Oranje’, 110 x 130 | Bert Kinderdijk, BK | Particuliere collectie}}
_{^{afb: Schilderij ‘De voorstelling’, 210 x 140 cm | Bert Kinderdijk, BK | Particuliere collectie
afb: Bordje ‘Eigen weg’ | Collectie kunstenaar}} _{^{| Foto LC}}

_{‘Een magische plek die ook iets vertelt over de toekomst’, dat is de boodschap die de MeyerBergman Erfgoed Groep uitdraagt in de documentaire ’Het Nieuwe Soestdijk’. Documentairemaker Frans Bromet volgt met zijn typische manier van vragen-stellen de mensen die deze plannen moeten gaan realiseren, en hun tegenstanders. Frans Bromet is de juiste man op de juiste plaats, hij prikt door zaken heen, zegt niets te veel en hij heeft een hekel aan toneelspel. Het is een interviewstijl die Koningin Juliana (1909-2004) enorm zou hebben gewaardeerd. Het gaat allemaal vast goed komen.}

_{Waarom koopt iemand Paleis Soestdijk? De MeyerBergman Erfgoed Groep, bekend van de Westergasfabriek in Amsterdam, kocht het Paleis in 2017 compleet met bijgebouwen én 180 hectare grond ‘omdat het te koop kwam’. Ze betaalden 1,7 miljoen euro, ‘Een symbolisch dubbeltje per Nederlander’, met de boodschap; ‘het landgoed open te stellen voor bezoekers en een podium te bieden aan ondernemers die slimme dingen bedenken voor een betere toekomst voor iedereen’. Dat klinkt aantrekkelijk, toch? Made By Holland moet een kroonjuweel van de Nederlandse maak- en kennisindustrie worden.}

_{Maar eerst moet er nog een heleboel worden gerenoveerd en gerestaureerd. Wist je dat Paleis Soestdijk bijna 300 ruimtes telt? En dat het paleis een feest- en ontvangstruimte uit 1820 heeft? Jawel dat wisten wij, want mijn zusje en haar man trouwden er op 30 april 2015 in de stuczaal van Paleis Soestdijk, lees column Trouwservice. Dat was een unieke aangelegenheid, want na de verkoop in 2017 kan je voorlopig niet meer trouwen in de Stuczaal. De eigenaren van het familiebedrijf MeyerBergman Erfgoed Groep kiezen hun eigen weg om Paleis Soestdijk voor de toekomst te bewaren.}

_{Terwijl iedereen in de documentaire zijn zegje doet over de dieren in Het Borrebos, de Parade aan de overkant, meer of minder woningen, wel of geen fonteinen, een amfitheater, dwaze follies, en onnodige kassen, viel mijn oog op een beetje scheef hangend houten bordje aan een boom, met de aanduiding ‘Eigen weg’. Hè? Hangt er niet zo’n zelfde bordje in ons raadhuisje? Jazeker, het is van BK (echtgenoot en beeldend kunstenaar), en zo lang ik hem ken sleept hij dat bordje met zich mee. Hij vond het ooit op de laan naar De Naald van Waterloo, de zichtas recht tegenover Paleis Soestdijk.}

_{De in Baarn geboren en getogen BK had al op jonge leeftijd min of meer vastomlijnde plannen. Meelopen tijdens defilés paste er niet in. Wel droomde hij ervan kunstenaar te worden. Hij hield vast aan zijn droom ook al was dat niet altijd even gemakkelijk. Het bordje ‘Eigen weg’ vergezelde hem tijdens de tocht, en toen hij in 1980 werd genomineerd voor de Koninklijke Subsidie voor Vrije Schilderkunst, stond hij oog in oog met de zojuist gekroonde Koningin Beatrix in Het Paleis op de Dam.}

_{De inspiratie om hard te werken, geduld te oefenen en te volharden haalde BK dan weer van een ander zich toegeëigend bordje. Een emaillen exemplaar met de tekst ‘Atelier Frater Beatus Nijs’ hangt ook al decennialang aan de deur van zijn atelier. Frater Beatus Nijs was een begrip bij kunstminnende Gooiers. ‘Als de jongelui zeggen dat ze later naar de academie willen, leer ik ze al vroeg dat ze er heel hard voor moeten werken, ook buiten de lesuren…’ Lag het atelier van de frater niet verscholen achter de kapel van een verlaten kweekschool in Hilversum?}

_{Paleis Soestdijk staat op de kruising van Baarn en Soest. Toen BK in de jaren zeventig van de vorige eeuw van Baarn naar Soest verhuisde, werd hij daar met open armen ontvangen. Gemeente Soest kocht veel werk van hem in het kader van de BKR, en tot op de dag van vandaag zijn de werken in het gemeentehuis te zien. ‘Het Stilletje’ (postoel) hangt alweer jaren in de spreekkamer van de WMO, het zorgloket van de gemeente. En hing het schilderij ‘Het bankje’ niet altijd in de wachtruimte van het gemeentehuis? Zie column Thuiszorg. Ook gemeente Baarn kocht werk van hem.}

_{Op de plek waar Paleis Soestdijk nu staat, stond ooit het buitenhuis van een Amsterdamse burgemeester. Stadhouder Willem III kocht het huis in 1674, en verbouwde het grondig. Grote delen uit die tijd zijn nu nog zichtbaar in het middenstuk van het paleis. Het landgoed bleef in handen van de Oranjes totdat de troepen van Napoleon in 1795 Nederland binnenvielen. Koning Lodewijk Napoleon gaf Soestdijk aan het Nederlandse volk, en het werd door het volk geschonken aan de Prins van Oranje, de latere Koning Willem II (1792 – 1849) voor zijn verdiensten tijdens de Slag bij Waterloo.}

_{Prins van Oranje, Willem II trouwde in 1816 met de Russische Anna Paulowna (1795 – 1865), grootvorstin van Rusland, behorend tot het huis Romanov. Ze woonden afwisselend op Paleis Soestdijk, in Den Haag en in het mondaine Brussel, en kregen vijf kinderen. Onze koning Willem-Alexander is een nazaat van de familie. Deed Paleis Soestdijk Anna Paulowna denken aan haar thuispaleis bij Sint-Petersburg? Het tsarenpaleis Pavlovsk? En zo gebeurde het dat er aan Paleis Soestdijk ook twee zuilengalerijen werden gebouwd, bekend als de Soester- en de Baarnsevleugel.}

_{De vleugels hebben model gestaan voor de trouwkaart van mijn zusje en haar man. Gemotiveerd door hun eerste kennismakingsdatum op een 30ste april en hun pas verworven huis in ‘Vorstelijk Baarn’, konden ze zich geen betere locatie voorstellen om elkaar de huwelijkse trouw te beloven dan deze voormalige koninklijke stulp. Paleis Soestdijk was vanaf januari 2013 trouwlocatie en sinds de troonswisseling kon je er vanaf 2015 zelfs op 30 april, wat ooit Koninginnedag was, trouwen. Het aanstaande bruidspaar liet zich de datum niet ontglippen en ging direct in ondertrouw.}

_{Op hun verzoek ontwierp BK de trouwkaart. Hij maakte een ‘staande tekening’ van de beide gezichten en profile boven een lijntekening van het hoofdgebouw, waar de voorstelling zich zou afspelen. Het ontwerp werd links en rechts aangevuld met symmetrische bogen. Stonden die bogen niet symbool voor de twee gezinnen die werden omarmd en verenigd in een nieuwe ordening? Het origineel was een krachtig en veelbetekenend ontwerp, maar het werd aangepast wegens ‘niet duidelijk herkenbaar’.}

_{Ook was het de wens van het bruidspaar een huwelijkscadeau te mogen ontvangen in de vorm van een schilderij, een blijvende herinnering aan deze bijzondere gebeurtenis op die speciale plek. Ze waren geïnspireerd geraakt door het schilderij Appeltjes van Oranje van BK uit 2013, dat een terugblik verbeeldt op de Nederlandse geschiedenis. Het diffuse licht doet denken aan een 17e -eeuws stilleven, de porseleinen schaal, de vruchten en het scheepszeildoek zijn vrijelijk gebruikt als symbool voor de internationale handel.}

_{Het huwelijksschilderij, ‘De Afspraak II’ is een sfeervol schilderij met een oranjeappeltje, een witte bloem en persoonlijke attributen, zie column Trouwservice. Al met al was het een flink karwei om de klus geklaard te krijgen, en om dit te bewerkstelligen ging het atelier een tijdje op slot. BK was niet bereikbaar. En dat is nodig want als je je laat leiden door de waan van de dag, en wat anderen je allemaal te vertellen hebben, krijg je precies geen streep geschilderd en geen letter op papier. Daarom koesteren wij een derde bordje in ons raadhuisje. ‘GEEN TOEGANG’.} _{Dat bordje vonden wij ooit bij Kasteel het Nijenhuis in de achtertuin van ons molenhuis in Overijssel, net voordat het kasteel definitief werd opengesteld voor publiek, lees Puttertje De (her)ontdekking van de hemel}

_{Tijdens de Soestdijklunch van de MeyerBergman Erfgoed Groep in de documentaire van Frans Bromet, over het wel en wee van de plannen, begint de cultuurmarketeer van Made by Holland over het plaatsen van follies. Die hingen nog een beetje in de lucht, vond hij. Maar wat zijn dat, follies? En waarom moeten die daar komen? Niemand had eigenlijk echte belangstelling voor het follieverhaal, en het had zeker geen prioriteit op dat moment. Dat kan ik begrijpen, maar het was een gemiste kans! Waarom dan? Het hele plan had namelijk opgehangen kunnen worden aan die follies? Hoezo?}

_{‘Follies‘ is een verzamelnaam voor allerlei bizarre en nutteloze gebouwtjes die vooral opvallen door hun eigenzinnige vormgeving. Ook dienen ze als proeftuin voor nieuwe bouwstijlen. Dit valt allemaal te lezen op de website van De Donderberggroep, een stichting die follies bestudeert. Kreeg BK niet samen met een collega kunstenaar in 1993 de sleutel overhandigd van een folly in Soest? Jazeker, Tijdens de opening ging Milly van Stiphout (1940-2018), oud-wethouder van de gemeente Soest en filmproducente in op het belang van fantasie, dat niet alleen nodig was voor het vervaardigen van de folly, maar ook voor kunst en andere zaken. Lees column Gemeenten.}

_{Bevindt zich op het park van Paleis Soestdijk ook niet een folly? In de buurt van het paviljoen waar Anna Paulowna ooit een Russisch-Orthodox kapelletje inrichtte? En maakte een bevriende kunstenares van BK uit Soest niet een ‘Tsarina’ van Anna Paulowna, met een Russisch-Orthodox kerkje? De Russische Anna Paulowna was koningin van ons land zoals Máxima dat nu ook is. Toen haar man, koning Willem II, in 1849 stierf moest zij haar rol afstaan aan haar schoondochter Sophie. Anna Paulowna hield zich verder bezig met liefdadigheid. Het koninklijk paar richtte kort na hun huwelijk in 1818 de Commissie van Weldadigheid op. In Baarn en Soest werden leden benoemd die de opdracht kregen bepaalde sommen die door het koningspaar beschikbaar werden gesteld, te besteden voor de behoeftigen uit de beide dorpen.}

_{De Commissie van Weldadigheid is sinds 1893 gevestigd in het Anna Paulownahuis in Soest. Omdat Anna Paulowna beschermvrouwe was van de commissie, koos zij ervoor deze activiteit onder te brengen in een pand} _{aan de doorgaande weg in Soest. Toen er na haar dood een inzameling werd gehouden voor nieuwbouw van de plaatselijke naaldvakschool, was het koningin Emma die de zaak een financiële impuls gaf. En zo kon er worden gestart met de bouw van het karakteristieke neoclassicistische Anna Paulownahuis dat onderdak zou bieden aan zowel de Commissie van Weldadigheid als aan de Naaldvakschool.}

_{Omdat koningin Emma voor haar huwelijk borduurlessen gaf, kreeg het Anna Paulownahuis de naam Koningin Emma Naaldvakschool. De prachtig vormgegeven en vergulde hoofdletter ‘E’ prijkt boven de ingang. Als de gemeente Soest zo rond het midden van de vorige eeuw het pand in handen krijgt wordt het, na eerst te zijn gebruikt voor de eigen dienstverlening, verhuurd aan een galerie. Was dat niet dezelfde galerie waar BK als jonge kunstenaar ook al had geëxposeerd? Jawel. Hij kwam er over de vloer en raakte bevriend met de galeriehouder en zijn vrouw, én hij verwerkte een dakraam uit het Anna Paulownahuis in het schilderij ‘Het uur vervliegt‘. Later betrok naaldkunstenares Cecil Dreesman (1920-1994) het Anna Paulownahuis en daarna nog enkele galeriehouders. Nu is het verhuurd aan een makelaar die ons ooit bouwkundig heeft geadviseerd heeft bij de aankoop van een molenhuis en -atelier in Overijssel.}

_{‘Geef geen cent uit voor gij het hebt’. Dat bordje was door de vorige bewoners in de molen achtergelaten. ‘Mensen, mensen, jullie kunnen wel elke dag wel buiten de deur eten’, zei de makelaar toen wij onze zorgen uitten bij de aankoop van de molen en alle kosten die daarbij kwamen kijken. BK nam de woorden van de makelaar niet erg serieus en volgde zijn eigen weg in het financiële landschap. Waarom? Om niet zoals Anna Paulowna in financiële moeilijkheden te komen. Moest zij niet een grote collectie Hollandse meesters waaronder een aantal Rembrandts, aan de Hermitage in Sint-Petersburg overdragen? Om haar schulden af te lossen?}

_{Drukt BK dan zijn eigen geld? Je zou het bijna zeggen. Sowieso was het ontwerp van de speciale munt die geslagen werd bij De Munt ter gelegenheid van het 950-jarig bestaan van Soest van zijn hand. Rijksmunt was zeer ingenomen met het ontwerp van de toen nog jonge kunstenaar, lees column Munten en penningen. En als je ziet wat BK bewerkstelligt met verf, dan blijf je je verbazen. Op de PAN in Amsterdam hangen in november weer pareltjes van zijn hand. De bordjes ‘Eigen weg’, ‘Atelier Beatus Nijs’, ‘GEEN TOEGANG’ en ‘Geef geen cent uit voor gij het hebt’, vertellen het verhaal van BK.} _{Ga op zoek naar tekstbordjes bij brocantes en leef} _{de woorden.} _{Bekijk de Naald van Waterloo} _{en laat de tekst tot je doordringen.} _{Zal de MeyerBergman Erfgoed Groep het letterlogo ‘MBEG‘ boven de hoofdingang van Paleis Soestdijk bevestigen? Net als Emma het Anna Paulownahuis bezegelde met haar ‘E’? Opdat wij niet vergeten,} _{want ‘Het uur vervliegt’.}

_{^{Tips: Let op! De tips hebben geen link, kopieer de regel en plaats die in de browser}}
_{^{Documentaire: ’Het Nieuwe Soestdijk’ | 2Doc-documentaire Frans Bromet
Website: MeyerBergman Erfgoed Groep | Paleis Soestdijk
Website: Made By Holland | Paleis Soestdijk}}
_{^{Brocante tekstborden}}
_{^{Online: Anna Paulowna op Soestdijk}}
_{^{Boek: Anna Paulowna | Paul Rem}}
_{^{Website: Russisch-Orthodoxe Kerk | Inventaris van de Hofkapel van Koningin Anna Paulowna}}
_{^{Website: Nadjezjda van Ittersum | Tsarina’s}}
_{^{Boek: Tien vrouwen van Soestdijk | Thera Coppens}}
_^Uitstap: _{^{Bezoek Paleis Soestdijk}}
_{^{Terugblik: VOORLOPERS – Hedendaagse kunst in Park van Paleis}}
_{^{Trouwlocatie: Landgoed Paleis Soestdijk}}
_{^{Website van het Pavlovsk paleis en museum | Rusland}}
_{^{Online: Hollandse Meesters uit de Hermitage in Rusland te zien in Amsterdam}}
_{^{Website: de Donderberggroep | Stichting voor Follies, Tuinsieraden en Vermaaksarchitectuur}}
_{^{Online: Commissie van Weldadigheid Anna Paulowna}}
_{^{Online: Naaldvakschool in Soest}}
^{_{PAN Amsterdam} ₂₀₂₂ _{| Bert Kinderdijk}}

_{^{N.a.v. de zoektocht naa}}_{^{r tekstbordjes}} _^als _{^{leidraad voor de eigen weg}}
_{^{afb: Schilderij ‘Appeltjes van Oranje’, 110 x 130 | Bert Kinderdijk, BK | Particuliere collectie}}
_{^{afb: Schilderij ‘De voorstelling’, 210 x 140 cm | Bert Kinderdijk, BK | Particuliere collectie
afb: Bordje ‘Eigen weg’ | Collectie kunstenaar}} _{^{| Foto LC}}