Dierenartsen en dierenklinieken | juli/augustus 2025 |
---|
![]() |
afb: Katportret Lola en Luna, olie op doek, 32×52 cm | Bert Kinderdijk BK | Particuliere collectie afb: Katportret Swiep, in ovale lijst, olie op doek, 25 x 20 cm | Bert Kinderdijk BK | Particuliere collectie |
‘Ik ben een Kat die alleen loopt…’ In het verhaal The Cat That Walked by Himself uit de ‘Just So Stories’ van Rudyard Kipling (1865-1936) wordt het dier omschreven als een zelfstandig personage die zich aan niemand wil binden. Autonomie, onafhankelijkheid en vrijheid zijn kostbare eigenschappen, en een kat dat zijn eigen pad gaat houdt zich al helemaal niet bezig met wat anderen van hem denken. Alleen op zíjn voorwaarden sluit de kat een uniek soort kameraadschap, en stemt ermee in de wensen van de mens te respecteren in ruil voor eten, onderdak en warmte. |
Wist je dat het KattenKabinet aan de Herengracht in Amsterdam de omslagillustratie van het boek The Cat That Walked by Himself als logo voert? Het KattenKabinet, een museum over de kat in de kunst door de eeuwen heen, is opgericht ter nagedachtenis aan de rode kater John Pierpont (JP) Morgan (1966-1983). Deze bijzondere kater was gedurende zijn hele leven de eigenzinnige metgezel van Bob Meijer, oprichter van het KattenKabinet en mijn werkgever tot 1984. Lees column Ons belang. JP Morgan was een kat die alleen liep, en de eigenaar van het KattenKabinet herkende zichzelf in het dier. |
De kat is genoemd naar de Amerikaanse bankier en kunstverzamelaar John Pierpont Morgan (1837-1913). Als klein rood katertje hield JP Morgen Bob Meijer gezelschap tijdens zijn studie in Utrecht. Daarna verhuisden ze naar het Wilhelminapark. In de tijd dat ik in een van zijn bedrijven werkte, werden er feesten gevierd ter ere van deze kat. Gasten kwamen verkleed als vis, muis en poes en er werden toastjes met kattenvoer met toefjes mayonaise geserveerd. Na het overlijden van JP Morgan in 1983 kreeg Bob Meijer, tijdens een bezoek aan een kattententoonstelling in het Metropolitan Museum of Art in New York, het idee om een museum op te richten ter ere van zijn geliefde kater. |
Wat is toch de grote aantrekkingskracht van katten? Is het de aaibaarheid? Zijn het de puntige oortjes die boven het voeteneind van het bed uitsteken wanneer je ’s morgens je ogen open doet? Dieren in het algemeen en katten in het bijzonder spiegelen ons gedrag. Ze schijnen een positieve invloed op onze gezondheid te hebben. En wordt niet beweerd dat er een diepere reden is waarom een dier jouw leven is binnengewandeld? Terwijl de wereld om ons heen oorverdovend snel verandert staat één ding vast: de relatie tussen mens en huisdier wordt steeds intenser. Hoe weet ik dat zo zeker? |
Dat viel op tijdens de gesprekken die wij voerden met de eigenaren van de vele Micha’s, Saartjes en Swiepjes en de talloze Lola’s en Luna’s die zijn geschilderd door BK (beeldend kunstenaar en echtgenoot Bert Kinderdijk). Met zijn bedrijf Kunstcop, bureau voor kunst en decor richtte BK zich vanaf 2011, samen met een bevriende collega, op het schilderen van portretten van katten in opdracht. De bankencrisis van 2008 hakte er stevig in, en om het vege lijf te redden bedacht BK Beeldend Cadeau/Katportret, een kleinood in de beeldende kunst en jarenlang te bezichtigen in het KattenKabinet in Amsterdam, lees column Erfgoed. Tijdens deze katpotretgesprekken ontdekten wij hoe sterk mensen verbonden zijn met hun huisdier. |
Natuurlijk was dat wel bekend. Ook wij hebben ervaring met katten en andere huisdieren. Mijn ouders hadden altijd katten, en bij familie en vrienden waren de Pedro’s, de Minetten, de Iwans en de Cleo’s ook van de partij. Je wist niet beter. Een kat van BK is ooit van Baarn naar Soest gelopen omdat hij liever in het atelier bij BK was dan op het huisadres. Daar kan ik inkomen, een atelier is een uitdagende plek voor een kat. Zelf woonden wij vanaf maart 2008 anderhalf jaar in het atelier op Landgoed Beverweerd klik hier, omdat de afbouw van ons huis in Baarn door de crisis was vertraagd nadat wij definitief uit Antwerpen waren vertrokken. Maar waarom verlieten wij die stad eigenlijk? |
Een opeenstapeling van gebeurtenissen was de reden van ons vertrek. In 2007 kochten wij het boek Als de dollar valt van Willem Middelkoop, en ik las het in één keer uit, lees Hypotheken. De sfeer bij de Gouden Gids was, na de overname in 2004 door private equity-bedrijven Apax en Cinven, tot een dieptepunt gedaald, en de nervositeit was voelbaar tot in de haarvaten van het bedrijf, lees Uitgevers. Wij hakten de knoop door en verkochten ons trompe-l’oeilhuis aan een bekende Vlaamse acteur die er een opnamestudio in vestigde. In maart 2008 gingen wij definitief terug naar Nederland, in augustus waren wij opnieuw eigenaar van een woning in Baarn en in september 2008 viel de Amerikaanse bank Lehman Brothers. |
De kredietcrisis van 2008 had verstrekkende gevolgen, en er kwam een wereldwijde recessie. Het debacle ontstond voornamelijk door problemen op de huizenmarkt in de Verenigde Staten. Die had in de voorgaande jaren een sterke groei doorgemaakt, met als gevolg een enorme stijging van de huizenprijzen. Dit was onder meer het gevolg van innovaties op de financiële markten in de vorm van riskante hypotheken die wereldwijd werden verhandeld. Een gecreëerde zeepbel en falend financieel toezicht was er de oorzaak van dat de huizenmarkt instortte. Overheden moesten ingrijpen om de banken te redden en de economie te stimuleren. In de jaren daarna is de Amerikaanse staatsschuld enorm gegroeid. |
‘Kunnen de Verenigde Staten echt failliet gaan?’ Toen die vraag onlangs in de media voorbij kwam ben ik het boek Als de dollar valt van Willem Middelkoop gaan herlezen. Hoe zat het ook alweer. Is deze uit de hand gelopen situatie niet begonnen met een geheime bijeenkomst in 1912 op het privé-eiland Jekyll Island van John Pierpont Morgan (1837-1913), grondlegger van de bank JP Morgan? Op het eiland kwamen de zes rijkste bankiers en een econoom uit de VS en Europa bij elkaar om te bespreken hoe ze de dollarcreatie naar zich toe konden trekken door een centrale bank op te richten naar Europees model. Samen bezaten deze bankiers 25 procent van alle wereldwijde bezittingen. |
Het doel van de Jekyll Island-club was om een einde te maken aan de financiële paniek van 1907 die leidde tot bankruns en een aanzienlijke daling van de New York Stock Exchange. Landelijke crisissen kwamen gemiddeld elke vijftien jaar voor. Deze situaties dwongen financiële instellingen hun activiteiten te staken, wat leidde tot lange en diepe recessies, lees De ontmoeting op Jekyll Island, zie bij tips onderaan. De bijeenkomst resulteerde in een ontwerp van wetgeving die later zou leiden tot de oprichting van het Federal Reserve System, de centrale bank van de Verenigde Staten. De Fed werd in 1913 opgericht op basis van de wetgeving die op Jekyll Island was ontworpen. |
Amerikaanse banken beschikten over grote verplichte reserves aan contant geld die in tijden van crises werden bevroren. Deze reserves konden niet worden ingezet om de situatie te verlichten. Het Europese model daarentegen voorzag banken van activa die tijdens een crisis snel in contanten konden worden omgezet. En dat was de grote wens van de Amerikaanse Jekyll Island-bankiers. Zo is The Federal Reserve ontstaan. Door het woord federal te gebruiken werd het plan aan het publiek en de politiek gepresenteerd als een overheidsoperatie. Hiermee werd de aandacht afgeleid van de feitelijke concentratie van de macht, die lag bij de bankiers in New York. |
‘Ik was een tijdperk’, zegt de rode kater JP Morgan in het speciaal uitgegeven boek ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het KattenKabinet in 2015. ‘Dat Bob mij John Pierpont Morgan noemde zegt genoeg. Hij had de biografie van de Amerikaanse bankier gelezen, en begreep dat zowel hijzelf als ik iets met hem te maken had.’ Bankier John Pierpont Morgan wordt over het algemeen gezien als de man die een belangrijke rol heeft gespeeld in de Amerikaanse economie. Soms wordt hij zelfs de redder van de nationale economie genoemd. |
Er wordt wel beweerd dat Morgans rol in de economie groter was dan de rol van de overheid. Hij stond erom bekend bedrijven in moeilijkheden op te kopen en te reorganiseren om zo de winstgevendheid te verhogen. Was hij de grondlegger van wat wij nu private equity noemen? Investeerders die bedrijven kopen, herstructureren en met winst doorverkopen? Morgan bedacht een nieuwe manier om monopolies te creëren: hij kocht bedrijven op, verlaagde de prijzen om concurrenten uit de markt te drukken, verkleinde personeelsbestanden en verminderde de lonen. ‘Morganization’ noemde hij deze monopoliseringstechniek. |
Zijn daden hebben een blijvende invloed gehad op de Amerikaanse economie. Door een combinatie van factoren, waaronder een gunstig economisch klimaat groeide ook I.T.T., de voormalige eigenaar van de Gouden Gids, in de jaren zeventig uit tot een conglomeraat van meer dan 300 bedrijven. Het bedrijf veroverde een plek in het militair-industriële complex, een netwerk van individuen en organisaties die betrokken zijn bij de productie van wapens en militaire technologie. Hierdoor werd I.T.T. het doelwit van activisten die leuzen scandeerden als: Don’t buy bombs when you buy bread!!, ofwel weet wat je doet als je brood koopt bij I.T.T.-dochter Continental Baking Company. |
I.T.T. werd ervan beschuldigd het politieke wereldsysteem ondermijnen. De Nigeriaanse muzikant Fela Kuti (1938-1997) gebruikte de afkorting I.T.T. op een ludieke manier. Zijn hit ITT International Thief Thief, was een aanklacht tegen lokale CEO van I.T.T., Nigeria’s grootste telecommunicatiebedrijf, die toevallig ook CEO was van het muzieklabel Decca waarmee de muzikant overhoop lag. Volgens Fela Kuti was deze man een handlanger van de blanke man geworden met name vanwege zijn betrokkenheid bij de door de CIA geleide poging om de democratisch gekozen president Allende van Chili van zijn troon te stoten, lees Apparaten, en bekijk de documentaire Music is the Weapon, zie bij tips. |
Destijds was I.T.T. een van de grootste bedrijven ter wereld, en in mijn tijd bij I.T.T. werd ik regelmatig aangesproken op de dubieuze rol van deze multinational. Vandaag de dag is investeringsmaatschappij KKR een van de grootste private-equitybedrijven ter wereld. Het bedrijf investeert in uiteenlopende sectoren waaronder olie, wapens en datacentra. Sinds 2023 is KKR eigenaar van een aantal Nederlandse uitgeverijen, en vorig jaar werd KKR mede-eigenaar van een organisatie met ruim tachtig festivals, waaronder De Zwarte Cross. Dj’s annuleerden hun optredens om een statement te maken, en ook enkele schrijvers verbraken de banden met hun uitgeverij. |
‘Maar van vertrek wordt niemand wijzer…’, zegt Geert Mak in een interview. Steeds meer bedrijven worden overgenomen door investeringsfondsen, en hierdoor verliezen we langzamerhand de grip op onze economie. Maar is dat niet al meer dan twintig jaar aan de gang? De Gouden Gids werd in 2004 al door private equity opgezadeld met een torenhoge schuld waardoor het bedrijf bijna onderuit ging, lees Gaas. Eten of gegeten worden, het is van alle tijden. De katportretschilderijen en stillevens van BK wijzen ons op het onvermijdelijke, alsof ze willen zeggen: Memento mori, gedenk te sterven. |
In het KattenKabinet waart de geest JP Morgan nog altijd rond. Wist je dat hij bij elk lustrum in zijn leven een bijzonder cadeau ontving? Op zijn vijfde verjaardag werd hij geportretteerd door Ansel Sandberg, op zijn tiende kreeg hij een bronzen beeld waarvoor hij zelf model heeft gezeten, en op zijn vijftiende verjaardag werd door vrienden en bewonderaars een boekje samengesteld met vijftig aan Morgan opgedragen kattenlimericks. Op diezelfde verjaardag is er een dollarbiljet gepresenteerd waarbij het portret van George Washington werd vervangen door het portret van de kater, gemaakt door Aart Clerkx. De tekst ‘In God we trust’ werd vervangen door ‘We trust no dogs’. |
Waarom juist die tekst? Dat heeft te maken met vertrouwen. Honden ondergaan al eeuwenlang een kunstmatige selectie. Hierdoor zijn ze aardig en vriendelijk. Fokkers hebben de controle over de voortplanting, en een hond die zijn baasje aanvalt wordt meestal afgemaakt, of in ieder geval uitgesloten van voortplanting. Domesticatie van honden wordt bepaald door de wensen van fokkers. Zou je het kunnen vergelijken met een door de mens getraind AI-model. Immers een AI-model is de uitkomst van een algoritme dat heeft geleerd uit duizenden voorbeelden. Is kunstmatige intelligentie dan nauw verwant aan natuurlijke selectie? Of zien we iets essentieels over het hoofd. |
Zolang de fokker over het voortplantingsproces beslist is het dier gedomesticeerd. Maar het instinct tot zelfbehoud blijft aanwezig en honden zullen nog steeds af en toe mensen bijten als ze in nood verkeren. Dat verklaart waarom ze ongehoorzaam kunnen zijn of tegenspartelen bij de dierenarts. Het is lastig om de wolf helemaal uit de hond te fokken, zegt wetenschapsfilosoof Maarten Boudry in een interview, klik hier. Katten zijn slechts gedeeltelijk gedomesticeerd. De overgrote meerderheid zwerft rond zonder toezicht en kiest zelf met wie ze zich voortplanten. De tekst ‘We trust no dogs’ is gezien de reactie van honden die vanuit hun instinct op katten reageren, terecht gekozen. |
De volgende anekdote illustreert hoe het roofdierinstinct van een min of meer gedomesticeerd huisdier zich ontwaart. Ouders van vrienden, lees column Draaiorgels, hadden in de jaren tachtig twee wilde katten die bekend staan als dwergluipaarden. Het buitenverblijf van de dieren stond via een opening door de muur in verbinding met de woonkamer. Wanneer wij op bezoek kwamen liepen de dieren op en neer in de afgesloten ren, en konden wij hun aanwezigheid onbevangen ondergaan. Nadat wij onze hielen hadden gelicht mochten de katachtigen vrij rondlopen in de kamer, tot op een dag één van deze dieren een familielid heeft aangevallen. Dochter en schoonzoon, allebei dierenarts, kwamen ter plaatse en hebben gehandeld. |
Toegewijde dierenartsen streven naar goede zorg en hebben grote empathie voor zowel de dieren als hun eigenaren. Maar in veertig jaar zijn dierenartsenpraktijken erg veranderd. In de tijd dat ik in 1987 als verkoper van het advertentiemedium Bedrijven voor Bedrijven, de voorloper van internet, dierenartsen bezocht ligt ver achter ons. Gesprekken met dierenartsen over opname in de interactieve gids en later in de Gouden Gids vonden vaak plaats aan de behandeltafel waar stoelen werden bijgeschoven, koffiebekers op werden geserveerd en contracten op werden getekend. Aan de keukentafelgesprekken, met links en rechts de huisdieren van de dierenartsen m/v, die nieuwsgierig mee keken, bewaar ik warme herinneringen. |
Inmiddels zijn dierenklinieken gespecialiseerde bedrijven met veel disciplines onder één dak. Ook zijn er zijn meer behandelingen mogelijk. Maar de zorg voor huisdieren is wel veel duurder geworden. Steeds meer dierenartsen worden overgenomen door commerciële investeerders, ofwel private equity. Na het opkopen van bedrijven waaronder de Gouden Gids, lees Uitgevers, zijn huisartsen, tandartsen, ouderenzorg, fysiotherapiepraktijken, ziekenhuizen, kinderopvang, het onderwijs en de GGZ aan de beurt geweest, en nu zijn alle pijlen gericht op de dierenartsen en dierenklinieken. Die worden na overname door private equity in rap tempo efficiënt gemaakt, met zeer nadelige gevolgen voor de dierenartsen, de dieren en hun baasjes. |
Van oudsher zijn zorgaanbieders in Nederland instellingen zonder winstoogmerk, en veelal georganiseerd in maatschappen zoals huisartsen en fysiotherapeuten. Met de komst van private equity en beursgenoteerde bedrijven verandert deze maatschappelijke doelstelling in winst maken. Investeerders maken gebruik financiële constructies binnen de kaders van de wet. Tarieven worden geleidelijk aan verhoogd en het aantal behandelingen, vaak onnodig, opgevoerd. Met een wetsvoorstel tegen private equity in de zorg zou de ACM, Autoriteit Consument & Markt, sneller moeten kunnen ingrijpen. Maar zover is het nog niet, en dat gaat waarschijnlijk ook niet gebeuren. |
Apax, het private equity-bedrijf dat in 2004 zowel de Gouden Gids als PCM (destijds o.a. NRC en de Volkskrant) kocht, liet deze organisaties na enkele jaren financieel verzwakt achter. In 2021 is Apax eigenaar geworden van de Nederlandse ggz-keten Mentaal Beter. De investeerders richten zich op de ‘lichte’ ggz-zorg, die vaak digitaal wordt aangeboden. Daardoor zijn niet alleen weinig gebouwen nodig, het levert ook hoge vergoedingen op voor relatief goedkope behandelingen die worden bekostigd door zorgverzekeraars en gemeenten. Lees de uiteenzetting van Mirjam de Rijk, zie bij tips. |
En wist je dat de Wulperhorst, de voormalige residentie van Wibi Soerjadi en de plek waar BK in 2019 zijn atelier had, ook is verkocht aan een investeerder? Onder onze ogen en onder het genot van een bubbeltje werd in 2019 het contract getekend voor transformatie naar een luxe zorgaccomodatie. Winst maken op zorg-met-verblijf is in Nederland verboden, maar het winstverbod geldt niet voor de thuisvervangende omgeving waar ouderen met complexe zorgvragen kunnen wonen. Senioren betalen hoge huren en servicekosten, en de zorg wordt overgelaten aan de plaatselijke huisarts, de thuiszorg en andere zorgverleners. Een lucratief verdienmodel voor investeerders. |
Huisartsen, tandartsen en dierenartsen worden gepaaid met aantrekkelijk hoge overnamebedragen Maar die zijn met gewone behandelingen niet terug te verdienen. Alleen door de praktijken op termijn weer door te verkopen kan er winst worden gemaakt. In de tussentijd voeren de ketens de omzet per patiënt op, en daarmee de zorgkosten, immers de zorgverzekering betaalt. Hierdoor stijgen de premies. De gezondheidszorg beslaat inmiddels een kwart van de Rijksbegroting en nu de NAVO flink meer geld vraagt voor defensie wordt het voor de overheid aantrekkelijk om de zorg steeds verder aan de markt over te laten, lees duurder voor de gebruiker. |
Maar huisdieren zijn meestal niet verzekerd en dan komt de volledige hoge rekening terecht bij de eigenaar. De dierenartsen zijn het najagen van omzet bij de commerciële ketens meer dan zat en vertrekken massaal. Maar hoe moet het dan verder met de zorg voor onze dieren? Ook daar neemt de vraag alleen maar toe. Als je alle private equity weghaalt, hoe hou je het zorgaanbod dan overeind? Zorgaanbieders zijn vaker afhankelijk van geld van investeerders omdat banken niet meewerken vanwege strengere eisen. En zorgen commerciële investeerders niet voor de nodige innovatie? |
Alles verandert en we keren niet meer terug naar waar we vandaan kwamen. Weerstand tegen verandering is van alle tijden. Toen mijn vader van ziekenfondsverzekerde naar particulier ging omdat hij in een hogere loonschaal kwam, kreeg hij van mijn moeder regelmatig verwensingen naar zijn hoofd geslingerd. Waarom? Omdat zij de administratie nauwgezet moest bijhouden (iets wat in de huidige geautomatiseerde samenleving inmiddels dagelijks werk is). Maar toen zij ziek werd heeft technologische vooruitgang meerdere keren haar leven gered. Wist je dat robotchirurgie in 2025 alweer 25 jaar bestaat in Nederland? |
Voor Bedrijven voor Bedrijven, de voorloper van internet en de eerste multimedia- en interactieve B2B-gids ter wereld, bezocht ik in december 1987 de robotbeurs in Ede. ‘Nederland loopt achter bij gebruik van robots’, kopte de krant in die tijd. De beurs moest de interesse aanwakkeren van het MKB. Robotontwikkeling was destijds een echte mannenwereld en als je nog geen verkering had kon je het daar, als bijna enige vrouwelijke bezoeker van de beurs, zomaar krijgen. Het beeld van al die zwaaiende robotarmen staat nog op mijn netvlies, en als ik niet in al de wondere wereld van internet terecht was gekomen zou de robotindustrie een uitdagende werkomgeving kunnen zijn. |
Van 1987 tot vandaag zijn de ontwikkelingen razendsnel gegaan. Kunstmatige intelligentie is niet meer weg te denken, en wanneer ik een aantal vragen uit het boek Als de dollar valt van Willem Middelkoop aan Google stel krijg ik via het AI-overzicht razendsnel meer inzicht. Op Zwarte Maandag, 19 oktober 1987, twee maanden nadat ik dienst ben getreden bij I.T.T. Publinet Bedrijven voor Bedrijven, stortte wereldwijd de aandelenmarkt in. Het was de eerste beurskrach na de Tweede Wereldoorlog en de eerste ‘moderne’ crash waarin de beurshandel deels geautomatiseerd verliep. De Federal Reserve (Fed) reageerde snel door liquiditeit te verstrekken en geruststellende verklaringen af te geven. |
En nu staan we aan de vooravond van weer nieuwe uitdagingen. Het gebruik van robots neemt elke dag toe. Ze worden al decennialang toegepast in de auto- en verpakkingsindustrie, maar inmiddels zijn robots in de vorm van kleine beweeglijke polsjes niet meer weg te denken in operatiekamers. Operaties die voorheen nog onmogelijk waren worden nu met behulp van robottechniek uitgevoerd. Ook in een dierenkliniek worden robots op verschillende manieren ingezet, denk aan chirurgische assistentie. Maar automatisering in de diergeneeskunde vervangt nog lang niet de menselijke aanpak en expertise van dierenartsen, zegt Google-AI. |
Voor veel mensen zijn dieren meer dan metgezellen: ze geven troost en bieden een luisterend oor, helpen om barrières te doorbreken en de balans te vinden. Niet voor niets worden dieren steeds vaker ingezet in de zorg, waar ze een cruciale rol spelen bij het vergroten van veerkracht en het herstellen van emotioneel evenwicht. Als mensen een kat kunnen aaien, vergeten ze het leed van de wereld. Maar huisdieren worden nu eenmaal minder oud dan mensen, en niet iedereen is in staat om dure behandelingen te betalen. Welke zorg voegt nog waarde toe? Wat een maand of een jaar langer leven dan nog mag kosten is voor iedereen verschillend. |
Zijn huisdieren trouwere vrienden dan mensen? Ze bieden in ieder geval onvoorwaardelijke liefde en loyaliteit. Bekijk de film Hachi: A Dog’s Tale en ontdek het waar gebeurde verhaal van de Japanse hond Hachiko die grote bekendheid kreeg omdat hij na de dood van zijn baasje negen jaar lang stond te wachten bij een treinstation in Tokio. Een jaar voor de dood van Hachiko, in april 1934, werd bij het treinstation een standbeeld voor hem opgericht. De hond was zelf aanwezig bij de onthulling. Wist je dat er elk jaar een herdenkingsceremonieceremonie wordt gehouden ter ere van Hachiko? En dat zijn opgezette lichaam is te zien in het Tokio Museum of Nature and Science? |
Niet zo gek dus, een museum ter ere van de rode kater John Pierpont Morgan, want hoe houd je na verlies grip op het leven? Een negentigjarige vriendin, de vrouw van de eerste galeriehouder van BK, heeft haar halve leven met katten gedeeld. Aan de hand van haar vijf katten vertelt ze ons haar levensverhaal. Het waren tijdperken en wij maakten ze bijna allemaal mee. Onlangs is aan het laatste kattentijdperk een einde gekomen. De zorgen over wat er met het de kat moet gebeuren als zij er op enig moment niet meer is, zijn weg. Maar haar steun en toeverlaat ook. De overlijdensdatum staat in haar geheugen gegrift en ze telt de dagen, de weken en de maanden dat hij er niet meer is. Binnenkort alweer een jaar. |
De kat bepaalde haar dagelijkse structuur, en als ze weer eens te lang bij ons had nagetafeld sloeg de onrust toe, immers ‘poeslief’ zou haar ‘met gebalde vuistjes’ opwachten. Nu leeft ze alleen. Buren en de thuiszorg zijn zeer met haar begaan en reiken oplossingen aan in de vorm van kattenverhalen en pluizige katknuffels. Mijn gedachte, in hoeverre een placebo-huisdier ofwel een interactieve robotkat haar troost zou kunnen bieden, schoof ik direct opzij. Onze vriendin houd je niet voor de gek. Scherp van geest als zij is ervaart zij de intensiteit van het verlies in volle omgang. |
Verlies vraagt om rituelen. Ze helpen bij het verwerken van verdriet en het creëren van blijvende herinneringen. In 2010 verloor ik mijn baan bij de Gouden Gids, lees Begraafplaatsen. Private equity en de crisis van 2008 waren er de oorzaak van dat het bedrijf van hand tot hand ging en met opkomst van technologie in de vorm van Google Adwords ging het bijna kopje onder. De flexibele arbeidsmarkt gunde mij nog twee keer een kort contract waarna ik een bezienswaardigheid werd in de onlinemarketingwereld. Ik liet mij vervolgens inschrijven als ZZP’er en werd SEO-specialist. |
Het optimaliseren van bedrijven in de organische zoekresultaten van Google (SEO, search engine optimization) werd mijn specialiteit, en ook voor mijn eigen tentoonstellingswebsite puttertjes.nl bereikte ik al snel goede resultaten. Maar Corona maakte eind aan deze activiteit en ik startte een nieuwe bezigheid onder de naam Lord Crackfree | verhalen over brocante, kunst en geschiedenis. Schrijven is leidend, op weg naar het einde. Want inmiddels heeft kunstmatige intelligentie (AI) het optimaliseren van de resultaten in Google behoorlijk veranderd en ben ik wederom ingehaald door de vooruitgang. Het zijn geen trents die overwaaien maar fundamentele verschuivingen waarop je moet reageren, lees Makelaars. |
Ons huis Aan de Berg in een lommerrijke villawijk in Midden-Limburg bleek een buitenkans. We kijken uit op Landgoed Rozendaal en op twee aantrekkelijke in het groen gelegen huizen, lees Kastelen en buitenplaatsen. Een plek waar je je thuis voelt is belangrijk, en met de ontwikkelingen van de afgelopen decennia met betrekking tot de Nederlandse markteconomie, zijn wij in staat geweest om ons leven een eigen draai te geven. Dat was meer geluk dan wijsheid, en geen verdienste. |
Mensen worden letterlijk ziek van het gevoel dat ze een speelbal zijn van de omstandigheden. Het is eten of gegeten worden, de onverbiddelijke wet van de natuur waar alles draait om concurrentie. En ook landen worden op dit moment tegen elkaar uitgespeeld. ‘Nature red in teeth and claw‘, een regel uit een gedicht van de Engelse hofdichter Alfred, Lord Tennyson (1809-1892), verwijst naar het idee dat de natuur wreed en ongenadig is, en stelt de vraag waarom degenen die het best kunnen overleven vaak het minst aantrekkelijk zijn zoals kakkerlakken. Maar hij doelde daarbij ook op enkele Victoriaanse industriëlen. |
Wist je dat het Victoriaanse tijdperk (1837-1901) werd gekenmerkt door economische en industriële vooruitgang? En dat er in die tijd een grote welvarende middenklasse ontstond? Het tijdperk wordt gezien als een lange periode van vrede en voorspoed (Pax Britannica). Ook was het Britse pond sterling de dominante wereldmunt totdat, als gevolg van dekolonisatie en een inzakkende economie, die rol na de Tweede Wereldoorlog door de VS werd overgenomen. De Verenigde Staten, waarvan de economie tot 1940 vooral binnenlands gericht was, profiteerden van de oorlogsinspanningen door hun industriële capaciteit te vergroten en te exporteren naar Europa. Dit leidde tot economische groei en de opkomst van Amerika als een belangrijke speler op het wereldtoneel. |
Toen de VS in 1944 zeker wisten dat ze als overwinnaars uit de Tweede Wereldoorlog zouden komen, besloten ze dat het tijd was om daar optimaal van te gaan profiteren. In kleine kring was besloten de rest van de wereld een nieuw geldsysteem te verkopen dat de VS in tientallen jaren een enorme voorsprong zou geven. Dit maakt dat de VS vandaag de dag nog steeds gemakkelijker geld kan lenen en landen zware financiële sancties kan opleggen. Eten of gegeten worden. Wanneer ik de vertaling van ‘Red in teeth and claw’, rood in tand en klauw met Google zoek, maakt Google-AI er een verhaal van over ontstoken tandvlees dat rood, gezwollen en bloederig is. Bijna goed gegokt, zou ik zeggen. De vertaling zit er nog niet helemaal lekker in. Hoe gaan we die AI-uitkomsten interpreteren? |
Mijn werkzame leven begon in de jaren tachtig van de vorige eeuw, en vanaf die tijd gebeurde er van alles in de samenleving. Internet liet zijn eerste sporen na in de wereld. Het bruto binnenlands product (bbp) werd dé pijler in het opkomende nieuwe liberalisme. De staatsschuld liep fors op en de sociale zekerheid werd afgebouwd. Onder het zelf gekozen mantra ‘Doe geen kwaad’ begon Google alle informatie op aarde te verzamelen om het universeel toegankelijk en nuttig te maken. ‘Alles is mogelijk, zolang je maar het juiste systeem ontwerpt en bouwt’, lees Boekproductie en bindsystemen. |
De markt is niets anders dan een conversatie en alles draait om vertrouwen en het uitwisselen van informatie. Voor ons persoonlijk was de vooruitgang zowel een vloek als een zegen. Schilderend en schrijvend reizen we door de tijd in een wereld van dingen, die niet alleen maar dingen zijn maar ook een betekenis hebben. Het is vooral een poging om grip te krijgen op het ongrijpbare. Er wordt wel gezegd dat een kunstenaars-manier-van-denken ons beter in staat stelt te kunnen omgaan met gebeurtenissen die we niet kunnen beïnvloeden. Kunst gaat over onbekende scenario’s, en het is prettiger hoop te koesteren dan angstig te zijn toch? |
De ‘Just So Stories’ van Rudyard Kipling is een verzameling verhalen over de oorsprong van dieren en andere natuurverschijnselen. Ze waren bedoeld als verhaaltjes voor het slapengaan, en staan bekend om hun fantasierijke uitleg over hoe bijvoorbeeld het luipaard aan zijn vlekken komt en de olifant aan zijn slurf. Wist je dat Rudyard Kipling, naast De kat die alleen liep, The Jungle Book, Mowgli en andere dierenverhalen ook gedichten heeft geschreven? In het gedicht If (als) adviseert de spreker van het gedicht zijn zoon om met terughoudendheid, matigheid en kalmte te leven, zijn verstand te gebruiken en vooral het hoofd koel te houden als de paniek uitbreekt. En Als de dollar valt gaat er alleen maar geld verloren toch? |
![]() |
afb: Katportret Lola en Luna, olie op doek, 32×52 cm | Bert Kinderdijk BK | Particuliere collectie afb: Katportret Swiep, in ovale lijst, olie op doek, 25 x 20 cm | Bert Kinderdijk BK | Particuliere collectie |
Tips: Let op! De tips hebben geen link, kopieer de regel en plaats die in de browser |