Kunsthandel | April 2025 |
---|
![]() |
afb. Schilderij De tas van Elsschot, 60×80, olie op doek, 2025 | Bert Kinderdijk, BK | Hedendaags Realisme |
Wie zonder kennis van zaken de kunstmarkt betreedt kan onaangenaam worden verrast. Het is een spel met heel eigen regels. Hoezo, hebben wij daar dan ervaring mee? Niet direct, wij handelen niet in kunst. De schilderijen van BK (kunstenaar en echtgenoot) worden via Galerie Lieve Hemel in Amsterdam aangeboden in de galerie en op kunstbeurzen aan potentiële kopers uit binnen en buitenland. Maar indirect worden wij toch regelmatig met de kunstmarkt geconfronteerd. Menig kunsthandelaar kruiste ons pad. Eén ding is zeker; ontmoetingen met mensen uit de kunstwereld leveren altijd raadselachtige anekdotes op. Een voorbeeld. |
Tijdens een interview voor de Gouden Gids met een gecertificeerde kunsthandelaar/ taxateur, klapte de man volledig uit de school op de vraag of een werk hem weleens had verrast, en hoe zo’n traject dan verder verliep. Woorden als ‘fantastische kwaliteit, bekende kunstenaar, goed verhaal, kunsthistorische waarde, signatuur in orde, mooi doek, niet aan gerommeld, marktfris, signed all over, veel geld waard, museumstuk, goed verzekeren en kluiswaardig’ rolden over zijn tong. Leuk om te horen maar wie vaker naar Tussen Kunst en Kitsch heeft gekeken kan zelf zo’n riedeltje bij elkaar verzinnen toch? |
Maar na een korte pauze zette hij zijn betoog voort; ‘zo snel mogelijk naar Christies, de directeur is een vriend, in Londen of Parijs kan het bedrag nog oplopen, e-mail met een versleutelde code, mijn voornaam in hoofdletters…’ Daarna viel hij stil. ‘En verder?’, probeerde ik nog even langs mijn neus weg. De kunsthandelaar/ taxateur had wellicht spijt van zijn voorbarige redenatie, want hij gooide het gesprek over een andere boeg. ‘Uw werk loopt af’, wierp hij mij voor de voeten, ‘de Gouden Gids gaat het niet redden. Ik vind het heel jammer voor u…’. Nadat hij een handtekening onder zijn laatste Gouden Gidscontract had gezet, wenste hij mij meerdere keren succes met mijn werk. |
Overdonderd stapte ik even later naar buiten. Dit bezoek is mij altijd bijgebleven. Zeker toen ik enkele maanden later mijn baan bij de Gouden Gids kwijtraakte en ik, tijdens het dieptepunt van de Eurocrisis in 2011 (lees Ruitersport), met schilderijtjes van BK op kleinformaat langsging bij kunsthandels en lijstenmakers om deze ondernemers te bewegen het door ons in elkaar gezette aanbod ‘te doen tekenen’, zoals Willem Elsschot het zo mooi verwoordde in zijn boek Lijmen, het ultieme verkoophandboek voor de advertentieverkoper. Dat lukte overigens prima. Lijmen is mijn vak en BK kon de productie nauwelijks bijbenen. |
Jarenlang was de kunstmarkt overzichtelijk. Een handelaar kocht op een veiling of bij een particulier, verzamelaars en particulieren kochten bij de handelaar en bij de galerie, en de galeriehouder deed niets anders dan zijn kunstenaars vertegenwoordigen. Maar inmiddels is het aanbod online kunstplatforms enorm gegroeid, en het is ongelofelijk leuk om in deze websites te grasduinen. Je leert er veel over kunst en kunstenaars en over stijlen en prijzen, en je kan er voor schappelijke prijsjes mooi werk verzamelen. Ook bieden veilinghuizen hun catalogi online aan en kan er via livestream worden geboden. |
Maar op internet zie je geen reliëf, geen diepte, geen lijsten, en ervaar je het formaat niet. Daarvoor bezoek je het beste veilinghuizen, galeries en kunstbeurzen. Nederland kent veel verschillende kunstbeurzen en ook in België is het aanbod groot. Je kunt bijna elke week wel ergens terecht. Ook BK ontvangt verschillende Beste-Bert-berichten waarin hij wordt uitgenodigd om deel te nemen aan beurzen in Amsterdam, Antwerpen, Brussel en Lille. Maar BK is verbonden aan Galerie Lieve Hemel, en de galerie vertegenwoordigt zijn kunstenaars op prominente beurzen als de PAN in Amsterdam en Kunst aan het Hof in Nooitgedacht. |
Galerie Lieve Hemel (sinds 1968) is toonaangevend op het gebied van het Hedendaags Realisme in de Nederlandse beeldende kunst. Dat was in die tijd een nog niet erg populair genre, het waren immers de hoogtijdagen van het Abstract Expressionisme. En beschouwden critici het realisme niet als conservatief en soms zelfs als ronduit fout omdat het de voorkeur had genoten van de nazi’s? Realistische schilderkunst vereist naast talent, veel onderzoek en verdieping in het werk van anderen, een discipline die maar weinig mensen kunnen opbrengen. Zonder het realisme enigszins te doorgronden krijg je nauwelijks inzicht in andere stijlen. Ook voor kopers is realistische en figuratieve kunst vaak het begin van hun verzamelcarrière. |
Waarom was er tijdens het naziregime zoveel aandacht voor deze kunstvorm. Kunst moest voor iedereen herkenbaar zijn omdat het werd ingezet als propagandamiddel. In 1941 werd in Nederland de Kultuurkamer opgericht. Wie in de kunst- en cultuursector werkzaam was moest lid worden. Er waren speciale gilden voor elke groep, zoals muzikanten, schilders en schrijvers. Wie geen lid werd mocht zijn beroep niet langer uitoefenen. Wie wel lid werd kreeg steun in de vorm van financiële bijdragen of een studiebeurs. Met de Kultuurkamer probeerden de Duitsers het maatschappelijke- en culturele leven in het bezette Nederland te controleren. |
Angst voor inkomstenderving was een veelvoorkomend motief om lid te worden. Joodse kunstenaars werden uitgesloten. Wie niet geregistreerd stond en toch artistieke arbeid verrichtte, riskeerde een boete tot wel vijfduizend gulden (nu zo’n 50.000 Euro). Er kwamen betere subsidies en het rijk kocht aanzienlijk meer kunstwerken aan dan voorheen. Uiteraard ging het dan om goedgekeurde werken. Kunst in avant-garde-stijl, de zogeheten ‘ontaarde’ (entartete) kunst, werd geweerd en aangemerkt als verwerpelijk. Waarom? Omdat ‘ongezonde en onnatuurlijke creativiteit′ moest worden uitgebannen. |
In Duitsland was dit al enige tijd gaande, en veel Duitse kunstenaars vertrokken naar het buitenland. Ook Max Beckmann vluchtte met zijn vrouw Mathilde (Quappi) naar Amsterdam, lees De magie van de realiteit. Twee gebeurtenissen zijn van invloed geweest op hun vertrek. Allereerst de overname van de macht door Hitlers Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij NSDAP in 1933, waardoor de democratie buitenspel werd gezet. De tweede gebeurtenis was de opening van de tentoonstelling Entartete Kunst in München. Om het volk het morele verval van de moderne kunst te laten zien, organiseerden de nazi’s in 1937 een grote tentoonstelling met entartete kunst. |
De expositie maakte duidelijk welke werken on-Duits waren. Alle kunstuitingen zouden in het vervolg aan de criteria van de partij worden onderworpen, en dat betekende dat de kunst door Ariërs moest worden gemaakt en dat het een bijdrage zou leveren aan de Duitse moraal. In de tentoonstellingscatalogus staat beschreven wat entartete kunst verwerpelijk maakte: ‘het gebruik van verkeerde vormen en kleuren, bewuste verachting van echt handwerk, spotten met religieuze waarheden, artistieke anarchie, lippendienst bewijzen aan andere politieke stromingen, immorele seksuele toespelingen, en verkeerde aandacht voor vreemden en mensen met een beperking’. |
650 moderne kunstwerken uit 32 Duitse museumcollecties moesten de aversie van het publiek opwekken en bezoekers bewust maken van de enorme bedragen die door musea waren uitgegeven. De expositie begon op 19 juli 1937 in München en reisde daarna gedurende vier jaar naar elf andere steden in Duitsland en Oostenrijk. Het was de grootste en best bezochte reizende tentoonstelling van die tijd, met ongeveer drie miljoen bezoekers. Na de expositie werden vier kunsthandelaars aangesteld om deze entartete kunstwerken te verkopen, of te ruilen voor 19e-eeuwse schilderijen. |
Een groot deel werd op 30 juni 1939 bij Galerie Fischer in Luzern geveild. Buitenlandse verzamelaars waren geïnteresseerd in de moderne kunstwerken die ver beneden de marktwaarde werden verkocht. Het aanbod op de veiling was van zeer hoge kwaliteit en de verkoop zorgde ervoor dat de expressionistische kunstwerken verspreid raakten over de hele wereld. De veiling en de tentoonstelling van entartete kunst hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de populariteit van de stroming. Hebben de nazi’s hiermee onbewust de moderne kunst op de kaart gezet? |
Na de oorlog hadden Nederlandse kunstenaars genoeg van het realisme dat hen was opgedrongen, en er was sprake van een stevige dip voor de waardering van deze kunststroming. Een kleine groep legde zich nog toe op het maken van realistische kunst. Geld van officiële instanties werd niet besteed aan deze kunstvorm. Alleen Museum Arnhem toonde de moed om tegen de heersende tijdgeest in te gaan. Het museum verzamelde van werk van ‘de Grote Vijf’; Raoul Hynckes, Dick Ket, Pyke Koch, Wim Schuhmacher en Carel Willink. Hiermee veroverde het museum definitief zijn speciale plek in de museumwereld. Pas in de jaren zestig was er sprake van een herwaardering en werd het realisme opgenomen in de canon van de Nederlandse kunstgeschiedenis. |
In 2015 werd in Museum Arnhem de tentoonstelling Geaarde Kunst. Door de Staat gekocht ’40-’45 geopend met werken van kunstenaars die zich hadden aangemeld bij de Kultuurkamer, en die de Nederlandse Staat in de Tweede Wereldoorlog heeft gekocht, waaronder het werk van Karel Appel, Maurits Escher, Pyke Koch, Raoul Hynckes, Jan Sluijters en Carel Willink. Na de bevrijding is deze kunst weggestopt in depots, en later ondergebracht bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Wist je dat ik in 2015 met het artlogisticsbedrijf waarvoor ik destijds werkte, betrokken ben geweest bij het vervoer van deze werken van de RCE naar de tentoonstelling Geaarde Kunst in Museum Arnhem? Wij bezochten de tentoonstelling met de weduwe van de allereerste galeriehouder van BK, lees Puzzelen met nieuwkomers en Somire mare maksi. |
Niet iedere kunstenaar sloot zich aan bij de Kultuurkamer. In 1942 komt beeldhouwer Teun Roosenburg uit Rotterdam met twee bevriende kunstenaars op de fiets in het Zuid-Limburgse Oost-Maarland bij Eijsden terecht, even onder Maastricht. Zij hadden gehoord dat het gastvrije Limburg een schuilplaats bood voor onderduikers. Er stonden in die regio nogal wat kastelen leeg, en ze startten hun zoektocht naar geschikte woon/ werkruimte in Noord-Limburg. Omdat ze overal achter het net visten zakten ze af naar Zuid-Limburg. In Eijsden hadden ze geluk. Graaf de Liedekerke was bereid hen het leegstaande Kasteel Oost te verhuren. |
Tijdens de oorlogsjaren werd het kasteel een trefpunt voor andere kunstenaars die de Kultuurkamer wilden ontlopen. Het was tevens een toevluchtsoord voor Joodse onderduikers en verzetsmensen. Kasteel Oost groeide uit tot één grote kunstenaarsfamilie met Teun Roosenburg en zijn echtgenote Jopie Goudriaan aan het hoofd. Zij kochten het kasteel in 1958 en maakten het kunstenaars uit Holland mogelijk Zuid-Limburg als schilderland te ontdekken. In 2014 organiseerde Museum Land van Valkenburg de expositie Terug naar Kasteel Oost. Bekijk vooral de vierdelige documentaire over dit illustere gezelschap, zie bij tips onderaan dit verhaal. |
De Oostgangers vormden een groep kunstenaars die zich toelegden op het maken van kunst-die-iets-voorstelt zoals mensen, huizen, stillevens en landschappen. Zij verbeeldden de wereld elk op een heel eigen manier. Ook muziek, dans en literatuur speelden een grote rol. Het Scapino Ballet Rotterdam is begonnen met hulp van kunstenaars uit deze groep. Zo ontstond een boeiende wisselwerking tussen de verschillende disciplines. Er is nooit een typische ‘Oostschool’ uit voortgekomen, daarvoor verschilden de kunstenaars teveel. Grote inspiratiebron was het Zuid-Limburgse landschap dat op allerlei manieren werd uitgebeeld. |
Een van kunstenaars van Kasteel Oost was Nicolaas Wijnberg. Hij voerde tijdens de oorlog samen met een groep kunstenaars huiskamergesprekken bij grafisch ontwerper Willem Sandberg. Het werk van Paul Klee en Hendrik Nicolaas Werkman werd bekeken, en ideeën over wat er na de oorlog zou kunnen gebeuren op het gebied van kunst kwamen ter tafel. Sandberg had grote plannen met deze groep. Maar het liep anders. In 1945 werd Willem Sandberg directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam en hij kiest voor CoBrA, een in 1948 opgerichte avant-gardebeweging van kunstenaars uit Denemarken, België en Nederland. |
Als verzet tegen de in hun ogen alles overheersende aandacht voor abstracte kunst, richtten Oostgangers Nicolaas Wijnberg, Frans van Norden en Theo Kurpershoek in 1948 schildersgroep De Realisten op. De Realisten (een geuzennaam) legden zich toe op figuratieve kunst. Wanneer het Stedelijk Museum in 1949 de roemruchte CoBrA-tentoonstelling organiseert, komen De Realisten in opstand. Werden zij opeens in een conservatieve hoek gedrukt? De Realisten eisten van Sandberg een internationale expositie van realistische en figuratieve schilderkunst. Na veel gelobby presenteerden zij zich in 1951 in het Stedelijk Museum met de expositie ‘Realisten uit zeven landen’. |
Het mocht niet baten. Mede door het elitaire karakter van het naoorlogse museumbeleid zijn deze kunstenaars decennialang geweerd uit het toonaangevende circuit. De oorlog had de jonge realisten tot een verloren generatie gemaakt. Ze raakten na de oorlog in een isolement op het moment dat ze zich hadden kunnen bewijzen, en later gaf de Koude Oorlog het realisme een nieuwe bijsmaak, gevoed door angst voor een mogelijke communistische totalitaire overheersing, waarbij het sociaal realisme communistische waarden en normen verbeeldden. |
Amerika ontwikkelde zich na de oorlog tot het politieke, economische en culturele centrum van de westerse wereld. Vóór de Tweede Wereldoorlog beheerste Parijs de kunstwereld, maar rond 1930 ontvluchtten invloedrijke kunstenaars zoals Duchamp, Rothko, Mondriaan, Chagall, Bauhauskunstenaars en vele anderen Europa en vestigden zich in de Verenigde Staten. Het leverde een uitwisseling van creatieve ideeën op. Amerikanen, die gewend waren aan realistische kunst, maakten kennis met de stijlen van de Europese avant-garde. De opkomst van particuliere verzamelaars in Amerika en de verschillende musea voor hedendaagse kunst kwamen tot stand met behulp van de nieuwe rijken, lees The art of soup en Musea. |
Op het hoogtepunt van de Koude Oorlog is de Amerikaanse regering vastbesloten om het communisme te bestrijden met cultuur. Lees bij Apparaten hoe Amerika met behulp van Amerikaanse organisaties als ITT, de voormalige eigenaar van de Gouden Gids, het communisme bestrijdt. Kunst werd ingezet om de liberale waarden als vrijheid van meningsuiting en individualisme te promoten. Het abstract expressionisme was de eerste grote kunststroming na de Tweede Wereldoorlog en de eerste die Amerika en specifiek New York als bakermat had. Wist je dat CIA in de Koude Oorlog een belangrijke culturele mecenas was? En dat de Amerikaanse Robert Rauschenberg op een niet heel faire manier in 1964 de Biënnale van Venetië won? De film Taking Venice uit 2023 onthult het ware verhaal. Zie bij tips onderaan dit verhaal. |
In deze roerige tijd opent Koen Nieuwendijk zijn galerie voor hedendaags realistische kunst. De galeriehouder, die Politieke en Sociale Wetenschappen studeert aan de Universiteit van Amsterdam, begint op 2 december 1968 een galerie in een klein souterrain in de binnenstad van Amsterdam. In 1971 verhuist de galerie naar een ruimer onderkomen aan de Vijzelgracht, in 1996 naar het kloppend hart van de Amsterdamse kunstwereld in de Nieuwe Spiegelstraat, en in 2020 strijkt hij in de Elementenstraat neer. Binnen het realistische genre behoren de Nederlandse kunstenaars van de galerie tot de allerbesten, gebaseerd op de persoonlijke voorkeur van de galeriehouder. |
De eigenzinnige ondernemer vaart een heel eigen koers. Hij onderhoudt op een aangename manier contact met kunstenaars en beschikt over een internationaal netwerk van uiteenlopende klanten die op gezette tijden en consequent op de hoogte worden gehouden van nieuwe aanwinsten en ontwikkelingen. Het lijkt wel of de werken in zijn handen aan belangrijkheid winnen. Een schilderij maken is één, een schilderij verkopen is een andere zaak. BK is, met een onderbreking, sinds het begin van de jaren tachtig verbonden aan de galerie. Hij behoort tot een groep kunstenaars die zich, in de hoogtijdagen van het abstract expressionisme, intuïtief aangetrokken voelden tot het hedendaags realisme. |
BK raakte al jong geboeid door alledaagse voorwerpen. Zijn schilderijen moeten worden gezien als een verhalende werkelijkheid. ‘Niet de mensen maar de voorwerpen waar wij dagelijks mee om gaan spelen een hoofdrol in mijn werk’, vertelt hij in een interview. Het gebruikte, het weggegooide en het verwaarloosde fascineert hem. Hij schildert de schoonheid van de slijtplekken en de sporen die de mensen en de tijd achterlieten. Lees de column Gemeenten. BK kijkt graag naar schilderijen van Raoul Hynckes en ‘de Grote Vijf’. Ook de naam Nicolaas Wijnberg is vaak gevallen tijdens onze eerste ontmoeting. En was Museum Arnhem niet altijd zijn favoriete museum? |
In Amerika groeide begin jaren tachtig de interesse voor het Nederlands Realisme. Er waren in de VS naar verhouding weinig kunstenaars die in deze trant schilderden en dat maakte hun werk zeldzaam, schreef destijds De Telegraaf n.a.v. een interview met Koen Nieuwendijk die veel kansen zag. Waarom? Omdat de Amerikanen op dat moment veel welwillender tegenover het hedendaags realisme stonden dan de Nederlanders, en omdat zijn kunstenaars hetzelfde kwaliteitsniveau leverden als de Amerikanen. Met een uitgekiende strategie waagde de galeriehouder in 1984 de sprong naar de overkant van de oceaan. 45 kunstenaars uit de stal van Lieve Hemel werden in Amerika gepresenteerd waaronder werk van BK, lees column Marketing. |
Maar hoe selecteert de galeriehouder eigenlijk een kunstenaar? Als het werk hem al na één seconde intrigeert, dan neemt hij er langer de tijd voor, zegt hij in een interview. ‘De essentie van het werk is de zekerheid dat er een moment komt dat hij weer tegenover iets zal staan dat hij spectaculair vindt’. Tevens is de waardering voor de vaktechnische beheersing een onderdeel van zijn selectienormen. Hij weet dan; hiermee kan ik aan het werk. En dat is nodig want Lieve Hemel is deelnemer van de belangrijkste kunstbeurzen waaronder de eerste edities van de TEFAF in Maastricht en alle 37 edities van de PAN in Amsterdam. |
The European Fine Art Fair (TEFAF) is een toonaangevende kunstbeurs die sinds 1975 elk jaar in maart in Maastricht wordt georganiseerd, eerst onder de naam Pictura 75 en sinds 1988 in het MECC-gebouw onder de naam TEFAF. Een van de initiatiefnemers was Robert Noortman (1946-2007). Hij begon in 1968 een kunstgalerie in het dorp Hulsberg, een paar kilometer ten oosten van Maastricht. In 1974 opende hij een filiaal in Londen en later ook in New York en Maastricht. De TEFAF wordt algemeen beschouwd als ’s werelds belangrijkste beurs voor beeldende kunst, antiek, design en juwelen. Wist je dat dezelfde oprichters betrokken zijn geweest bij de oprichting van de PAN in Amsterdam? |
In 1987, het jaar waarin Amsterdam de Culturele Hoofdstad van Europa was, namen zes Nederlandse antiquairs en kunsthandelaren waaronder Robert Noortman uit Maastricht het initiatief voor de oprichting van PAN Amsterdam. PAN, Pictura Antiquairs Nationaal vormde de nationale tegenhanger van TEFAF Maastricht. De PAN kunst-, antiek- en designbeurs wordt elk jaar rond eind november begin december gehouden in de RAI in Amsterdam, en Koen Nieuwendijk maakte met Lieve Hemel tot nu toe alle edities van de PAN mee. Hij is inmiddels oudste beursdeelnemer en hij wordt nog steeds enthousiast van wat hij ‘een goede formule van mooie spullen en kwaliteit’ noemt, lees PANdora. |
De galeriehouder die zijn kunstenaars onvoorwaardelijk vertegenwoordigt, heeft een lange termijnvisie. De ‘anti-commerciële’ houding is één van de strategieën die een kunstwerk status geeft. Deze ingetogen handelwijze heeft zich bewezen, en dan is verkopen vaak niet direct een eerste prioriteit. Het bewaken van de constante kwaliteit van het werk, het verzorgen van aantrekkelijke boeken, catalogi, brochures en uitnodigingen, online zichtbaarheid en aanwezigheid op prominente beurzen, zijn essentieel voor het succes van de kunstenaar. Een galerie runnen is een ingewikkelde zaak. Het is een manier van leven zoals een gedreven kunstenaar dat doet. Want ook deze galeriehouder beheerst het kunstvak. Wist je dat hij alle gebeurtenissen van bijna zestig jaar ondernemerschap in de kunst heeft beschreven? Lees vooral de honderden zo niet duizenden verhalen op de website van Lieve Hemel, een ongelofelijk interessant en waardevol document. Maar voert nu het abstracte of het figuratieve de boventoon? De strijdbijl is inmiddels begraven en niemand heeft gewonnen. Uitsluitend de integriteit van de kunstenaar bepaalt de waarde van een kunstwerk toch? Én die van de galeriehouder. |
Op 2 april 2025 viert Koen Nieuwendijk het jubileum van de 20.575ste dag van het bestaan van Galerie Lieve Hemel. Hij telt de dagen en niet de jaren, schrijft hij in de uitnodiging. Waarom? Hij kwam er te laat achter dat er weer een gedenkwaardige mijlpaal was gepasseerd, in dit geval het 55ste bestaansjaar van de galerie op 2 december 2023. Op die datum, 2 december, staat hij elk jaar op de PAN. Het werd dus tijd om in te grijpen, en op 2 april worden genodigden warm onthaald tijdens de kunstbeurs Kunst aan het Hof in Hof van Saksen in Nooitgedacht Drenthe om het glas te heffen op deze 20.575ste dag van het bestaan van Galerie Lieve Hemel. En dat is een ongelofelijke prestatie die weinigen in het vak hem zullen nadoen. |
Ontwikkel je kennis aan de hand van het realisme en ga stap in de kunstwereld. Bezoek Zuid-Limburg en ontdek de bakermat van de TEFAF en de PAN, en ervaar hoe het Limburgse landschap de Oostgangers inspireerde. Bekijk ‘de Grote Vijf’ in Museum Arnhem, één van de mooist gelegen museumgebouwen van Nederland en reis naar het Noorden waar Henk Helmantel en Jopie Huisman elkaar ontmoeten in het Jopie Huisman Museum in Workum. Ontdek de ‘weergave van de herkenbare werkelijkheid’ van de Noordelijke Realisten bij het op 6 april 2025 heropende, gerestaureerde en herboren Museum Møhlmann in Appingedam. En bezoek Kunst aan het Hof in Nooitgedacht en de vele beurzen, musea en galeries in Nederland en België, zie bij tips. |
Kunstbeurzen bieden verrassende invalshoeken om een door de tijd gevormde verzameling op te bouwen. Er worden workshops georganiseerd om mensen spelenderwijs te informeren over kunst. Een leukere leerschool bestaat er niet. Jouw verzameling wordt jouw verhaal, en het is verbonden met het verhaal van de maker én de verkoper, passend in het grote geheel en voortdurend in beweging. Zoeken, ontdekken, vinden, ordenen, herschikken, aankopen en afstoten. Een levenslange speurtocht. Even weg van de dagelijkse beslommeringen en de niet aflatende stroom gebeurtenissen en gedachten. Een wereld die de echte wereld even doet vergeten. |
![]() |
afb. Schilderij De tas van Elsschot, 60×80, olie op doek, 2025 | Bert Kinderdijk, BK | Hedendaags Realisme |
Tips: Let op! De tips hebben geen link, kopieer de regel en plaats die in de browser Galerie Lieve Hemel, sinds 1968 | Hedendaags Realisme Website Bert Kinderdijk | Hedendaags Realisme Online kunstplatform Gallerease | Europa’s mooiste gecureerde kunst binnen handbereik Online catalogus van de aankomende Kunst- & Antiekveiling | Veilinggebouw De Zwaan Veilinghuizen en veilingen in Nederland Veilingzalen België Kunst aan het Hof | Kunstbeurs 2025 | Nooitgedacht Nederlandse Kultuurkamer | Kunst en cultuur in de Tweede Wereldoorlog Samenvatting Kunstenaars van de Kultuurkamer | C. Wesselink Hoe zag de Nazi Tentoonstelling voor Entartete Kunst eruit? Museum Arnhem | Tentoonstelling geaarde kunst. Door de Staat gekocht ’40-’45 Realistische kunst in politieke context | Vrienden Museum Arnhem Kunst en politiek in de jaren 10 en 20: futurisme en de opkomst van de totalitaire staat | Overheid van NU Kunst en politiek in de jaren 20 en 30: revolutie en socialistisch realisme | Overheid van Nu Kunst en politiek in de jaren 40 en 50: Cobra en de nieuwe wereld | Overheid van Nu Kunst en politiek in de jaren 80 en 90: ontdekking van de markt | Overheid van NU Museum Land van Valkenburg | Expositie Terug naar Kasteel Oost Kunstenaar Nicolaas Wijnberg Nicolaas Wijnberg | Kunsthandel Juffermans Hoe moderne kunst door de CIA gebruikt werd als instrument van psychologische oorlogvoering De Biënnale van Venetië in 1964 was een mijlpaal in de kunstgeschiedenis | Was er sprake van manipulatie? Filmdocumentaire Taking Venice | 2023 Film: Robert Rauschenberg | Pop Art Pioneer | Documentaire 2016 Boek: Willemijn Stokvis | Doorbraak van de moderne kunst in Nederland Knoeiers Kladders Verlakkers CoBrA 60 | Cobra Museum voor moderne kunst, Amstelveen Dora Tuynman (1926-1979) | Parijs, New York, Amsterdam | Museum Cobra Stedelijk Museum Amsterdam | Willem Sandberg Het grootste wonder is de realiteit zelf | Realisten uit zeven landen | Stedelijk Museum Amsterdam, 1951 TEFAF Maastricht ‘Maak van je hobby je handel’ | Robert Noortman, kunsthandelaar | Koos de Wilt PAN Amsterdam Helmantel ontmoet Huisman | Jopie Huisman Museum | Workum Drents Museum, Assen | Hedendaags realisme, met werk van de Noordelijke Figuratieven Museum Belvédère, Heerenveen | Jan Mankes Museum MORE, museum voor modern realisme | Gorssel Museum Møhlmann, Onafhankelijk museum voor kunst die wat voorstelt | Appingedam |